Cách đây hơn một tháng, quanh các quán cà-phê ở San Jose thấy có quảng cáo chương trình nhạc “Ru tình” với Khánh Ly và bạn hữu, do công ty D&D của bầu Dũng Taylor tổ chức vào Chủ Nhật 21/6.
Cũng đã vài năm rồi Khánh Ly không hát ở San Jose. Năm ngoái, đúng ngày 30/4 có chương trình “Đêm nhớ về Sài Gòn” với Khánh Ly, nhưng giờ chót vì chuẩn bị về Việt Nam hát lần đầu tiên, sau 39 năm, nên cô đã bỏ sô ở San Jose.
Lần sau cùng tôi đi nghe Khánh Ly hát nhạc Trịnh cách đây vài năm, vào một dịp giỗ nhạc sĩ.
Tôi yêu thích giọng hát Khánh Ly với nhạc Trịnh Công Sơn từ ngày còn ở quê nhà, cũng như sau này sống xa quê. Vẫn thích nghe giọng hát khàn khàn của cô, nhất là qua những bài hát về thân phận quê hương, về đất nước thời chiến tranh và khi xa xứ nghe cô hát về đời lưu vong tị nạn.
Vào Facebook của bầu sô Dũng Taylor và biết đây là chương trình để Khánh Ly giã từ khán giả hải ngoại. Tôi đến cà-phê Paloma mua vé ngay vì sợ hết chỗ.
“Ru Tình” với hai sô đầu tiên được tổ chức vào ngày 21/6 tại thính đường 700 chỗ ngồi của Santa Clara Convention Center, một tụ điểm sinh hoạt văn nghệ quen thuộc của người Việt vùng Thung lũng Hoa Vàng. Sau đó, ngày 28/6 chương trình về Quận Cam, rồi qua Houston và tiếp tục đến những tiểu bang khác.
Ban tổ chức còn dự định đưa “Ru tình” ra cả ngoài nước Mỹ để Khánh Ly gặp gỡ khán giả lần cuối.
Năm năm trước tôi đến nghe Khánh Ly cũng ở sân khấu này, thấy cô vui hơn. Hôm nay cô trở lại, trông buồn, già hơn và mệt mỏi hơn.
Có thể vì cô mới từ Việt Nam trở về Mỹ sau một sô hát ở Hà Nội và mệt mỏi vì sô “Gọi tên bốn mùa” ở Hải Phòng bất ngờ bị lệnh miệng hủy, chỉ ít giờ trước khi khai diễn. Lý do đưa ra vì sức khoẻ của cô không bảo đảm cho sự thành công của chương trình.
Chiều nay, trong chiếc áo dài đen, trông cô buồn. Và cô đã tâm sự: “Không vì tôi buồn mà các anh chị buồn. Điều đó không nên. Bởi vì cuộc đời còn ở trước mặt chúng ta, chúng ta phải bước tới. Những câu chuyện đã qua, để cho qua. Chúng ta đang ngồi đây với nhau và thầm ước ngày mai chúng ta lại gặp nhau, còn nhìn thấy nhau. Gặp nhau gửi cho nhau một nụ cười, một lời chúc phúc, một lời thân ái... Bởi không có cái chết đầu tiên và cũng không có cái chết sau cùng. Chết là chết...”
Khánh Ly đưa khán giả đến với “Ngẫu nhiên” của dòng nhạc Trịnh.
Mệt quá đôi chân này
Tìm đến chiếc ghế nghỉ ngơi
Mệt quá thân ta này
Nằm xuống với đất muôn đời...
Có lẽ đó là tâm sự của cô bây giờ. Thấm mệt vì chuyến đi hát xa nhiều trắc trở, bên cạnh lại vắng bóng người thương yêu cô nhất là nhà báo Nguyễn Hoàng Đoan, chồng cô, bất chợt qua đời hồi đầu năm nay.
Việc Khánh Ly năm qua trở về hát trong nước là kết quả vận động trong nhiều năm của các ông Nguyễn Công Khế, nguyên tổng biên tập báo Thanh Niên; ông Nguyễn Ngọc Sơn, giám đốc công ty giải trí Đồng Dao – là đơn vị tổ chức những sô Khánh Ly tại Việt Nam trong thời gian qua – và của Quang Thành, của những nhà ngoại giao Hà Nội tại Mỹ.
Kế hoạch lưu diễn của Khánh Ly ở Việt Nam còn nhiều dang dở. Cô đã có những sô hát trên quê hương từ Hà Nội vào Đà Nẵng, nhưng chưa được hát ở Sài Gòn. Vì sao? Dù bên cạnh Khánh Ly lúc nào cũng có Quang Thành, một người coi như quản lí chương trình cho cô và có quan hệ thân thiết với cán bộ văn hoá trong nước.
