Có thêm gần gấp ba số người Syria đang chật vật để sống còn tại các thị trấn bị vây hãm so với con số ước tính của Liên Hiệp Quốc, theo lời cảnh báo của một tổ chức phi lợi nhuận với các thành viên trong nghề y khoa gốc người Syria. Hội Y Khoa người Mỹ gốc Syria nói trong một bản phúc trình công bố tuần này rằng 650.000 người Syria hiện đang bị lực lượng chính phủ vây hãm trong 49 cộng đồng đang đối mặt với cảnh chết dần chết mòn.
Bản phúc trình được chia sẻ tuần trước với các giới chức Liên Hiệp Quốc chỉ vài ngày sau khi cuộc nội chiến khiến hơn 200.000 người thiệt mạng, đạt dấu mốc u ám tròn 4 năm.
Những con số lớn người Syria sống trong các khu vực bị vây hãm
Liên Hiệp Quốc ước tính khoảng 212.000 người Syria sống trong 7 khu vực bị vây hãm không tiếp cận được hoặc tiếp cận rất ít với cứu trợ nhân đạo. Nhưng các chuyên gia y tế nói đây là con số phỏng chừng dưới mức thực tế và khoảng 38 thị trấn và cộng đồng khác cũng rơi vào tình trạng bị vây hãm dài hạn bởi lực lượng trung thành với Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Ông Zaher Sahloul, chủ tịch Hội Y khoa người Mỹ gốc Syria, nói với hãng tin Associated Press: “Chúng ta không nói về “những phần tử khủng bố,” chúng ta nói về những gia đình không có liên hệ gì với các nhóm vũ trang.” Hội này nói các lực lượng ủng hộ ông Assad đang dùng chiến thuật vây hãm để mọi người chết đói. Tháng trước, trong một cuộc phỏng vấn với đài BBC, Tổng thống Bashar al-Assad nhấn mạnh rằng lực lượng của ông không vây hãm thị trấn nào, và nói rằng nếu vũ khí lọt vào được những thị trấn đó thì không thể mô tả các thị trấn đó là bị vây hãm.
Minh họa chi tiết tác động của vây hãm
Trong cố gắng minh họa tác động tàn khốc của cuộc nội chiến, khởi đầu khi Tổng thống Assad trấn át các cuộc biểu tình của dân chúng, bản phúc trình ghi rõ chi tiết việc 560 thường dân đã chết trong những khu vực bị vây hãm, đăng trên trang web của mình hình ảnh của 345 người trong sốt đó. Hội nói cần phải có hành động quyết liệt của cộng đồng quốc tế - một lời khẩn cầu được phản ánh bởi các cơ quan từ thiện và cứu trợ khác.
Ông Sahoul nhấn mạnh: “Chúng ta phải phá vỡ tình trạng vây hãm và phá tan sự im lặng. Tuy nhiên, một số giới chức cứu trợ nói rằng ở một mức độ nào đó, các con số không xác thực, và lập luận rằng có rất nhiều người đang chết đói và không có lý do gì để mở cuộc tranh luận về số liệu thống kê.
Cần có biện pháp quyết liệt tức thời
Cựu ngoại trưởng Anh và Chủ tịch Ủy ban Cứu nguy Quốc tế, ông David Milliband, kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc bổ nhiệm các phối hợp viên thường trực về cứu trợ nhân đạo để đối phó với cuộc khủng hoảng. Ông nói dấu mốc tròn 4 năm cuộc khủng hoảng Syria ắt phải nhắc nhở cộng đồng quốc tế không những về những đau khổ của người dân Syria, mà còn về sự thất bại của cộng đồng trong việc giải quyết.
Theo ông Sahoul, những cuộc vây hãm tác động mạnh nhất đến trẻ em và người già vì đây là các thành phần dễ bị mắc bệnh nhất.
Tuần trước, ông Anthony Lake, giám đốc điều hành Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc UNICEF, đã than thở về vấn nạn của trẻ em bị kẹt trong vụ xung đột ở Syria, và nói rằng “nhìn thấy sự khủng khiếp này qua con mắt của những em nhỏ đang trải qua kinh nghiệm đó. Nhà cửa của các em bị thả bom hay bỏ hoang. Những người thân và bạn bè chết. Việc học bị gián đoạn, hoặc không hề khởi đầu. Tuổi thơ của chúng bị cướp đi.”
