Đảng đối lập Myanmar Liên đoàn Dân chủ Toàn quốc (NLD) đã chiếm được đa số tuyệt đối số ghế trong quốc hội, thắng áp đảo Đảng Đoàn kết và Phát triển (USDP) được chính phủ và quân đội ủng hộ. Kết quả cuộc bầu cử được Ủy ban Bầu cử công bố ngày thứ Sáu cho thấy sự toàn thắng của NLD. Việc này sẽ cho phép NLD vượt qua quyền phủ quyết của quân đội trong quốc hội lưỡng viện gồm 664 ghế, được biết dưới tên Pyidaungsu Hluttaw, để chọn tổng thống.
Quân đội Myanmar và những đảng lớn trong quốc hội sẽ đề cử các ứng viên tổng thống vào tháng Hai sang năm. Người có số phiếu cao nhất sẽ là tổng thống, hai người có số phiếu kế tiếp sẽ là phó tổng thống.
Theo một điều khoản được hội đồng quân nhân cầm quyền lúc bây giờ đưa vào hiến pháp, bà Aung San Suu Kyi bị cấm không được trở thành tổng thống vì con bà là công dân nước ngoài. Cả hai con bà cũng như người chồng quá cố của bà là công dân Anh.
Nhà lãnh đạo NLD trước đây đã nói nếu đảng của bà thắng, bà sẽ là người chỉ thị cho tân tổng thống phải làm gì.
Hôm thứ Năm, khi chúc mừng cả Tổng thống Thein Sen lẫn nhà lãnh đạo NLD về “cuộc bầu cử lịch sử của Myanmar,” Tòa Bạch Ốc nói nước này cần thực hiện thêm nhiều bước dân chủ nữa kể cả việc thay đổi hiến pháp để bà Aung San Suu Kyi có thể trở thành tổng thống.
Cố vấn về chính sách đối ngoại của Tòa Bạch Ốc, ông Ben Rhodes hôm thứ Năm nói “ngay cả với cuộc bầu cử này, 25% số ghế trong quốc hội cũng dành cho quân đội. Chúng tôi đã nhắc lại nhiều lần trong vài năm qua là một sự chuyển quyền cai trị hoàn toàn cho dân sự tại Miến Điện sẽ đòi hỏi một tiến trình cải cách hiến pháp”.
Trong cuộc phỏng vấn hôm thứ Năm với ban Miến Điện Đài Á châu Tự do, bà Aung San Suu Kyi cảnh báo rằng tiến trình bầu cử “chưa kết thúc”. Bà cũng cảnh báo những người ủng hộ là cần phải tự chế đừng có những hành động khiêu khích trong những tuần và tháng tới.
Bà cho biết sau khi thành lập một chính phủ mới, NLD sẽ đưa ra một thời điểm “rõ ràng và chính xác” cho công cuộc cải cách.
Nhà lãnh đạo NLD nói: “Tôi có thể thấy được mục tiêu người dân mong muốn vẫn còn xa và cuộc bầu cử này chỉ là bước đầu”.
Tính đến giữa ngày thứ Sáu, NLD đã chiếm được 348 ghế tại cả hai viện quốc hội trong khi đảng USDP bị bỏ đằng sau rất xa, chỉ được 40 ghế. Những đảng nhỏ hơn, gồm có những đảng có căn cứ tại các vùng hay những đảng sắc tộc thiểu số và những ứng cử viên độc lập tất cả chỉ chiếm được chưa đến 30 ghế.
Hơn 30 triệu người đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử ngày Chủ Nhật. Các quan sát viên quốc tế hầu hết ca ngợi cuộc bầu cử này thành công, nhưng nêu lên quan ngại về bất bình của người Hồi Giáo và những sắc tộc thiểu số khác về sự minh bạch trong việc kiểm phiếu bầu đã bỏ trước.
Đây là cuộc bầu cử đầu tiên tại Myanmar kể từ khi hội đồng quân nhân thành lập một chính phủ bán dân sự vào năm 2011, sau gần 50 năm cầm quyền, và một năm sau khi kết thúc gần hai thập niên bị giam giữ tại gia của bà Aung San Suu Kyi và việc cấm đảng NLD hoạt động được bãi bỏ.
