Người Mỹ bi quan sâu sắc về nền kinh tế Mỹ, theo một cuộc thăm dò mới của Wall Street Journal-NORC, giữa lúc tình trạng lạm phát tăng vọt đang khiến cuộc sống của nhiều người thêm phần khốn khó.
Kết quả này là từ một cuộc khảo sát của tờ Journal được thực hiện chung với NORC tại Đại học Chicago, một tổ chức nghiên cứu phi đảng phái đo lường thái độ xã hội. Cuộc khảo sát ghi nhận một trong những tỉ lệ bất mãn về kinh tế cao nhất sau nhiều năm, tờ báo này cho biết.
Khoảng 83% số người được hỏi mô tả tình trạng nền kinh tế là kém hoặc không tốt lắm.
Hơn một phần ba, hay 35%, cho biết họ không hài lòng chút nào với tình hình tài chính của mình. Đó là mức độ không hài lòng cao nhất kể từ khi NORC bắt đầu đặt câu hỏi này vài năm một lần, bắt đầu từ năm 1972 trong khuôn khổ cuộc Khảo sát Xã hội Tổng quát, mặc dù biên độ sai số 4 điểm của cuộc thăm dò có nghĩa là các số liệu mới có thể không khác biệt đáng kể so với các mức cao và thấp trước đó.
Chỉ hơn một phần tư số người được hỏi, 27%, cho biết họ có thể cải thiện được mức sống—giảm 20 điểm so với năm ngoái—trong khi chưa tới phân nửa số người được hỏi, 46%, nói rằng họ không thể.
38% những người được hỏi cho biết tình hình tài chính của họ đã trở nên tồi tệ hơn trong vài năm qua. Điều đó đánh dấu lần duy nhất ngoài thời điểm sau cuộc suy thoái 2007-09 mà hơn ba trong số 10 người được hỏi cho biết túi tiền của họ đã vơi đi, theo dữ liệu của GSS trong nửa thế kỉ trở lại đây.
Kết quả cuộc khảo sát cho thấy lạm phát cao đang khiến triển vọng kinh tế mờ mịt, Jennifer Benz, phó chủ tịch phụ trách sự vụ công cộng và nghiên cứu truyền thông tại NORC, được tờ Journal dẫn lời cho biết. Lạm phát đang tăng gần với tốc độ nhanh nhất trong bốn thập niên, ở mức 8,3% hàng năm vào tháng 4, một trong những yếu tố đè nặng lên người tiêu dùng. Các hộ gia đình đang phải dùng tiền tiết kiệm để hỗ trợ chi tiêu của họ, Bộ Thương mại Mỹ cho biết.
Mimi Trần, một cư dân ở thành phố Jacksonville thuộc bang Florida, cho biết chị nhận thấy tác động của lạm phát ở gần như xung quanh, từ giá xăng “lên rất là nhiều” cho tới các mặt hàng thiết yếu khác như thực phẩm. Chị nói mức tăng này “rất là cao” so với đồng lương ở bang miền nam này của Mỹ.
Trong tư cách một đại diện bán bảo hiểm nhà, chị cũng thấy tác động to lớn của lạm phát đối với khách hàng của mình.
“Trong một, hai tháng vừa rồi, văn phòng của tôi nhận được hầu hết các cuộc gọi hỏi tại sao tiền bảo hiểm lại tăng. Đây là tình trạng chung trên cả nước. Đúng là nó gây khó khăn rất là nhiều, rất là nhiều người không thể trả được tiền bảo hiểm của họ,” chị cho biết. “Ví dụ như bảo hiểm nhà, họ trả 1.000 đô la năm ngoái, năm nay tăng lên 2.000 hoặc 3.000, có một số trường hợp tăng lên 4.000-5.000, thì không có cách nào họ trả nổi hết.”
Chị nói công ty bảo hiểm của chị là một trong những công ty có tỉ lệ tăng tiền bảo hiểm thấp nhất và hầu hết khách hàng đều “có thể chịu đựng được.” Trong khi đó những hãng bảo hiểm khác tăng 80% hoặc gấp đôi, theo lời chị, buộc nhiều người phải chuyển sang các lựa chọn ít tốn kém hơn hoặc từ bỏ bảo hiểm.
“Chi phí nhân công tăng, chi phí vật liệu xây dựng tăng thì dĩ nhiên nó đẩy chi phí xây nhà lên. Thí dụ như nhà của mình năm ngoái giá 300.000 đô la, để mà xây lại cái nhà thì năm nay phải mất 500.000. Dĩ nhiên chi phí bảo hiểm cũng phải tăng và nó tăng đột biến, đến 60-70% năm nay,” chị giải thích.
Đối với những người phải thay đổi bảo hiểm của mình vì giá tăng cao, một số người đành chấp nhận phạm vi bảo hiểm hạn hẹp hơn so với bảo hiểm cũ nhưng đó là “cách duy nhất họ có hiện tại” để đương đầu với gánh nặng chi phí, chị nói.
Kết quả của cuộc khảo sát là thêm một tín hiệu đáng lo ngại nữa cho Tổng thống Joe Biden và đảng Dân chủ của ông, những người kiểm soát cả Nhà Trắng lẫn Quốc hội, và báo hiệu một mùa bầu cử giữa kì đầy cam go vào tháng 11 sắp tới.
Các cuộc khảo sát ý kiến khác cho thấy rằng các vấn đề kinh tế là mối quan tâm hàng đầu của cử tri và họ có phần chắc sẽ buộc đảng cầm quyền phải chịu trách nhiệm về lạm phát cao khiến nhà cửa, thực phẩm, xăng và các nhu yếu phẩm khác trở nên đắt đỏ hơn.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ngày 7/6 nói với các thượng nghị sĩ rằng Mỹ đang đối mặt với “mức lạm phát không thể chấp nhận được,” nhấn mạnh rằng tỉ lệ này có thể vẫn ở mức cao nhưng bà hy vọng nó sẽ sớm giảm cường độ.
Bà lặp lại quan điểm của mình rằng lạm phát được thúc đẩy bởi sự lệch lạc về cung - cầu, bao gồm nhu cầu quá mức đối với hàng hóa so với dịch vụ trong thời kỳ đại dịch và sự gián đoạn chuỗi cung ứng nghiêm trọng. Giá năng lượng và lương thực cao do Nga xâm lược Ukraine cũng đã đẩy lạm phát lên cao hơn, bà nói.
Bài viết sử dụng thông tin của Wall Street Journal và Reuters.
