Hoa Kỳ và các đồng minh đang hối thúc các thành viên của Hội đồng Bảo an LHQ thực hiện cuộc biểu quyết mau chóng về một dự thảo nghị quyết áp đặt thêm các biện pháp chế tài đối với Bắc Triều Tiên. Các biện pháp này sẽ đặt tất cả hàng hóa xuất khẩu dưới sự kiểm tra và đình chỉ nhập khẩu mọi sản phẩm có thể được sử dụng cho mục đích quân sự.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Samantha Power đã đệ trình nghị quyết hôm 25/2, sau 7 tuần thương nghị giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, đồng minh thân thiết nhất của Bắc Triều Tiên.
Để nêu bật các khả năng phòng vệ hạt nhân của mình, quân đội Hoa Kỳ đã phóng một phi đạn thử nghiệm từ Căn cứ Không quân Vandenberg ở bang California hồi khuya 25/2, nhắm mục tiêu vào môt khu vực gần quần đảo Marshalls ở Nam Thái Bình Dương.
Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Work nói với các phóng viên ngay trước khi diễn ra vụ phóng rằng cuộc thử nghiệm này nhằm chứng tỏ sự sẵn sàng của Hoa Kỳ dành cho các đối thủ cạnh tranh.
Nêu ra rằng Hoa Kỳ đã thực hiện ít nhất 15 vụ thử nghiệm phi đạn từ tháng 1 năm 2011, ông Work nói các cuộc thử nghiệm này “là một tín hiệu… rằng chúng ta sẵn sàng sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ đất nước chúng ta nếu cần”.
Trung Quốc đã ủng hộ việc đối thoại về những biện pháp chế tài đối với Bắc Triều Tiên trước đây, nhưng nghị quyết mới được sự ủng hộ của Trung Quốc về những biện pháp như cấm Bắc Triều Tiên nhập các sản phẩm hàng không và nhiên liệu hỏa tiễn, và mọi món hàng có thể được quân đội sử dụng, tỷ như xe tải và vũ khí nhỏ.
Đại sứ Trung Quốc Lưu Jieyi đã nói rõ với các phóng viên hôm 25/2, sau cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ, rằng Trung Quốc đang hợp tác chặt chẽ với các thành viên khác trong Hội đồng Bảo an để đạt được việc phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên và nói thêm rằng ông hy vọng nghị quyết sẽ đưa đến “hòa bình và ổn định”.
Bất kể sự thay đổi chính sách của Trung Quốc về Bắc Triều Tiên, nghị quyết vẫn vấp phải một vài trở ngại, như việc Nga tuyên bố sẽ cần phải nghiên cứu lại văn kiện trong vài ngày tới, hoãn một cuộc biểu quyết về nghị quyết cho đến tuần tới. Đại sứ Nga Petr Inliichev nói với các phóng viên rằng vô số các chi tiết của bản nghị quyết đòi hỏi phải nghiên cứu cẩn thận trước khi Nga có lập trường.
Dự thảo nghị quyết mới nhằm đáp lại vụ thử nghiệm hạt nhân của Bắc Triều Tiên hồi tháng 1 và vụ phóng hỏa tiễn hồi tháng 2. Hai diễn biến này vi phạm 4 tập hợp chế tài quốc tế hiện hữu đã áp đặt đối với chương trình hạt nhân và phi đạn đạn đạo của Bình Nhưỡng.
Đại sứ Power nói với các phóng viên sau khi thảo luận về dự thảo với các thành viên hội đồng: “Những biện pháp chế tài này, nếu được chuẩn thuận, sẽ gửi đi một thông điệp rõ ràng và kiên quyết cho chế độ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Thế giới sẽ không chấp nhận hành động phổ biến của quý vị. Sẽ có những hậu quả cho các hành động của quý vị và chúng tôi sẽ vận động không ngưng nghỉ và trong tinh thần tập thể để ngăn chặn chương trình hạt nhân của quý vị”.
Đình chỉ mua bán vũ khí
Một trong các biện pháp mới là lệnh cấm vận toàn bộ mọi loại vũ khí – quy ước cũng như mọi thứ khác – ra vào Bắc Triều Tiên. “Ngoài tính cách gây mất ổn định, chúng ta biết chính chương trình vũ khí quy ước cũng là nguồn thu nhập qua việc xuất khẩu phục vụ các chương trình bất hợp pháp của Bình Nhưỡng”, theo nhận định của một giới chức Hoa Kỳ quen thuộc với bản dự thảo nghị quyết.
Nghị quyết mới của LHQ về Bắc Triều Tiên
Nghị quyết mới của LHQ về Bắc Triều Tiên
- Cấm vận vũ khí toàn bộ thực thi qua việc thanh tra bắc buộc tất cả hàng hóa, ngay cả thực phẩm ra vào Bắc Triều Tiên bằng đường bộ, đường biển hay đường hàng không.
- Yêu cầu các nước thành viên trục xuất các nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên, các công ty và các đại diện tham dự vào việc hỗ trợ hay tài trợ các chương trình hạt nhân và phi đạn bị cấm chỉ.
