Phát biểu hôm nay trong bài được cho là bài phát biểu lần cuối cùng về chính sách trước khi về hưu vào ngày 30 tháng này, ông Gates nhắc nhở liên minh về những mối quan ngại trước đây của ông rằng NATO sẽ trở thành một liên minh với hai cấp bậc.
Bộ trưởng Gates nói: “Thực tế phũ phàng là nhiệt tâm và lòng kiên nhẫn sẽ phai nhạt tại Quốc hội Hoa Kỳ và trong toàn thể dân chúng nói chung -về việc chi ra những ngân khoản ngày càng quý báu nhân danh các quốc gia dường như không có thiện chí dành các nguồn lực cần thiết hoặc thực hiện những thay đổi cần thiết để tỏ ra là những đối tác nghiêm túc và có khả năng tự bảo vệ.”
Ông Gates nêu ra những cuộc hành quân đang diễn tiến ở Libya như một dẫn chứng. Ông nói cho dù tất cả 28 nước thành viên NATO có biểu quyết ủng hộ sứ mạng chống lại lãnh tụ Moammar Gadhafi của Libya, chưa đầy phân nửa các nước này đã không tham gia và chưa đầy 1/3 sẵn sàng tham gia vào sứ mạng tấn công.
Ông quy trách sự kiện này cho các nguồn lực ngày càng thu hẹp.
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ nói: “Nói một cách thẳng thắn, nhiều nước trong số các đồng minh đứng ra ngoài lề bởi vì họ không muốn tham gia, nhưng đơn giản là bởi vì họ không có khả năng. Các khả năng quân sự đơn giản là không có sẵn.”
Ông Gates trích dẫn một con số ước chừng cho thấy toàn bộ khoản dự chi về quốc phòng của châu Âu đã giảm sút gần 15% trong thập niên tính từ khi xảy ra các vụ tấn công khủng bố ở Hoa Kỳ ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Ông nói sự kiện này đã tác động đến Afghanistan - chiến trường “nóng” đầu tiên trong lịch sử NATO.
Ông nói: “Bất kể hơn 2 triệu binh sĩ mặc quân phục - không tính quân đội Hoa Kỳ - NATO đã chật vật, nhiều khi một cách vô vọng, để duy trì việc bố trí từ 25.000 đến 45.000 binh sĩ, không phải chỉ trong quân phục ở thực địa, mà cả trong các nguồn lực yểm trợ cấp thiết.”
Ông Gates nói các đồng minh NATO phải có một đường lối thống nhất để rút ra khỏi Afghanistan chứ không phải hành động theo các thời hiểu riêng quyết định bởi các áp lực tài chính trong nước.
Nhưng vào lúc quân đội Hoa Kỳ cứu xét việc cắt giảm hàng tỷ đôla trong ngân sách dự chi để giảm mức thâm hụt ngày càng tăng của chính Washington, ông Gates cảnh báo rằng các nhà chính trị trong tương lai của Hoa Kỳ - không được định hình trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh như ông - có thể sẽ không coi lợi ích của việc nước Mỹ đầu tư vào NATO là xứng với cái giá phải trả.
Hôm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates cảnh báo các nước đồng minh NATO rằng họ cần phải chia sẻ thêm gánh nặng trong liên minh xuyên Đại Tây Dương đã có được 60 năm tuổi. Các nhận định của ông Gates được đưa ra trong bài phát biểu về chính sách lần cuối cùng trước khi ông rời chức Bộ trưởng Quốc phòng vào cuối tháng này.