Chuyên gia phụ trách giải đáp thắc mắc y học kỳ này là Bác sĩ Hồ Văn Hiền, chuyên khoa nhi và y khoa tổng quát, có phòng mạch và đang làm việc cho các bệnh viện ở Bắc Virginia.
Thính giả Thủy Nguyên, email đến câu hỏi như sau:
“Xin chào chương trình Hỏi đáp y học!
Tôi tên là Thủy Nguyên, 25 tuổi, hiện tôi đang sống tại Việt Nam.
Tôi đang gặp phải vấn đề về tóc và muốn được chương trình giúp đỡ.
Gần 1 tuần đổ lại đây, tóc tôi luôn trong tình trạng nhờn, dính và bết ( kể cả khi tôi vừa gội đầu xong ). Nhưng chỉ phần tóc trên đỉnh đầu và tóc mái bị như vậy, dưới ngọn tóc thì vẫn mượt và bình thường. Dù gội đầu rất kỹ nhiều lần, tôi có dùng cả dầu xả khi gội và dầu dừa để ủ nhưng không có tác dụng.
Tóc tôi là tóc nhờn nhưng từ trước đến nay tôi vẫn gội đầu trung bình 2, 3 ngày 1 lần và không hề bị tình trạng như trên, dầu gội cũng không có vấn đề gì vì tôi đã dùng loại đó 3, 4 tháng nay rồi và thấy rất tốt, tóc mềm mượt hơn.
Tôi đang rất lo lắng và hy vọng chương trình sẽ giúp tôi tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục. Tôi xin cảm ơn!
Chúng tôi đã chuyển thư email này cho bác sĩ Hồ Văn Hiền, và sau đây là phần giải đáp của bác sĩ Hiền:
Tóc bị nhờn và dính lại trên đỉnh đầu
Tóc đột ngột bị nhờn và dính lại trên đỉnh đầu là một câu hỏi phụ nữ thường đặt ra nhưng ít khi được bác sĩ giải thích thoả đáng, có lẽ bác sĩ nghĩ đây thuộc lĩnh vực làm đẹp hơn là y khoa chữa bệnh và thứ hai tôi không thấy nghiên cứu y khoa về vấn đề này.
Theo kết quả tìm hiểu về vấn đề, tôi thấy có hai trường hợp:
1) Tóc nhờn quá do hậu quả các thuốc gội đầu cũng như thuốc, keo xịt tóc ứ đang trên da đầu và sợi tóc (“build up”).
Các chuyên gia về sắc đẹp khuyên tránh thoa thuốc mỡ, pommade, dầu làm bóng tóc trực tiếp trên da đầu (scalp) mà chỉ thoa trên tóc thôi. Ngoài ra một số thuốc shampoo chủ đích làm da đầu và tóc bớt chất nhờn, cho cảm giác bồng bềnh, nhẹ nhàng sau khi gội đầu có thể làm cho các tuyến nhờn dưới chân sợi tóc càng sản xuất chất bả nhờn sản xuất ra nhiều thêm, hơn cả lúc bình thường (“sebaceous glands”, sản xuất chất nhờn sebum :"bã nhờn").
Trường hợp này, có thể thử những phương pháp sau đây:
a) dùng “clarifying shampoo” là những loại shampoo đặt biệt giúp tẩy build up, tẩy tóc và da đầu khỏi những chất mỹ phẩm, chất khoáng và các chất hoá học trong nước tắm (như hồ tắm, nước phèn ["hard water"] có thể làm tóc rít lại). Ví dụ :ở Mỹ có Neutrogena Triple Renewal Weekly Cleanser, Suave Clarifying Shampoo, L’oreal Professionnel Expert Serie- Pure Resource Purifying Shampoo, Kerastase, Pantene, Suave.
Chỉ dùng loại shampoo này 1-2 lần/ tuần, không dùng mỗi ngày.
Nếu không có những clarifying shampoo trên, một số chuyên viên thẩm mỹ đề nghị dùng một nhúm bột baking soda (1 teaspoon - 1 muỗng (thìa) cà phê) trộn với một muỗng nhỏ shampoo thường dùng (cỡ đồng quarter/25 cents ở Mỹ hoặc đồng 5000VND ở Việt Nam), chà thoa lên tóc và da nhờn vài phút rồi rửa đi.
