Một buổi chiều Chủ Nhật năm 2014 ở thành phố Milwaukee thuộc tiểu bang Wisconsin miền trung tây Hoa Kỳ, nơi hàng ngàn người đến sân vận động Miller Park để xem một trận đấu bóng chày do Liên đoàn Bóng chày Quốc gia tổ chức. Vào giữa trận đấu, một ca sĩ bước ra trước máy vi âm hát lớn ca khúc “God Bless America.” Khi tiếng hát dứt, đám đông đứng dậy ngả nón tỏ lòng thành kính và reo hò. Đội Brewers lại thu về thêm 49,000 đôla theo hợp đồng với quân đội Hoa Kỳ.
Sự dàn xếp này nằm trong khuôn khổ một chương trình mà các thượng nghị sĩ John McCain và Jeff Flake nêu chi tiết trong một bản phúc trình hôm thứ Tư cho thấy cái mà họ gọi là “lòng yêu nước được trả tiền” trong ngành thể thao chuyên nghiệp Mỹ.
Phúc trình nêu bật điều mà các thượng nghị sĩ nhận thấy khi phân tích 122 hợp đồng của Bộ Quốc phòng đã có từ năm 2012, trong đó có 72 hợp đồng bao gồm cái được gọi là 'lòng yêu nước được trả tiền' khiến chính phủ phải chi ra 6,8 triệu đôla. Đa số các thỏa thuận này có sự can dự của Đội Phòng vệ Quốc gia.
Ông McCain nói: “Người Mỹ trên cả nước phải lấy làm hết sức thất vọng rằng nhiều buổi lễ tuyên dương quân đội tại các sự kiện thể thao chuyên nghiệp được thực hiện không phải vì tinh thần ái quốc, mà vì lợi nhuận dưới hình thức hàng triệu đôla tiền của người thọ thuế mà Bộ Quốc phòng chi trả cho các công ty thể thao chuyên nghiệp. Giới hâm mộ thể thao phải đặt niềm tin vào việc các anh hùng xuất thân từ quê nhà của mình được tuyên dương vì sự phục vụ đáng kính trong quân đội, chứ không phải là một sách lược tiếp thị.”
Bản phúc trình nói trong khi các hợp đồng có bao gồm những khoản chi để tiếp thị như bảng hiệu tại các sân vận động và các quầy để tuyển mộ tại các trận đấu, quân đội không thể biện minh cho những hoạt động như trả tiền cho các đội thể thao tuyên dương binh sĩ. Bản phúc trình cũng quy trách Bộ Quốc phòng là không thể chứng minh một cách chính xác có bao nhiêu hợp đồng thuộc loại này đã ký kết với các đội thể thao và hết bao nhiêu tiền.
Các ca sĩ hát quốc ca và tuyên dương binh sĩ
Vào ngày 12 tháng 8 năm 2014, Maya Moore, người ghi bàn cho đội Minnesotan Lynx thuộc Hiệp hội Bóng rổ Quốc gia Nữ mang đôi giày rằn ri kiểu nhà binh khi đội của cô tiếp đội Los Angeles Sparks trong Đêm Vinh danh Quân đội. Trong buổi lễ, một quân nhân đã hát bài quốc ca, những người khác trải lá cờ lớn của Mỹ trên sân và phủ lên toàn đội để vinh danh hai cựu chiến binh Thế chiến thứ hai. Quân đội đã trả cho đội Lynx 27,000 đôla cho đêm đó (và có phần chắc chưa kể đôi giày của cô Moore).
Các hoạt động như thế tiêu biểu cho sự bảo trợ của quân đội. Bản phúc trình nêu chi tiết việc nhiều đội trong Liên đoàn Bóng Quốc gia tuyên dương các bình sĩ, gồm cả những hợp đồng trị giá 700,000 đôla ký với các đội New England Patriots, cũng như đội bóng chày Brewers, nhiều đội trong Liên đoàn Bóng rổ Quốc gia, Liên đoàn Khúc côn cầu Quốc gia, và Liên đoàn Bóng đá Quốc gia.
