Nhiều trẻ em Syria dưới 5 tuổi không thể nhớ được cuộc sống của chúng trước khi bạo lực và tình trạng vô gia cư xảy ra. Tại một trại tỵ nạn tồi tàn ở Jordan, các phụ huynh nói rằng con cái của họ hứng chịu mọi vấn đề sức khỏe từ động kinh cho đến đái dầm, hậu quả của những chấn thương do chiến tranh gây ra, và những trạm xá ở trại tỵ nạn này không có đủ thiết bị để giải quyết cuộc khủng hoảng y tế phức tạp này.
Nhiều người tỵ nạn ở trại tỵ nạn Za’atari, nơi cư trú tạm thời của hơn 80.000 người gần biên giới Jordan và Syria, nói rằng đối với những gia đình phải chịu cảnh ly tán do chiến tranh, thông tin và liên lạc với người thân cũng quan trọng như thực phẩm và nơi trú thân.
Ông Mohamed al-Refai bán điện thoại di động tại một cửa hàng trong khu chợ ở trại tỵ nạn này. Ông Al-Refai nói rằng gia đình của ông ở Syria phải di chuyển từ nơi này sang nơi khác để tránh né bạo lực.
Và người lớn không phải là nạn nhân duy nhất của cuộc chiến này.
Bé Morhaf năm nay được bốn tuổi rưỡi nhưng bé đã bắt đầu có những cơn động kinh ngay từ khi còn nhỏ, ngay sau khi những trận ném bom bắt đầu, theo lời kể của mẹ bé. Em trai một tuổi của bé là bé Rafaat, thì bị suy dinh dưỡng vì bị nôn mửa và tiêu chảy liên tục.
Trong khi chờ lấy thuốc cho con ở một trạm xá cho người tỵ nạn, cô Aziza Ghazawi, nói rằng chấn thương do bạo lực mà cuộc chiến Syria gây ra đã hủy hoại sức khỏe của tất cả sáu đứa con cô:
"Khi chiến tranh bùng nổ, những đợt ném bom xảy ra liên tiếp và nhà của tôi đã bị phá hủy. Con gái tôi bị bắn vào chân và con trai tôi giờ đây bị động kinh từ sau lần đó. Con út của tôi gần như không ăn uống gì được."
Những phụ huynh khác cùng ở trại nói rằng phần lớn những đứa trẻ sinh vào khoảng thời gian chiến tranh nổ ra bốn năm trước đều có những vấn đề về sức khỏe.
Nhân viên cứu trợ cho biết các gia đình chạy trốn những trận chiến khủng khiếp giờ phải sống trong những điều kiện khó khăn, khiến họ ốm yếu hơn những người khác. Và con số này vẫn đang tiếp tục tăng.
Tại văn phòng của mình ở bên trong một trạm xá thuộc trại tỵ nạn Za’atari, ông Najed Bawaneh, lãnh đạo Hiệp hội Cứu trợ Y tế Jordan tại đây, nói rằng các trung tâm y tế vẫn đang cố gắng để theo kịp con số người tỵ nạn vẫn đang không ngừng tăng. Ông cho biết không thể đánh giá thấp số người tỵ nạn Syria cần được chăm sóc sức khỏe.
Và trong khi cuộc khủng hoảng tăng thêm thì nguồn quỹ giúp đỡ những người tỵ nạn đang thu hẹp lại, theo lời phát ngôn viên cơ quan tỵ nạn Liên Hiệp Quốc Naserddine Touaibia:
“Toàn cảnh hiện giờ là có 600.000 người tỵ nạn chỉ riêng tại Jordan và hơn 3.5 triệu người tỵ nạn ở trong khu vực. Vì thế mà những gì chúng ta thấy ở trại tỵ nạn Za’atari chỉ là bề nổi của vấn đề. Giữ cho nguồn quỹ và các chương trình tiếp tục hoạt động là thách thức lớn nhất.”
Một số phụ huynh nói rằng sự chăm sóc cần thiết cho những trẻ em có thể bị những chấn thương phức tạp là điều khó tìm được ở bất cứ đâu, và gần như là không thể có được đối với những người tỵ nạn.
Anh Tayssir Fowaz Shehada đang bế đứa con gái nhỏ Bissan của anh bên trong một căn phòng tạm che bằng mái nhựa dẻo bên cạnh một căn nhà do Liên Hiệp Quốc cấp phát, trông giống một công-ten-nơ chở hàng. Anh nói rằng kể từ khi được sinh ra bốn năm trước đây, bé đã bị điếc, câm, khiếm thị, và mắc bệnh đái dầm. Bé cũng bị hoảng sợ vào ban đêm. Vợ anh, cô Walaa Ibrahim Shehada kể lại:
“Tôi sinh con bé ở nhà trong khi bom giội xuống thành phố của chúng tôi. Chúng tôi không thể đưa con tới bệnh viện bởi vì chỗ đó đang bị tấn công.”
Những bà mẹ khác nói rằng họ nghĩ là cuộc khủng hoảng y tế này sẽ còn tệ hại hơn rồi mới khá hơn được, vì không có dấu hiệu nào là chiến tranh sẽ kết thúc. Và thế hệ trẻ em Syria này, theo lời họ, sẽ còn ốm yếu và mệt mỏi hơn so với nhiều người lớn hiện nay.
Kể từ khi cuộc chiến tranh bắt đầu, khoảng một nửa dân số Syria buộc phải dời cư và hàng trăm ngàn người khác đã thiệt mạng.
