Một số nhà lập pháp Mỹ đang tìm cách thông qua luật khiến cho sinh viên và học giả Trung Quốc khó làm việc tại Mỹ hơn, viện dẫn những lo ngại về an ninh trong khi đang có một cuộc chiến tranh thương mại giữa Washington và Bắc Kinh.
Các thành viên của Quốc hội, chủ yếu là các nghị sĩ Cộng hòa cùng đảng với Tổng thống Donald Trump, đang soạn thảo các dự luật đòi hỏi các trường đại học và phòng thí nghiệm phải khai báo nhiều hơn về ngân quỹ từ Trung Quốc, cấm sinh viên hoặc học giả có quan hệ với quân đội Trung Quốc nhập cảnh Mỹ hoặc đề ra những giới hạn mới đối với việc tiếp cận các nghiên cứu học thuật nhạy cảm.
Không tuân thủ có thể đưa tới khó khăn về tài chính.
Các dự luật được đề xuất càng tăng thêm áp lực đối với các sinh viên, nhà nghiên cứu, công ty và các tổ chức khác ở Mỹ.
Giữa chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang leo thang, các thành viên Quốc hội ngày càng lo ngại hàng ngàn sinh viên, giáo sư và nhà nghiên cứu Trung Quốc tại Mỹ có thể đề ra mối đe dọa an ninh bằng cách đem thông tin nhạy cảm về Trung Quốc.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Cornyn hôm 4/6 nói ông hi vọng sẽ giành được sự ủng hộ lưỡng đảng cho Đạo luật “Bảo toàn An ninh cho Nghiên cứu của Chúng ta,” một dự luật mà ông dự định sẽ giới thiệu vào tuần sau để thúc giục các cơ sở nghiên cứu ở Mỹ làm nhiều hơn nữa để bảo vệ những nghiên cứu có giá trị.
“Chúng ta đang bị tấn công,” ông Cornyn nói tại phiên điều trần của Ủy ban Tài chính Thượng viện xem xét những mối đe dọa từ nước ngoài đối với nghiên cứu của Mỹ. “Mục tiêu của họ (Trung Quốc) là thống trị Mỹ về quân sự và kinh tế,” ông nói.
Ông Cornyn, cũng là thành viên của Ủy ban Tình báo Thượng viện, gọi giới học thuật Mỹ là “ngây thơ” về mối đe dọa từ Trung Quốc. Ông cảnh báo rằng ông sẽ không biểu quyết chấp thuận bất kì kế hoạch nào trao tiền của người đóng thuế cho các cơ sở công trừ phi họ cải thiện an ninh.
Nhiều dự luật riêng lẻ có rất ít cơ hội thông qua mặc dù có mối lo ngại lưỡng đảng ngày càng tăng trong Quốc hội Mỹ về rủi ro an ninh từ Trung Quốc.
Trong khi ông Trump và nhiều nghị sĩ Cộng hòa khác muốn kiểm soát chặt chẽ hơn đối với vấn đề di trú cũng như cứng rắn hơn đối với Trung Quốc, phe Dân chủ, hiện đang kiểm soát Hạ viện, cảnh báo về việc người nhập cư có thể cảm thấy không được chào đón.
Chính quyền Trung Quốc bác bỏ những cáo buộc về do thám học đường Mỹ và đang phản pháo. Hôm 3/6, Bắc Kinh cảnh báo sinh viên và các học giả về rủi ro ở Mỹ, chỉ ra các giới hạn về thời hạn của visa và những vụ từ chối visa.
Ngày 4/6, Trung Quốc mở rộng cảnh báo cho các công ty và du khách. Trung Quốc nói với các công ty hoạt động tại Mỹ rằng họ có thể đối mặt với sự sách nhiễu từ cơ quan chấp pháp Mỹ và viện dẫn tình trạng bạo lực súng ống, những vụ cướp và trộm cắp.
