Châu Âu và IMF hôm thứ Tư thúc giục Tổng thống Donald Trump lùi bước khỏi miệng hố chiến tranh thương mại, một ngày sau khi cố vấn kinh tế hàng đầu của ông loan báo sẽ từ chức, và điều này càng khiến những người khuyến khích ông xúc tiến áp thuế lên thép và nhôm nhập khẩu thêm phần bạo dạn.
Sự ra đi của ông Gary Cohn, được xem là người chống lại quan điểm dân tộc chủ nghĩa về kinh tế của ông Trump, đã ảnh hưởng tới giá cổ phiếu, dầu và đồng đôla, trong khi các nhà đầu tư dự liệu nguy cơ lớn dần của những biện pháp thương mại trả đũa qua lại sẽ kìm hãm tăng trưởng toàn cầu.
Ông Trump dự kiến sẽ áp thuế 25 phần trăm đối với thép và 10 phần trăm đối với nhôm để chống lại hàng nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt là từ Trung Quốc, mà ông nói là đang làm suy yếu ngành công nghiệp và việc làm của Mỹ.
Nhưng hành động này có nguy cơ bị các nước áp thuế trả đũa, đặc biệt là Canada và Châu Âu, và làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán về Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA).
"Trong điều gọi là chiến tranh thương mại ... không ai giành chiến thắng cả, thường cả hai bên đều thua," Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế Christine Lagarde nói hôm thứ Tư, và nói thêm rằng một cuộc chiến tranh thương mại sẽ để lại hệ quả "đáng sợ" lên tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
Tại Geneva, Trung Quốc nêu lên mối lo ngại của mình tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nơi mà 17 thành viên khác cũng bày tỏ lo ngại.
"Nhiều nước nói họ lo sợ việc trả đũa qua lại có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát, gây tổn hại đến nền kinh tế toàn cầu và hệ thống thương mại đa phương," phát ngôn viên WTO Keith Rockwell nói.
Một quan chức thương mại dẫn lời đại sứ WTO của Canada nói: "Chúng tôi sợ Mỹ có lẽ đang mở Chiếc hộp Pandora ra mà không thể đóng lại được," ý nói tới một việc có thể làm nảy sinh nhiều vấn đề rắc rối không giải quyết được.
Trong dòng tweet đầu tiên hôm thứ Tư, ông Trump không cho thấy dấu hiệu ông sẽ lùi bước, nói rằng Mỹ đã mất hơn 55.000 công xưởng và 6 triệu việc làm trong ngành sản xuất và để thâm hụt thương mại tăng lên từ chính quyền Bush đầu tiên.
"Chính sách và sự lãnh đạo tồi. Phải thắng trở lại!" ông viết trên Twitter, một ngày sau khi ông nói ông không sợ chiến tranh thương mại.
"Khi chúng ta thua sút tất cả các nước, chiến tranh thương mại đâu đến nỗi nào," ông nói với các phóng viên.
Nhưng Chủ tịch Ủy hội Châu Âu Donald Tusk, người sẽ chủ trì một hội nghị thượng đỉnh vào ngày 22 và 23 tháng 3, nơi mà các nhà lãnh đạo EU sẽ thảo luận về mối đe dọa từ "tranh chấp thương mại nghiêm trọng," nói quan điểm của ông Trump rằng chiến tranh thương mại là tốt và dễ thắng là sai lầm.
"Sự thật hoàn toàn ngược lại. Chiến tranh thương mại là xấu và dễ thua," ông Tusk nói với các phóng viên.
Ông phát biểu sau khi hội họp để thảo luận về một danh sách sản phẩm của Mỹ trị 2,8 tỉ euro (3,5 tỉ đôla) - từ rượu bourbon đến xe môtô Harley Davidson - mà Châu Âu có thể áp mức thuế 25 phần trăm lên nếu ông Trump xúc tiến kế hoạch của mình.
"Chúng tôi không hề mong muốn leo thang chuyện này," ủy viên thương mại EU Cecilia Malmstrom nói.
"Chúng tôi không muốn chuyện này đi quá đà nhưng ... nếu nó xảy ra, chúng tôi sẽ phải thực hiện các biện pháp để bảo vệ việc làm của Châu Âu."
