Luật Di trú tại Arizona làm phát khởi các cuộc tranh luận tại California

Các cuộc biểu tình chống lại luật mới tại Arizona đã bắt đầu tại một vài thành phố Mỹ cách đây mấy tuần ngay sau khi Thống đốc bang ký ban hành luật này.

Tổng thống Barack Obama cũng như Tổng thống Mexico Felipe Calderon
lên tiếng chống lại đạo luật.

Tại Los Angeles, hôm 12 tháng 5, Hội đồng thành phố bỏ phiếu cấm các viên chức thành phố làm ăn với các công ty tại Arizona.

Luật Arizona cho phép cảnh sát kiểm tra tình trạng di trú của người nào mà cảnh sát tin là cư ngụ bất hợp pháp tại tiểu bang. Luật cũng đòi hỏi di dân phải mang theo những giấy tờ về di trú.

Những người chỉ trích luật này cho rằng luật khuyến khích việc đối xử căn cứ trên chủng tộc. Những người bênh vực đạo luật nói là luật cấm cảnh sát để ý đến nguồn gốc sắc tộc của một cá nhân.

Những người chỉ trích luật cũng nói là di dân bất hợp pháp rất quan trọng cho nền kinh tế Mỹ. Có vài triệu di dân bất hợp pháp tại California và gần 500.000 người tại Arizona và khó phân biệt những người này với di dân hợp pháp.

Ông Raul Hinojosa, một nhà phân tích chính trị tại trường đại học Californa ở Los Angeles, UCLA, nói là không thực tế và vô nhân đạo khi trục xuất nửa triệu người tại bang Arizona. Và ông nói tiểu bang không thể chịu đựng những thiệt thòi nếu mất những di dân bất hợp pháp này.

Ông nói: “Theo sự đánh giá của chúng tôi thì các hoạt động kinh tế tại Arizona sẽ thiệt hại từ 13 tỉ đến 100 tỉ đô la nếu trục xuất số dân không có giấy tờ hợp lệ tại tiểu bang.”

Ông Hinojosa nói thêm là một cuộc nghiên cứu của trường đại học UCLA cho thấy là nếu hợp pháp hóa vào khoảng 12 triệu cư dân bất hợp pháp sẽ tăng giá trị của nền kinh tế Mỹ hơn 100 tỉ đô la mỗi năm.

Tuy nhiên những người khác cho rằng di dân bất hợp pháp làm tăng sức ép lên các trường học, bệnh viện và những dịch vụ công cộng khác.

Tại một trung tâm dành cho các người lao động từng ngày tại California, các di dân nói là họ đến Hoa Kỳ để làm việc và đang lo lắng về những gì đang xảy ra tại Arizona.

Một di dân người Mexico nói: “Tôi cố gắng tìm kiếm tin tức trên báo chí, trên các trang mạng, trong các tạp chí nhưng nói một cách tổng quát tất cả đều liên hệ đến những người có nguồn gốc nói tiếng Tây Ban Nha và không có giấy tờ hợp lệ.”

Việc xây dựng một hàng rào dọc biên giới Mỹ-Mexico đang ngưng trệ và Nghị sĩ John McCain bang Arizona nói hoàn tất hàng rào này sẽ kiềm chế được việc di trú bất hợp pháp.

Ông Jose Veliz, 1 người tổ chức tại trung tâm những người làm việc từng ngày tại Los Angeles, nói là nhiều di dân bất hợp pháp cư ngụ tại đây nhiều năm qua nhưng họ sống trong bóng tối.

Ông cho biết: “Những người này không có được những hiểu biết là làm thế nào có được quốc tịch Mỹ. Do đó cần những cải tổ để những người này có thể được hợp pháp hóa.”

Những người ủng hộ cũng như chỉ trích luật Arizona nói là vấn đề cần phải được giải quyết ở cấp Liên bang, và Quốc hội cần phải chú trọng đến vấn đề cải tổ di trú đang gây nhiều tranh luận.