Sau đó nếu tóc quá khô, dùng hair conditioner.
Nếu da đầu ngứa, nhiều gàu, tóc nhờn, có thể do viêm da tiết bã nhờn (seborrheic dermatitis) cần đi khám bác sĩ. Các trường hợp nhẹ, những shampoo chống nấm (anti-fungal shampoo) có thể cải thiện sức khoẻ tóc: vd: Nizoral A-D Anti-dandruff Shampoo.
2) Viêm da tiết bã nhờn (seborrheic dermatitis)
Từ tiếng Anh dermatitis có nghĩa là viêm da, bệnh da. Seborrhea có nghĩa là tiết quá nhiều chất nhờn (sebo=sebum= mỡ heo, chất bã nhờn, rrhea= chảy ra).
Dưới gốc của các sợi lông, tóc, có những tuyến bã nhờn (sebaceous glands) tiết ra chất nhờn, qua các ống nhỏ dẫn vào nang lông (hair follicle).
Chất bã nhờn có tác dụng làm chậm lại sư bốc hơi nước khỏi da, và cũng có tác dụng chống nhiễm vi khuẩn.
Những nơi có tóc, lông kèm theo nhiều tuyến bã nhờn là những vùng da có ban da của bệnh này xuất hiện. Các mảng da đỏ, có vảy trắng đục, nhầy ( không phải vảy bạc như trong bệnh vảy nến hay psoriasis) xuất hiện trên da đầu (vùng ranh giới tóc trước trán, sinh ra gàu [dandruff]), mặt (trán, da lông mày, vùng giữa mặt, hai bên cánh mũi, vùng râu mọc, dưới cằm), hai vùng sau tai, ót, và ngực nhất là người có lông ngực nhiều, nách, háng, vùng hậu môn. Ban đối xứng hai bên (symmetric distribution).
Bệnh thường tái đi tái lại theo những cơn bộc phát (flare-up), nhất là lúc bị stress, bị bệnh khác. Những người bị nhiễm HIV bị bệnh này 30 lần nhiều hơn người bình thường. Người bệnh thần kinh Parkinson (run tay chân) cũng bị nhiều hơn người thường, có lẽ da họ bị bất động nhiều hơn.
Nguyên nhân gây bệnh chưa được hiểu rõ. Bệnh liên hệ đến sự hiện diện (tồn tại) của một loại nấm li ti Malassezia (Pityrosporum ovale) trên da. Nấm này da người nào cũng có, tuy nhiên chúng ta không hiểu tại sao có người nấm gây ra viêm da, người khác lại không. Thuốc chống nấm được dùng để chữa bệnh có kết quả. Có những yếu tố di truyền cũng như môi trường.
Chữa trị:(OTC có nghĩa là mua không cần toa ở Mỹ)
Thuốc shampoo thoa chống nấm:
- Selenium sulfide [Selsun Blue 1% OTC]
- Pyrithione zinc [Dandrex, Zincon, Head and Shoulders](OTC)
- Nizoral A-D Anti-dandruff Shampoo (OTC)
Chỉ có bác sĩ chữa bệnh cho bệnh nhân biết đích xác về trường hợp bệnh nhân và trả lời thoả đáng mà thôi.
Chúc bệnh nhân may mắn.
Bác sĩ Hồ Văn Hiền
-------------------------------------------
Cảm ơn bác sĩ Hồ Văn Hiền. Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi Đáp Y Học này.
Quý vị có thể nghe lại các bài giải đáp trên mạng Internet ở địa chỉ voatiengviet.com
Chúng tôi vẫn dành đường dây điện thoại miễn phí để tiếp nhận các thắc mắc khác của quý thính giả về sức khỏe và y học thường thức. Số điện thoại miễn phí dành cho mục Hỏi Đáp Y học là 202-205-7890, ngày giờ nhận câu hỏi là thứ ba và thứ năm mỗi tuần, từ 8 giờ 30 đến 9 giờ 30 tối, giờ Việt Nam. Quý vị cũng có thể gửi câu hỏi cho chúng tôi qua điện thư ở địa chỉ Vietnamese@voanews.com.
