Iran loan báo sản xuất lố bánh vàng uranium đầu tiên

Loan báo của ông Salehi trên đài truyền hình Iran có nhiều kịch tính và dường như có mục đích chứng tỏ tình trạng tốt đẹp của chương trình hạt nhân của Tehran. Những nhà bình luận trên truyền hình cũng ra sức bác bỏ những lời đồn đoán cho rằng chương trình này bị trở ngại vì những thiệt hại phát sinh từ mã độc điện toán Stuxnet.

Ông Salehi mô tả việc sản xuất bánh vàng uranium như một thành tựu quan trọng và nhấn mạnh rằng Tehran sẽ thông báo cho Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) về diễn tiến này.

Ông Salehi nói rằng Iran hôm nay có được một thành tựu mới với lố bánh vàng uranium đầu tiên được sản xuất ở trong nước. Ông cho biết số bánh vàng này được chở từ mỏ Gachin trong vùng Bandar Abbas tới cơ sở sản xuất ở Isfahan và Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế sẽ được thông báo về việc này vì Iran tôn trọng nghĩa vụ quốc tế của mình.

Tuy nhiên, ông Salehi không cho biết số lượng bánh vàng mà nhà máy Isfahan sản xuất là bao nhiêu.

Ông Salehi kết thúc loan báo nhiều kịch tính này với lời khẳng định là Iran có thể tự cung cấp cho toàn bộ chương trình nhiên liệu hạt nhân, từ thăm dò cho tới khai thác, từ sản xuất bánh vàng cho tới hoán chuyển sang chất uranium hexofloride, và cuối cùng là sản xuất “đĩa” hoặc “viên” nhiên liệu.

Ông Mark Fitzpatrick, một nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chiến lược ở London, nói rằng loan báo vừa kể của Iran có vẻ bất thường vì các chuyên gia vốn đã tin rằng Iran có khả năng sản xuất bánh vàng.

Ông Fitzpatrick nói: "Loan báo này đáng ngạc nhiên vì nhiều phân tích gia nước ngoài đã nghĩ rằng Iran có thể tự sản xuất bánh vàng ít nhất từ hai năm nay, dựa theo một bài viết của một chuyên gia được kính nể vào tháng 12 năm 2008. Dường như chúng tôi đã nghĩ sai về việc này."

Ông Fitzpatrick cho biết sản lượng bánh vàng của Iran có phần chắc là không đủ để thỏa mãn nhu cầu của nhà máy hạt nhân của họ.

Ông Fitzpatrick nói tiếp: "Loan báo này không có nghĩa là chương trình hạt nhân của Iran có thể tự túc. Mỏ Gachin và nhà máy ở đó có qui mô nhỏ, không sản xuất đủ lượng bánh vàng mà một lò phản ứng cỡ lò phản ứng ở Bushehr cần có. Hiện nay không có mỏ uranium đang hoạt động nào khác ở Iran, tuy có một mỏ có lượng uranium cấp thấp đã được khai thác trong 15 năm qua. Để có thể tự túc về nhiên liệu, Iran sẽ phải tìm kiếm thêm rất nhiều quặng uranium có phẩm chất tốt. Nếu không thì họ sẽ phải tiếp tục lệ thuộc vào uranium nhập khẩu."

Ông Alex Vatanka là một nhà phân tích người gốc Iran làm việc cho Viện Trung Đông ở Washington. Ông nói rằng loan báo của ông Salehi thiếu thực chất và nhắm tới các mục tiêu chính trị.

Ông Vatanka nói: "Cách thức ông ấy đưa ra loan báo làm cho tôi nghĩ rằng loan báo này nhắm tới việc đưa ra một thông điệp chính trị, vì ông ấy đã nối kết ngay việc này với cuộc đàm phán sắp diễn ra vào thứ hai và ông ấy nói rằng “chúng ta sẽ không ngồi vào bàn thương nghị từ thế yếu.”

Ông Vatanka cho biết có lẽ là chính phủ Iran đang tìm cách chứng tỏ cho dân chúng trong nước thấy thái độ cứng rắn của họ, nhưng họ sẽ mềm mỏng hơn trong cuộc thương lượng ở Geneve.