Iran hứa sẽ trả thù tàn khốc sau cuộc không kích của Mỹ vào Baghdad hôm 3/1 làm thiệt mạng Qassem Soleimani, tư lệnh lực lượng tinh nhuệ Quds của Iran và kiến trúc sư giúp gia tăng ảnh hưởng quân sự của Iran ở Trung Đông.
Tướng Soleimani được coi là nhân vật quyền lực thứ hai ở Iran sau Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei.
Cuộc tấn công trong đêm, do Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn thuận, đánh dấu sự leo thang gay cấn của ‘cuộc chiến trong bóng tối’ ở Trung Đông giữa Iran với Hoa Kỳ và các đồng minh, chủ yếu là Israel và Ả-rập Xê-út.
Chỉ huy dân quân hàng đầu của Iraq, ông Abu Mahdi al-Muhandis, cố vấn của Soleimani, cũng bị giết trong vụ không kích.
Iran lâu nay ở trong một cuộc xung đột kéo dài với Mỹ, và nó đã leo thang đáng kể trong tuần qua với cuộc tấn công của các dân quân thân Iran vào Đại sứ quán Mỹ ở Iraq sau cuộc không kích của Mỹ vào lực lượng dân quân Kataib Hezbollah do Muhandis thành lập.
Lầu Năm Góc cho biết “quân đội Mỹ đã có hành động phòng thủ quyết đoán để bảo vệ nhân viên Mỹ ở nước ngoài bằng cách giết chết Qassem Soleimani” và cuộc không kích là do ông Trump ra lệnh để ngăn chặn các kế hoạch tấn công của Iran trong tương lai.
Các quan chức Mỹ nói với điều kiện giấu tên cho biết rằng Soleimani đã bị giết chết trong cuộc không kích bằng máy bay không người lái. Vệ binh Cách mạng Iran thì nói rằng ông đã bị giết trong cuộc tấn công của trực thăng Mỹ.
Lo ngại về sự gián đoạn đối với nguồn cung dầu ở Trung Đông đã đẩy giá dầu tăng gần 3 đô la.
Đại giáo sỹ Khamenei cho biết sự trả thù tàn khốc đang chờ đợi “những tên tội phạm” đã giết chết ông Soleimani. Cái chết của ông, dù “đau xót”, sẽ tăng gấp đôi động lực cho cuộc kháng chiến chống Mỹ và Israel, ông nói.
Trong một tuyên bố phát trên đài truyền hình nhà nước, ông tuyên bố ba ngày quốc tang.
Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad kêu gọi tất cả công dân Mỹ rời khỏi Iraq ngay lập tức.
‘Anh hùng bất tử’
Tướng Soleimani lãnh đạo Lực lượng Quds, cánh nước ngoài của Vệ binh Cách mạng và có vai trò chủ chốt trong cuộc chiến ở Syria và Iraq.
Trong hơn hai thập kỷ, ông đã ở tuyến đầu trong việc mở rộng ảnh hưởng quân sự của Iran trên khắp Trung Đông và trở thành người nổi tiếng ở cả trong và ngoài nước.
Những người dẫn chương trình truyền hình của Iran mặc trang phục đen và phát hình ảnh Soleimani dùng ống nhòm nhìn sa mạc và chào đón một người lính, và Muhandis nói chuyện với những người ủng hộ.
Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói rằng vụ ám sát này sẽ càng khiến Iran quyết tâm hơn trong cuộc chiến chống Mỹ, trong khi Vệ binh Cách mạng cho biết các lực lượng chống Mỹ sẽ trả thù trên khắp thế giới Hồi giáo.
Hàng trăm người Iran đã tuần hành về phía khu phức hợp của lãnh tụ Khamenei ở trung tâm Tehran để gửi lời chia buồn.
“Tôi không phải là người ủng hộ chế độ nhưng tôi thích Soleimani. Ông ấy rất dũng cảm và ông ấy yêu Iran, tôi rất tiếc trước nỗi mất mát của chúng tôi”, Mina Khosrozadeh, một người nội trợ ở Tehran, nói.
Ở Kerman, quê nhà của Soleimani, những người mặc đồ đen tụ tập trước nhà thân phụ ông. Họ khóc khi nghe đọc Kinh Koran.
“Các anh hùng không bao giờ chết. Cái chết của ông không thể là sự thật. Qassem Soleimani sẽ luôn sống mãi”, Mohammad Reza Seraj, một giáo viên trung học nói.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi cho biết cuộc tấn công được thực hiện mà không có sự tham vấn và không được sự cho phép của Quốc hội trong việc sử dụng lực lượng quân sự chống lại Iran.
Thủ tướng Iraq Adel Abdul Mahdi đã lên án vụ tấn công này là vi phạm các điều kiện để Mỹ duy trì sự hiện diện quân đội ở Iraq và là một hành động hung hăng xâm phạm chủ quyền của Iraq cũng như sẽ dẫn đến chiến tranh.
Giáo sĩ Shi'ite Iraq Moqtada al-Sadr, người tự thể hiện mình là một người theo chủ nghĩa dân tộc có lập trường bác bỏ ảnh hưởng của cả Iran và Mỹ, đã ra lệnh cho những người ủng hộ ông sẵn sàng bảo vệ Iraq và kêu gọi tất cả các bên hành xử khôn ngoan.
Chính phủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã lên án điều mà họ gọi là sự xâm lược của Mỹ.
Israel từ lâu đã coi Soleimani là mối đe dọa lớn. Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã cắt ngắn chuyến đi tới Hy Lạp và Đài phát thanh quân đội Israel cho biết quân đội nước này được trong tình trạng cảnh giác cao độ.