Binh sĩ hát quốc ca đã được đội Atlanta Falcons trả với giá cao nhất là 879,000 đôla, cũng như các đội bóng chày Texas Rangers và Pittsburgh Pirates. Có lẽ sự kiện phổ biến nhất là trả tiền cho các đội thể thao dành thời gian cho các thành viên quân đội được mượn buổi lễ để tuyển mộ hay tái tuyển mộ tại sân đấu và vận động trường. Đội Miami Dolphins, Seattle Seahawks, New York Mets, Detroit Red Wings và nhiều đội khác đã nhận tiền để làm việc ấy.
Theo bản phúc trình, quân đội cũng trả tiền cho các đội New Orleans Saints và Indianapolis Colts để các vũ công xuất hiện tại những buổi lễ có sự tham gia của binh sĩ.
Trả tiền để yêu nước là phạm pháp?
Hồi tháng 5, 1 tháng sau khi ông McCain và Flake phát hiện những vụ trả tiền như thế, họ đã đề nghị một khoản tu chính vào dự luật chuẩn chi của Ngũ Giác Đài cho năm 2015 để hạn chế tập tục này. Ông McCain nêu ra rằng khoản tiền chi trong năm 2014 vào lúc Đội Vệ binh Quốc gia loan báo việc thiếu hụt 101 triệu đôla trong ngân sách.
Ông Flake nói với các đồng nghiệp lập pháp rằng khi một số đội thể thao nhận tiền cho các hoạt động đó, nó làm rẻ công tác của những người khác trong việc vinh danh quân đội. Ông nói: “Vì thế điều quan trọng là ta cần phải đình chỉ tập tục này và bảo đảm rằng khi giới hâm mộ có mặt ở đó và tung hô ủng hộ quân đội, họ biết rằng đó là lòng thành.”
Kết quả là một dự luật kêu gọi các giới chức quốc phòng xét lại những hợp đồng và cân nhắc xem các hợp đồng đó có hiệu quả trong việc đáp ứng các mục tiêu tuyển mộ hay không và báo cáo lên quốc hội mô tả chính xách các hoạt động tiếp thị nào đã được tiến hành.
Hồi tháng 9, quyền Thứ trưởng Quốc phòng về Nhân sự và Công tác Chuẩn bị, ông Brad Carson đã công bố một thông tư nêu ra “những lãnh vực quan ngại” và nói rằng các hoạt động của quân đội cần phải minh bạch. Thông tư bao gồm một tập hợp các hướng dẫn ghi cụ thể rằng không có hợp đồng nào với một đội thể thao được bao gồm tiền trả để tuyên dương một thành viên trong quân lực.
Ông Carson nói: “Chúng ta phải bảo đảm rằng việc chúng ta sử dụng việc tiếp thị thể thao và các hoạt động quảng cáo đem lại một cơ hội để nâng cao nhận thức trong các thị trường chính của chúng ta, trong khi thúc đẩy việc bảo quản tốt tiền của người thọ thuế và duy trì lòng tín nhiệm của công chúng.”
Liên đoàn Bóng Quốc gia NFL cũng công bố một chỉ thị cho các đội bóng hồi tháng 6 nêu bật lòng tự hào trong việc ủng hộ quân đội, nhưng cần phải có sự tách biệt rõ ràng giữa điểm đó và phần quảng cáo.
Thông cáo nói: “Điều trọng yếu là không nên lẫn lộn các sinh hoạt quan hệ cộng đồng với các hoạt động quảng cáo và tuyển mộ của quân đội, bởi vì quan niệm của công chúng do hậu quả của việc này có thể gây tổn hại cho cả quân đội lẫn uy tín của NFL, và làm thiệt hại cho hiệu năng của công tác tập thể của chúng ta trong việc tiếp xúc với cộng đồng. Do đó NFL và quân đội phải cẩn thận bảo đảm rằng việc quảng cáo có trả tiền tách rời khỏi việc tiếp xúc với cộng đồng hay các chương trình vinh danh các thành viên quân đội và gia đình họ.”
