Pháp đối đầu với Mỹ và Úc trong một cuộc khủng hoảng ngoại giao chưa từng có vào ngày thứ Sáu khi Paris triệu hồi đại sứ ở cả hai nước liên quan tới một thỏa thuận an ninh ba bên làm đổ bể một hợp đồng tàu ngầm trị giá 40 tỉ đô la do Pháp thiết kế.
Quyết định hiếm hoi được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đưa ra do tính chất nghiêm trọng của vấn đề, Bộ trưởng Ngoại giao Jean-Yves Le Drian nói trong một phát biểu.
Ngày thứ Năm, Úc cho biết họ sẽ hủy thỏa thuận trị giá 40 tỉ đô la với Tập đoàn Hải quân của Pháp để xây dựng một hạm đội tàu ngầm thông thường và thay vào đó sẽ đóng ít nhất tám tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân với công nghệ của Mỹ và Anh sau khi đạt được quan hệ đối tác an ninh ba bên.
Pháp gọi đây là hành động ‘đâm sau lưng.’
Reuters dẫn lời một quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ lấy làm tiếc về quyết định của Pháp và Washington vẫn đang liên lạc chặt chẽ với Pháp về quyết định này. Quan chức này nói Mỹ trong những ngày tới sẽ liên lạc để giải quyết những khác biệt với Pháp.
Người phát ngôn của Thủ tướng Úc từ chối bình luận về chuyện này.
Một nguồn tin ngoại giao ở Pháp cho biết đây là lần đầu tiên Paris triệu hồi đại sứ kiểu này, Reuters cho hay. Phát biểu của Bộ Ngoại giao Pháp không đề cập đến Anh, nhưng nguồn tin ngoại giao cho biết Pháp coi Anh tham gia thỏa thuận này một cách cơ hội.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày thứ Năm đã tìm cách xoa dịu sự phẫn nộ của Pháp, gọi Pháp là một đối tác thiết yếu ở vùng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Trước đó trong ngày thứ Sáu, Thủ tướng Úc Scott Morrison đã bác bỏ những lời chỉ trích của Pháp rằng họ không được cảnh báo về thỏa thuận mới và cho biết ông đã nêu ra khả năng này trong cuộc hội đàm với Tổng thống Pháp rằng Úc có thể hủy thỏa thuận tàu ngầm năm 2016 với một công ty Pháp.
Ông Morrison thừa nhận những thiệt hại đối với mối quan hệ Úc-Pháp nhưng khẳng định ông đã nói với ông Macron vào tháng 6 rằng Úc đã thay đổi suy nghĩ của mình.
