EU đồng ý khởi sự đàm phán về tư cách thành viên của Ukraine

Cùng ngày 14/12, các lãnh đạo trong Liên hiệp Châu Âu EU mang lại cho Ukraine một chiến thắng chính trị to lớn khi đồng ý khởi sự các cuộc đàm phán về tư cách thành viên EU của Ukraine giữa lúc cuộc phản công của Ukraine chống Nga xâm lược không đạt được thắng lợi lớn và viện trợ quân sự từ Mỹ càng lúc càng không chắc chắn.

Các giới chức và các nhà ngoại giao EU cho hay diễn tiến bất ngờ này xảy ra trong lúc Thủ tướng Hungary Viktor Orban đồng ý rời khỏi phòng họp và hiểu rằng các lãnh đạo còn lại sẽ xúc tiến cuộc biểu quyết.

Mấy tuần qua, trong số lãnh đạo 27 nước thành viên EU, chỉ có Thủ tướng Hungary Viktor Orban lên tiếng phản đối việc bật đèn xanh cho Ukraine tham gia đàm phán thành viên, trong lúc Ukraine còn tiếp tục chiến đấu chống lại sự xâm lược của Nga.

Ông Orban xác nhận đã vắng mặt không biểu quyết tại cuộc họp thượng đỉnh của EU về điều mà ông gọi là ‘quyết định tồi.’

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hoan nghênh quyết định của EU và gọi đây là chiến thắng của Ukraine và của toàn bộ Châu Âu.

“Tôi xin chúc mừng mọi người Ukraine trong ngày này... Lịch sử được làm nên bởi những người không mệt mỏi đấu tranh cho tự do,” ông Zelenskyy nói.

Ukraine rất cần sự hỗ trợ từ các đồng minh phương Tây trong cuộc chiến kéo dài gần hai năm chống lại lực lượng Nga. Cuộc phản công của họ đã không đạt được thắng lợi lớn và chính quyền Biden cho đến nay vẫn chưa thuyết phục được Quốc hội Mỹ thông qua gói viện trợ trị giá 60 tỷ đô la cho Ukraine.

Người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết đây là “một quyết định chiến lược và một ngày sẽ còn khắc sâu trong lịch sử Liên hiệp của chúng ta”.

Thảo luận sẽ mất nhiều năm

Bản thân các cuộc đàm phán có thể sẽ mất nhiều năm.

Ukraine, quốc gia có dân số 44 triệu người và có diện tích lớn hơn bất kỳ thành viên EU nào về mặt địa lý, gặp một số thách thức đặc biệt trong việc gia nhập khối EU 27 thành viên.

Một số nhà ngoại giao cho biết Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đề nghị ông Orban rời khỏi phòng họp để quyết định có thể được thông qua.

Thủ tướng Ireland Leo Varadkar nói với các phóng viên: “Thủ tướng Orban đã đưa ra quan điểm của mình rất mạnh mẽ. Ông ấy không đồng ý với quyết định này và ông ấy không thay đổi quan điểm của mình, nhưng về cơ bản quyết định không sử dụng quyền phủ quyết”.

Trong nỗ lực ngoại giao mạnh mẽ về vấn đề này, ông Scholz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã gặp ông Orban trước hội nghị thượng đỉnh, cùng với bà von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel.

Ủy ban Châu Âu hôm 13/12 đã khôi phục quyền tiếp cận của Hungary với số tiền hoàn lại lên tới 10,2 tỷ euro cho các dự án kinh tế sau khi nhận thấy nước này đã đáp ứng các điều kiện về tính độc lập của cơ quan tư pháp.

Các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục tại hội nghị thượng đỉnh về khuôn khổ ngân sách nhiều năm của khối.

Ông Michel ngày 14/12 nói Hội đồng Châu Âu cũng đã quyết định mở các cuộc đàm phán gia nhập với Moldova.

Ông cho biết hội nghị thượng đỉnh đã trao tư cách ứng cử viên EU cho Georgia và cũng sẽ thúc đẩy nỗ lực của một nước khác đầy hy vọng - Bosnia - một khi nước này đạt được “mức độ tuân thủ cần thiết” với các tiêu chí.

Trước đó một ngày, khi 27 nhà lãnh đạo EU tập trung tại hội nghị thượng đỉnh cuối cùng trong năm, ông Orban nhấn mạnh rằng EU không nên bắt đầu các cuộc đàm phán về tư cách thành viên với Ukraine. Ông là người duy nhất phản đối tại hội nghị thượng đỉnh.

Các nhà lãnh đạo EU khác đã cảnh báo rằng việc không đồng ý khởi sự đàm phán sẽ được coi là một chiến thắng cho Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cho biết quyết định bắt đầu các cuộc đàm phán về tư cách thành viên của Ukraine là một thông điệp gửi tới Kyiv cũng như gửi tới Moscow.