HRW: Phụ nữ Afghanistan bị bỏ tù vì các 'tội phạm đạo lý'

Giám đốc điều hành của Tổ chức Human Rights Watch Kenneth Roth nói rằng trong thập niên kể từ khi chế độ Taliban sụp đổ, hệ thống công lý hình sự của Afghanistan đã không đạt mấy tiến bộ trong cách thức đối xử với phụ nữ.

Ông Roth nói: “Phụ nữ vẫn còn rất dễ bị đe dọa cưỡng bức hôn nhân, bị bạo hành trong gia đình, bị ngược đãi về tính dục và khi họ tìm cách thoát ra khỏi các tai ương đó thì hệ thống pháp lý không đáp lại.”

Bản phúc trình của tổ chức Human Rights Watch nói có gần 400 phụ nữ đang bị bỏ tù ở Afghanistan về các tội phạm đạo lý, mặc dầu con số đó đã giảm đáng kể tính từ năm 2010. Những tội phạm này không phải chỉ là tội ngoại tình, mà còn là bỏ trốn khỏi nhà để kết hôn, chạy trốn hôn nhân cưỡng bức hay trốn tránh để khỏi bị bạo hành, là một hành động không phải là tội phạm theo luật của Afghanistan.

Ông Roth nói những vụ bắt giữ đã được biện minh theo một cách diễn giải luật Sharia một cách có một không hai.

Ông Roth nói tiếp: “Tối cao pháp viện Afghanistan từng nói rằng tội chạy trốn có thể tìm thấy trong đạo luật Sharia, nhưng khi chúng ta nhìn quanh khắp thế giới thì không có chính phủ nào nghĩ rằng chạy trốn nằm trong đạo luật Sharia. Chỉ có Afghanistan mới diễn dịch đạo luật này như thế.”

Hồi đầu tháng này, Tổng thống Hamid Karzai loan báo một lệnh ân xá chung cho phụ nữ bị tù về tội bỏ trốn khỏi nhà. Chính phủ cho biết họ đang xét việc xác định và phóng thích các phụ nữ này.

Bản phúc trình nói một số phụ nữ bị kết tội ngoại tình sau khi bị cưỡng hiếp hoặc vì bỏ người chồng bạo hành và tìm xự che chở của một người đàn ông không phải là thành viên trong gia đình. Bản phúc trình nói các quan tòa thường kết tội dựa trên cơ sở các lời thú tội không có sự hiện diện của luật sư hoặc được ký tên bởi những phụ nữ không biết đọc biết viết. Các án tù trong một vài vụ có thể lên tới trên 10 năm.

Phụ nữ bị kết án công khai về những tội đạo lý cũng đã bày tỏ sự sợ hãi rằng sau khi được phóng thích, họ có thể bị gia đình giết chết vì các lý do danh dự.

Trong thời gian 5 năm Taliban cai trị, phụ nữ và các em gái đã bị gạt ra ngoài lề xã hội về mọi mặt ở Afghanistan. Phụ nữ bị buộc phải mang những áo trùm kín cả mặt và toàn thân và không được phép ra khỏi nhà mà không có người thân phái nam đi cùng.

Hiến pháp Afghanistan nay bảo đảm quyền bình đẳng cho phụ nữ và đặt bạo hành phụ nữ ra ngoài vòng pháp luật. Một số phụ nữ Afghanistan đã được bầu vào quốc hội và các em gái ngày càng được đi học nhiều hơn. Nhưng Afghanistan vẫn là một nền văn hóa rất cổ hủ và phụ nữ vẫn còn rất dễ bị tổn thương trước tình trạng kỳ thị và ngược đãi.

Các tổ chức nhân quyền lấy làm lo ngại, vì Hoa Kỳ và NATO giảm bớt sự hiện diện ở Afghanistan. Tổng thống Karzai sẽ hy sinh quyền của phụ nữ trong các cuộc hòa đàm với phe Taliban và để thu hút thêm các phần tử bảo thủ trong xã hội Afghanistan.