Tình hình khủng hoảng chính trị ngày càng trầm trọng giữa chính phủ và ngành tư pháp có liên quan đến các cáo buộc tham nhũng đang tác động đến tiền tệ và thị trường chứng khoán trong nước. Thông tín viên VOA Dorian Jones tường thuật rằng quan ngại về hậu quả tài chính và kinh tế đang ngày càng tăng.
Cuộc tranh đấu ngày càng gay gắt giữa chính phủ và ngành tự pháp về một vụ tham nhũng đã tác động mạnh đến các thị trường tài chính của Thổ Nhĩ Kỳ. Thị trường chứng khoán đã sụt gần 20% trong khi đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã sụt xuống những mức thấp nhất.
Chuyên gia phân tích Atilla Yesilada, thuộc công ty tham vấn chính trị Global Source có trụ sở ở Istanbul, nói rằng tác động toàn diện của vụ khủng hoảng sẽ chỉ được cảm nhận khi các thị trường tài chính trở lại sau thời kỳ nghỉ Tết dương lịch.
Chuyên gia Yesilada nói: “Vào tháng 1 hay khoảng thời gian đó, cộng đồng ngân hàng và đầu tư thế giới sẽ trở lại bàn làm việc, tìm cách quyết định sẽ phải làm gì với vấn đề Thổ Nhĩ Kỳ. Trừ phi có khai thông trong vụ khủng hoảng này, tôi nghĩ rất nhiều ngân khoản vĩ mô sẽ bị bán đi. Chúng tôi không nhìn thấy lối ra, nó sẽ chấm dứt như thế nào” Ý tôi muốn nói là không ai có thể phỏng đoán được một tình huống tử tế.”
Cuộc điều tra về tham nhũng của Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những vụ điều tra tư pháp lớn nhất từ trước đến nay về tình trạng tham nhũng chính phủ.
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã nói rằng cuộc điều tra này năm trong khuôn khổ một âm mưu lật đổ chính phủ của ông. Trưởng kinh tế gia Inan Demir thuộc Ngân hàng Finans ở Istanbul nói rằng vụ khủng hoảng chính trị không thể xảy ra vào một thời điểm tệ hơn.
Nhà kinh tế Inan Demir nói: “Các nhà đầu tư vốn đã quan ngại về tình hình tài chính bên ngoài của Thổ Nhĩ Kỳ trong một thế giới mà lãi suất sẽ không còn thấp như trước và rủi ro chính trị ngày càng tăng thực sự làm cho các vấn đề này trở nên phức tạp hơn. Dường như một trong các lợi thế quan trọng nhất của Thổ Nhĩ Kỳ trong 10 năm qua, tức là chính phủ thân thiện với thị trường và ổn định về chính trị, không thể được coi là chuyện đương nhiên.”
Chuyên gia Yesilada nói: “Các chi phí về tài chính tính bằng đôla và euro sẽ tiếp tục tăng vọt bởi vì đồng lira bị mất giá. Sẽ có tình trạng thiếu tiền mặt luân lưu mà một số công ty sẽ phải trải qua. Các hậu quả về kinh tế sẽ tăng gấp bội. Chúng sẽ trở nên tệ hại hơn vào lúc cuộc khủng hoảng tiếp tục.”
Sự cai trị của đảng AK kéo dài hơn 1 thập niên đã là một thời kỳ tăng trưởng kinh tế chưa từng có với tổng sản phẩm quốc dân của Thổ Nhĩ Kỳ tăng gấp 3 lần.
Nhưng kinh tế gia Demir cảnh báo rằng những ngày đó có thể sắp kết thúc.
Ông nói: “Chính phủ đã hưởng lợi rất nhiều nhờ thành tích kinh tế vững mạnh trong 10 năm qua. Một sự chậm lại trong tăng trưởng là điều mà các chính phủ không thể chịu đựng được, nhất là việc đó lại diễn ra trong một năm bầu cử. Do đó chúng ta có thể thấy chính phủ nới lỏng túi tiền một mức nào đó trong nay mai, và sự kiện này cũng có thể góp phần vào các quan điểm tiêu cực của các nhà đầu tư.
Các quan sát viên nói tình trạng của nền kinh tế có thể cũng mang tính quyết định đối với tương lai của chính phủ y như các vụ tranh đấu pháp lý. Tháng 3 là tháng của các cuộc bầu cử địa phương, mà thủ tướng dự trù sẽ tìm cách biến thành một cuộc trưng cầu dân ý về chính phủ của ông. Các cuộc bầu cử Tổng thống dự kiến sẽ diễn ra trong năm 2014, và ông Erdogan định sẽ ra tranh cử.