Bất đồng quốc tế về những gì phải làm
Nhưng vì không đạt được thỏa thuận nào trong các thành viên của Hội đồng Bảo an, Nga và Trung Quốc, đã phủ quyết các nghị quyết về vụ xung đột, dường như không thấy được mấy sự giúp đỡ, chứ đừng nói tới việc giải quyết. Hôm thứ sáu, bà Samantha Power của Liên Hiệp Quốc đã nhắm lời chỉ trích vào Nga. “Những thứ mà chúng ta nghĩ là hết sức cấp thiết, thì Nga không sẵn sàng làm.” Bà lên án Moscow là bao che cho ông Assad khỏi bị áp lực và để cho ông Assad làm “gần như bất cứ điều gì ông ta muốn,” Cả Nga và Trung Quốc đều ngăn chặn các nỗ lực đưa các chính phủ Syria ra trước Tòa án Hình sự Quốc tế về các tội ác chiến tranh.
Lực lượng chính phủ không phải là những người duy nhất bị cáo buộc nhắm mục tiêu vào thường dân. Dân quân Syria, một số được sự hậu thuẫn của Tây phương, và các phần tử thánh chiến đã nhắm mục tiêu bừa bãi vào thường dân, theo nhận định của tổ chức phi lợi nhuận Human Rights Watch. Tổ chức nhân quyền này nói đã ghi nhận chi tiết về hàng chục vụ tấn công của phe đối lập nhắm vào thường dân ở vùng đất do chính phủ kiểm soát trong điều mà tổ chức này mô tả là một cuộc chạy đua xuống đến đáy. Phó giám độc về Trung Đông của tổ chức, bà Nadim Houry nói, “Thưởng dân phải trả già cho dù là ở các khu vực do chính phủ hay phe nổi dậy kiểm soát, trong tình hình không có đủ sự đáp ứng của cộng đồng quốc tế.”
Bà Houry lên án phe nổi dậy là “bắt chước sự tàn ác của lực lượng chính phủ.” Nhóm nhân quyền này viện dẫn các trường hợp pháo kích và đánh bom xe bừa bãi ở vùng nông thôn ngoài Damascus và Homs. Bà nói, “Ngoài tính cách bừa bãi này, nhiều vụ tấn công dường như chủ yếu có ý gieo rắc khủng bố trong khối thường dân.”
Trong số các vụ đánh bom tệ hại nhất, có vụ xảy ra hồi tháng 10 năm ngoái bên ngoài một trường học ở quân Akrameh trong thành phố Homs, làm hơn 45 trẻ em thiệt mạng.
Không kích cũng gây ra nhiều cái chết
Trong khi đó, Đài Quan sát Nhân quyền Syria, một tổ chức theo dõi có trụ sở ở London, dựa vào những người hoạt động ở hiện trường để thu thập thông tin, nói rằng tổ chức đã ghi nhận chi tiết về cái chết của 1.953 người vì những vụ không kích do liên minh dưới sự lãnh đạo của Hoa Kỳ nhắm vào Syria, kể từ khi các cuộc không kích bắt đầu hồi tháng Chín. 66 người trong số đó là thường dân, kể cả 10 trẻ em và 6 phụ nữ, đã bị sát hại trong những vụ không kích vào các giếng dầu và nhà máy lọc dầu ở các tỉnh al-Hasakah, Der-Ezzor và al-Raqaa.
Trong số các chiến binh bị giết, Đài Quan sát Nhân quyền nói 1.796 người là các phần tử chủ chiến Nhà nước Hồi giáo, đa số không phải là người Syria, và 90 chiến binh là thành viên của chi nhánh al-Qaida ở Syria, là Jabhat al-Nusra.
Song giám đốc Đài Quan sát Nhân quyền, ông Rami Abdulrahman, cảnh báo, “Chúng tôi tin rằng con số thương vong thực sự trong Nhà nước Hồi giáo còn cao hơn con số của chúng ta bởi vì có sự bí mật tuyệt đối về số thương vong và về sự khó khăn đến được nhiều khu vực và làng mạc đã chứng kiến những vụ xung đột và oanh tạc tàn bạo.