Hôm nay Khánh Ly trở lại San Jose, khán giả không đông như nhiều lần khác. Chưa đến 500 người cho sô 3 giờ chiều. Sô 7 giờ tối chắc còn vắng hơn vì ông bầu Dũng Taylor nói với khán giả coi suất trước giữ cùi vé lại, để nếu muốn coi thêm suất sau cũng được.
Khánh Ly đã hát nhiều Trịnh khúc, với băng nhạc Sơn Ca 7 thời đầu thập niên 1970 là dấu ấn: “Ngẫu nhiên”, “Huế Sài Gòn Hà Nội”, “Tuổi đá buồn”. Cô song ca “Nắng thủy tinh” với Tuấn Ngọc.
Các ca sĩ đến với Khánh Ly trong đêm “Ru tình”, ngoài nhạc Trịnh còn hát những ca khúc của Phạm Duy, Vũ Đức Sao Biển, Lê Uyên Phương, Trần Quảng Nam, Trần Duy Đức.
Lệ Thu hát “Hạ trắng”, “Thu hát cho người”, cùng Khánh Ly song ca “Tiếng sáo thiên thai”. Tuấn Ngọc với “Chiều một mình qua phố”. Lê Uyên hát “Hãy ngồi xuống đây” và “Áo anh sứt chỉ đường tà”.
Elvis Phương với “Mười năm tình cũ”. Hà Anh Tuấn với “Bà mẹ Ô Lý” rồi cùng Thu Phương, Khánh Ly tam ca “Xin cho tôi”. Thu Phương với “Dạ khúc cho tình nhân”. Cuối chương trình, tất cả 8 ca sĩ đồng ca “Để gió cuốn đi”.
Khánh Ly song ca “Ngủ đi con” và “Gia tài của mẹ” với Quang Thành là một ca sĩ trẻ khá xa lạ, phong cách biểu diễn còn non yếu.
Sự kiện Quang Thành đến với Khánh Ly trong vòng một thập niên qua đã khơi lên nhiều bàn luận khiến cô phải lên tiếng trong một đầu sách của cô được nhà xuất bản Văn Học phát hành trong nước tháng trước. Qua những trang sách, cô cho biết Quang Thành đến với gia đình cô vì anh là một người đạo đức nên được cô và người chồng quá cố hết lòng quí mến và tin tưởng. Những lần Khánh Ly về Việt Nam để hát, làm công tác từ thiện hay thăm giới nghệ sĩ thân quen đều do người ca sĩ trẻ này sắp xếp.
Tập sách “Đằng sau những nụ cười”, 337 trang, là những ghi chép rời của Khánh Ly, hầu hết về cuộc sống của cô ở nước ngoài. Số in lần đầu 10 nghìn bản và mỗi đầu sách giá 240 nghìn đồng, khoảng 10 đô.
Ngoài ra một bộ CD với tiếng hát Khánh Ly cũng đã được công ty Phương Nam Phim độc quyền phát hành gồm 4 CD nhạc Trịnh và 1 CD nhạc Phạm Duy. Giá 640 nghìn.
Nghe Khánh Ly qua những CD này, dù ca từ vẫn là như xưa, nhưng cách hoà âm phối khí không làm rung động lòng mình như Khánh Ly của hai mươi hay bốn mươi năm về trước.
Còn đọc sách của cô, xuất bản ở Việt Nam không tránh khỏi lưỡi kéo kiểm duyệt nên tôi không biết nghĩ thế nào. Vì ngày nay người trong nước muốn nói lên điều thực đều tìm cách đem sách ra hải ngoại xuất bản.
Đi nghe “Ru tình” mới thấy giọng hát Khánh Ly, Lệ Thu, Elvis Phương ở ngưỡng cửa của tuổi 70 đã không thể vượt qua sự phai tàn của thời gian.
Nếu còn ai đến nghe là vì trân quí một thời quá khứ đã cùng họ ôm ấp những ước mơ cho quê hương hay để hồi tưởng về kỷ niệm, về những cuộc tình của quá khứ thật xa xôi.
Lệ Thu hôm đó đã tâm sự cùng khán giả: “Không biết chúng tôi còn đứng trên sân khấu bao lâu nữa. Có lẽ là nhờ những khán giả như quí vị đây. Nếu chúng tôi có phải chống gậy ra hát, xin quí vị hoan nghênh. Được không ạ.”
Khánh Ly tâm tình, “Ru tình” là chương trình ca nhạc mang tính thương mại cuối cùng của cô vì đó là niềm ấp ủ trong nhiều năm của người chồng quá cố. Sau đó, cô chỉ đem tiếng hát đi làm việc thiện.
Với “Ru tình” khép lại và Khánh Ly giã từ sân khấu sau 53 năm ca hát, tôi chỉ muốn giữ lại Khánh Ly trong lòng mình với “Gia tài của mẹ”, “Biết đâu nguồn cội”, “Chút quà cho quê hương” và “Xin đời một nụ cười”.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