Cuộc tranh đấu ngày càng gay gắt giữa chính phủ và ngành tự pháp về một vụ tham nhũng đã tác động mạnh đến các thị trường tài chính của Thổ Nhĩ Kỳ. Thị trường chứng khoán đã sụt gần 20% trong khi đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã sụt xuống những mức thấp nhất.
Chuyên gia phân tích Atilla Yesilada, thuộc công ty tham vấn chính trị Global Source có trụ sở ở Istanbul, nói rằng tác động toàn diện của vụ khủng hoảng sẽ chỉ được cảm nhận khi các thị trường tài chính trở lại sau thời kỳ nghỉ Tết dương lịch.
Chuyên gia Yesilada nói: “Vào tháng 1 hay khoảng thời gian đó, cộng đồng ngân hàng và đầu tư thế giới sẽ trở lại bàn làm việc, tìm cách quyết định sẽ phải làm gì với vấn đề Thổ Nhĩ Kỳ. Trừ phi có khai thông trong vụ khủng hoảng này, tôi nghĩ rất nhiều ngân khoản vĩ mô sẽ bị bán đi. Chúng tôi không nhìn thấy lối ra, nó sẽ chấm dứt như thế nào” Ý tôi muốn nói là không ai có thể phỏng đoán được một tình huống tử tế.”
Cuộc điều tra về tham nhũng của Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những vụ điều tra tư pháp lớn nhất từ trước đến nay về tình trạng tham nhũng chính phủ.
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã nói rằng cuộc điều tra này năm trong khuôn khổ một âm mưu lật đổ chính phủ của ông. Trưởng kinh tế gia Inan Demir thuộc Ngân hàng Finans ở Istanbul nói rằng vụ khủng hoảng chính trị không thể xảy ra vào một thời điểm tệ hơn.
Nhà kinh tế Inan Demir nói: “Các nhà đầu tư vốn đã quan ngại về tình hình tài chính bên ngoài của Thổ Nhĩ Kỳ trong một thế giới mà lãi suất sẽ không còn thấp như trước và rủi ro chính trị ngày càng tăng thực sự làm cho các vấn đề này trở nên phức tạp hơn. Dường như một trong các lợi thế quan trọng nhất của Thổ Nhĩ Kỳ trong 10 năm qua, tức là chính phủ thân thiện với thị trường và ổn định về chính trị, không thể được coi là chuyện đương nhiên.”
Chuyên gia Yesilada nói: “Các chi phí về tài chính tính bằng đôla và euro sẽ tiếp tục tăng vọt bởi vì đồng lira bị mất giá. Sẽ có tình trạng thiếu tiền mặt luân lưu mà một số công ty sẽ phải trải qua. Các hậu quả về kinh tế sẽ tăng gấp bội. Chúng sẽ trở nên tệ hại hơn vào lúc cuộc khủng hoảng tiếp tục.”
Sự cai trị của đảng AK kéo dài hơn 1 thập niên đã là một thời kỳ tăng trưởng kinh tế chưa từng có với tổng sản phẩm quốc dân của Thổ Nhĩ Kỳ tăng gấp 3 lần.
Nhưng kinh tế gia Demir cảnh báo rằng những ngày đó có thể sắp kết thúc.
Ông nói: “Chính phủ đã hưởng lợi rất nhiều nhờ thành tích kinh tế vững mạnh trong 10 năm qua. Một sự chậm lại trong tăng trưởng là điều mà các chính phủ không thể chịu đựng được, nhất là việc đó lại diễn ra trong một năm bầu cử. Do đó chúng ta có thể thấy chính phủ nới lỏng túi tiền một mức nào đó trong nay mai, và sự kiện này cũng có thể góp phần vào các quan điểm tiêu cực của các nhà đầu tư.
Các quan sát viên nói tình trạng của nền kinh tế có thể cũng mang tính quyết định đối với tương lai của chính phủ y như các vụ tranh đấu pháp lý. Tháng 3 là tháng của các cuộc bầu cử địa phương, mà thủ tướng dự trù sẽ tìm cách biến thành một cuộc trưng cầu dân ý về chính phủ của ông. Các cuộc bầu cử Tổng thống dự kiến sẽ diễn ra trong năm 2014, và ông Erdogan định sẽ ra tranh cử.
