Chức sắc tôn giáo độc lập ở Việt Nam cho VOA biết rằng viên chức ngoại giao của Hoa Kỳ và Đức rất quan tâm đến việc các cơ sở tôn giáo ở chùa Thiên Quang tại tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu bị chính quyền yêu cầu tháo bỏ.
Các tu sĩ tại chùa Thiên Quang thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (UBCVN) vừa nhận giấy quyết định của UBND huyện Xuyên Mộc ký vào ngày 5/11/2021 về yêu cầu tháo gỡ các công trình mà chùa đã xây dựng từ 2000 - 2018.
Tu sĩ Thích Trung Qúy tại chùa Thiên Quang nói với VOA:
“Họ đang có dự án làm kênh thủy lợi đi ngang qua chùa và họ yêu cầu cưỡng chế ngôi chùa. Mục đích là vì chùa này thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, không theo họ; với lại sư phụ của chùa thuộc ban cố vấn, và đây là nơi cắm trại của Gia đình Phật tử Truyền thống cho nên bị sách nhiễu.”
Chùa Thiên Quang tọa lạc tại xã Hòa Bình, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, là một cơ sở tôn giáo độc lập được hình thành từ năm 2000.
Tu sĩ Thích Đồng Long thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, vừa có chuyến thăm đến chùa Thiên Quang và cho VOA biết:
“Đây là một vấn đề sách nhiễu của chính quyền địa phương đối với chùa Thiên Quang, bởi vì chùa Thiên Quang là một cơ sở không trực thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam (VBS) do nhà nước quản lý.
“Việc cưỡng chế này không đúng. Bởi vì nếu chùa Thiên Quang xây dựng công trình trái phép thì ngay buổi ban đầu người ta đã ngăn chặn. Họ để sự việc diễn ra rất lâu rồi và họ cũng không động gì đến. Đến bây giờ họ thấy cần sách nhiễu, và tìm một lý do để cưỡng chế các công trình ở đó.
“Họ làm như vậy là để khủng bố tinh thần của chư tăng ở đây. Điều này cho thấy sự thiếu tự do tôn giáo ở Việt Nam.”
Tu sĩ Thích Đồng Long viết trên Facebook: “Hơn 20 năm qua, chùa Thiên Quang không ngừng mở rộng và phát triển theo chiều hướng tốt đúng với tinh thần Đạo Pháp- Dân Tộc- Nhân loại của truyền thống Phật Giáo Việt Nam”.
VOA đã liên lạc chính quyền huyện Xuyên Mộc, Sở Ngoại vụ, Ban Tôn giáo tỉnh để tìm hiểu về các phản ứng của đại diện chùa Thiên Quang, nhưng chưa được phản hồi.
Theo thông tin chùa Thiên Quang, Tổng Lãnh sự quán Đức tại Tp.HCM vào ngày 15/11/2021 đã gửi công hàm đến Sở Ngoại vụ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu để tìm hiểu về quyết định “khôi phục lại hiện trạng ban đầu của khu đất” tại chùa. Ngoài ra, Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ có cử đại diện đến thăm chùa và cũng có công hàm tương tự.
Tu sĩ Thích Trung Qúy cho biết thêm:
“Vừa rồi bà Tổng Lãnh sự Đức có gửi công hàm cho Sở Ngoại vụ tỉnh và một viên chức của Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ cũng có đến thăm chùa, phỏng vấn, và gửi công hàm cho Sở Ngoại vụ.”
Công hàm của Tổng Lãnh sự quán Đức mà VOA xem được có đoạn viết: “Tổng Lãnh quán rất lấy làm tiếc nếu các công trình trong khuôn viên của chùa Thiên Quang phải bị phá bỏ.”
“Vừa rồi bà Tổng Lãnh sự - Tiến sĩ Josefine Wallat đã thích thân đến thăm chùa và tận mắt chứng kiến không khí sinh hoạt sống động của các tu sỹ và Phật tử tại đây. Tự do tôn giáo là một quyền quan trọng. Việt Nam cam kết tôn trọng quyền này” công hàm của Tổng Lãnh sự quán Đức viết.
Tu sĩ Thích Trung Qúy cho biết thêm:
“Chùa Thiên Quang cùng với chùa Phước Bửu, chùa Đạt Quang là ba ngôi chùa thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, vì không theo nhà nước, nên luôn bị chính quyền sách nhiễu. Trong 20 năm qua, sư thầy trụ trì của chùa vì quyết đi theo con đường của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất mà bị sách nhiễu và đe dọa.
“Trước đây, công trình Đại lục hòa và hồ thủy tạ của chùa cũng bị đe dọa cưỡng chế, nhưng được sự can thiệp của các lãnh sự quán và các báo đài nên cho đến nay vẫn ổn.”
Vào tháng 6/2020, trong báo cáo về tự do tôn giáo ở Việt Nam năm 2019, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ viết: “Chính quyền cấp tỉnh và địa phương tiếp tục các dự án phát triển kinh tế - xã hội mà đòi hỏi phải thu hồi quyền sử dụng đất và phá dỡ tài sản của các tổ chức tôn giáo hoặc các cá nhân trên cả nước”, và “trong hầu hết các trường hợp, các tổ chức tôn giáo hoặc tín đồ không thành công trong việc giữ lại quyền sử dụng đất của họ.”
Báo cáo nêu: “Vào tháng 8, theo báo cáo, công an địa phương và công an tỉnh đã cắt ngang một nghi lễ Phật giáo ở chùa Đạt Quang, nơi các nhà sư chùa Phước Bửu và khoảng 30 người cầu nguyện đang kỷ niệm đại lễ Vu Lan. Nhà chức trách nói rằng Thích Không Tánh, người đang chủ trì buổi lễ, không được phép tiến hành các hoạt động tôn giáo ở chùa Đạt Quang bởi vì ông ta không phải là nhà sư ở địa phương.”
Báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ dẫn thông tin một tổ chức nhân quyền có trụ sở ở Hoa Kỳ, cho biết rằng chính quyền tiếp tục sách nhiễu các cộng đồng Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất với nỗ lực tịch thu các đền chùa, cơ sở của họ và buộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất tham gia Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã được chính quyền công nhận.
Bộ Ngoại giao Việt Nam sau đó nhận định rằng Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 2019 của Hoa Kỳ “dựa trên những thông tin không chính xác”, “chưa được xác minh” và nêu “nhận định thiếu khách quan về Việt Nam.”
