Hoa Kỳ đã hứa sẽ nỗ lực hết sức để đảm bảo việc trả tự do cho ba người Mỹ mà họ cho là đang bị chính quyền Taliban ở Afghanistan giam giữ "bất công".
Ryan Corbett, Mahmood Habibi và George Glezmann đã bị bắt giữ trong các vụ việc riêng biệt ở Kabul vào năm 2022, khoảng một năm sau khi Taliban giành lại quyền lực ở thủ đô Afghanistan.
"Tôi xin gửi lời chia buồn và cầu nguyện tới Ryan Corbett, Mahmood Habibi và gia đình họ ngày hôm nay", Thomas West, đặc phái viên Hoa Kỳ tại Afghanistan, cho biết trên X, trước đây là Twitter, nhân kỷ niệm hai năm ngày bắt giữ hai người đàn ông này.
"Chúng tôi sẽ và chúng tôi phải tiếp tục nỗ lực hết sức để đưa họ và George Glezmann trở về với gia đình", ông viết trong đăng tải hôm 11/8.
Roger Carstens, đặc phái viên của tổng thống Mỹ về các vấn đề con tin, trong các phát biểu riêng biệt được đăng trên X, cho biết rằng ba người này "đã bị giam giữ quá lâu và gia đình họ đã phải chịu đựng những nỗi đau không thể tưởng tượng nổi."
Ông Corbett là một nhân viên cứu trợ đã sống cùng gia đình ở Afghanistan trong nhiều năm. Ông được sơ tán trong cuộc tiếp quản của Taliban vào tháng 8/2021 sau khi quân đội phương Tây do Mỹ lãnh đạo rút quân.
Gia đình ông Corbett cho biết, ông trở về Afghanistan vào năm 2022 và bị Taliban giam giữ nhưng không bị buộc tội về bất kỳ tội danh nào.
Ông Glezmann bị các cơ quan tình báo của Taliban bắt giữ vào ngày 5/12/2022 khi đang đến thăm Kabul với tư cách là một khách du lịch hợp pháp đi du lịch ở Afghanistan. Theo Foley Foundation, tổ chức vận động để đảm bảo tự do cho những người Mỹ bị giam giữ bất công ở nước ngoài, ông Glezmann bị bắt "mà không có lý do chính đáng hoặc cáo buộc chính thức nào".
Trong một vụ việc riêng biệt hôm 10/8, Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ, tức FBI, đã đưa ra một tuyên bố tìm kiếm thông tin về vụ mất tích của ông Habibi, trong đó nói rằng ông đã bị bắt khỏi xe của mình gần nhà riêng ở thủ đô Afghanistan, cùng với tài xế của ông, vào ngày 10/8/2022.
FBI tuyên bố rằng doanh nhân người Mỹ gốc Afghanistan này làm việc như một nhà thầu cho Asia Consultancy Group, một công ty viễn thông có trụ sở tại Kabul. “Người ta tin rằng ông Habibi đã bị quân đội Taliban hoặc lực lượng an ninh bắt giữ và không có tin tức gì kể từ khi ông mất tích”, cơ quan này lưu ý.
Ông Habibi bị Taliban bắt giữ vì nghi ngờ công ty của ông có liên quan đến vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Hoa Kỳ vào ngày 31/7 tại Kabul, giết chết Ayman al-Zawahiri, thủ lĩnh mạng lưới al-Qaeda đang chạy trốn. FBI cho biết chính quyền Afghanistan trên thực tế cũng đã tạm giam 29 nhân viên khác của Asia Consultancy Group.
Taliban đã chính thức không hồi đáp các lời kêu gọi mới nhất của Hoa Kỳ về việc thả ba người Mỹ.
Mặc dù chính quyền Afghanistan trên thực tế đã công khai tiết lộ rằng ông Corbett và ông Glezmann nằm trong số "một vài công dân nước ngoài" bị giam giữ tại Afghanistan vì bị cáo buộc vi phạm luật nhập cư và các luật khác của địa phương, nhưng họ từ chối thừa nhận việc giam giữ ông Habibi.
Hôm 11/8, một đài truyền hình Afghanistan đã trích lời người phát ngôn chính của Taliban, Zabihullah Mujahid, tuyên bố rằng họ chỉ giam giữ hai công dân Mỹ và không giam giữ ông Habibi.
Ông Mujahid nhắc lại rằng Kabul sẽ thả tù nhân để đổi lấy những người Afghanistan đang bị Hoa Kỳ giam giữ, theo kênh Ariana News đưa tin trên trang web của họ.
“Chúng tôi không có bất kỳ ai tên là Habibi trong các nhà tù của mình. Nhưng cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành để tìm hiểu điều gì đã xảy ra liên quan đến vấn đề này”, ông Mujahid nói trong tuyên bố.
Tháng trước, Taliban lần đầu tiên tuyên bố rằng họ đã thảo luận về khả năng trao đổi tù nhân trong các cuộc đàm phán trực tiếp với các quan chức Hoa Kỳ bên lề một hội nghị quốc tế tại Doha của Qatar do Liên Hợp Quốc tổ chức.
Ông Mujahid phát biểu trong một cuộc họp báo tại Kabul, Afghanistan, hôm 3/7, sau cuộc họp thứ ba tại Doha rằng: "Trong các cuộc họp của chúng tôi, chúng tôi đã nói về hai công dân Hoa Kỳ đang bị giam giữ tại Afghanistan."
"Nhưng họ phải chấp nhận các điều kiện của Afghanistan. Chúng tôi cũng có tù nhân ở Mỹ, tù nhân ở Guantanamo. Chúng tôi nên thả tù nhân của mình để đổi lấy họ", ông nói với các phóng viên mà không giải thích gì thêm.
Tuần trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói với các phóng viên ở Washington rằng các quan chức Hoa Kỳ đã nêu lên số phận của những người bị giam giữ trong mọi cuộc họp với Taliban.
Người phát ngôn Matthew Miller tuyên bố rằng ông Corbett và ông Glezmann "bị giam giữ sai trái", theo xác định về mặt pháp lý của Hoa Kỳ. "Đó chưa phải là việc xác định mà chúng tôi đưa ra đối với Mahmood Habibi, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi không nỗ lực để đảm bảo việc thả tự do cho ông ấy", ông giải thích.
"Thông thường, chúng tôi không thể đưa ra việc xác định giam giữ sai trái vì chúng tôi không có quyền truy cập vào một số loại thông tin nhất định hoặc vì tình hình chưa rõ ràng. Cũng có thể có những yếu tố khác", ông Miller giải thích.
Diễn đàn