- Cấm nhập nhiên liệu hàng không tinh chế ở mức cao để sử dụng cho cả máy báy dân dụng lẫn các rocket không miễn trừ cho hàng không dân dụng.
- Hạn chế, và trong một số trường hợp cấm chỉ xuất khẩu than đá, sắt, vàng, titanium và khoáng sản đất hiếm của Bắc Triều Tiên.
- Yêu cầu các quốc gia đóng các tài khoản ngân hàng của Bắc Triều Tiên và cấm giao dịch với các ngân hàng Bắc Triều Tiên.
- Mở rộng những mặt hàng xa xỉ cấm nhập vào Bắc Triều Tiên, cấm đồng hồ đắt tiền, tàu thuyền cá nhân và xe chạy trên tuyết có giá trên 2.000 đôla.
Nghị quyết cũng tìm cách áp đặt một cuộc thanh sát bắt buộc mọi hàng hóa ra vào quốc gia xấu này, cho dù là đường bộ, đường biển hay đường hàng không. Giới chức vừa kể nói quyết định này là “chưa từng có từ trước đến nay” và sẽ bao gồm mọi mặt hàng – cho dù là thực phẩm hay các vật liệu – ra vào nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên.
Giới chức này nói nghị quyết cũng nhắm mục tiêu vào các mạng lưới phổ biến hạt nhân bí mật của Bắc Triều Tiên. Các biện pháp ghi trong dự thảo sẽ buộc các quốc gia trục xuất các nhà ngoại giao Bắc Triều Tiên can dự vào các hành động phi pháp, cũng như đóng cửa các văn phòng và trục xuất các công ty lớn của Bắc Triều Tiên can dự vào các hoạt động bị LHQ chế tài.
Lần đầu tiên, cũng sẽ có những biện pháp cấm cung ứng hay chuyển giao nhiên liệu hàng không – một loại nhiên liệu dầu hỏa đặc biệt, tinh chế ở mức cao – được sử dụng cho cả máy bay và rocket dân sự.
Giới chức này của Hoa Kỳ nói sẽ không có việc miễn trừ lệnh cấm đó cho hàng không dân dụng.
Bắc Triều Tiên điều hành một hãng hàng không quốc gia là Air Koryo, và điều đó có thể tác động đến khả năng bay của công ty.
Đại sứ Power nói nghị quyết cũng sẽ áp đặt các chế tài hạn chế và trong một số trường hợp cấm hẳn việc xuất khẩu than đá, sắt, vàng, titanium và khoáng sản đất hiếm của Bắc Triều Tiên.
Nhắm mục tiêu vào các ngân hàng và hàng xa xỉ
Bắc Triều Tiên vốn đã bị chế tài tài chính gay gắt lâu nay, nhưng nghị quyết mới sẽ tìm cách siết chặt các biện pháp đó thêm nữa, yêu cầu các nước đóng cửa các tài khoản ngân hàng của Bắc Triều Tiên tại các cơ sở tài chính của họ và cấm giao dịch với các ngân hàng Bắc Triều Tiên.
Ai cũng biết lãnh tụ Kim Jong Un của Bắc Triều Tiên thích hàng xa xỉ. Các nghị quyết trước đây của hội đồng đã cấm nhập xe hơi đắt tiền, rượu và các mặt hàng khác vào Bắc Triều Tiên, nhưng việc thực thi đã khó khăn. Nghị quyết mới tìm cách minh định rõ một món hàng “xa xỉ” là gì và tin cho hay đồng hồ hạng sang, pha lê chì, “phương tiện giải trí trên nước” như jet ski, và xe chạy trên tuyết với giá trên 2.000 đôla nay sẽ bị cấm chỉ.
Chế tài gắt gao nhất thế hệ
Đại sứ Power nói nếu được chấp thuận, các biện pháp chế tài này sẽ “mở đường và tiêu biểu cho tập hợp chế tài mạnh nhất được Hội đồng Bảo an LHQ áp đặt từ hơn 2 thập niên.
Nghị quyết có phần chắc sẽ không vấp phải sự chống đối đáng kể nào trong hội đồng bởi lẽ Trung Quốc, đồng minh thân cận nhất của Bình Nhưỡng, đã đồng ý về ngôn từ.
Đại sứ Nhật Bản tại LHQ Yoshikawa nói: “Tôi rất hài lòng là chúng ta đã đi đến giai đoạn này. Tôi hy vọng tất cả các thành viên trong Hội đồng Bảo an sẽ đồng ý với văn bản”.
Đại sứ Pháp Francois Delattre nói với các phóng viên rằng các biện pháp chế tài mới là cần thiết để “phá vỡ thái độ vô trách nhiệm” của Bình Nhưỡng và “đưa họ trở lại bàn thương nghị”.
Theo các nhà ngoại giao, nghị quyết không mang ngôn từ tái khẳng định tầm quan trọng của việc nối lại các cuộc đàm phán 6 bên, nhắm mục đích chấm dứt chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng thông qua các cuộc thương nghị ngoại giao.
