Một cuộc đấu tranh chính trị đang diễn ra tại Nam Phi vào lúc cuộc bầu cử Tổng thống 2014 gần kề. Một đảng mới đã chính thức ra mắt vào hôm thứ Bảy có tên là Agang, có nghĩa là “xây dựng” theo tiếng Sotho. Đảng này có kế hoạch thách thức đảng lịch sử của ông Nelson Mandela là Nghị hội Quốc gia châu Phi hay còn gọi là ANC.
Bà Mamphela Ramphele, lãnh tụ của Agang, bước lên sân khấu với cánh tay đưa cao và bàn tay nắm chặt lại. Bà muốn chứng tỏ là bà có mặt tại đây để bắt đầu cuộc đấu tranh chính trị chống lại ANC, đảng đã cai trị Nam Phi kể từ năm 1994 và chấm dứt nạn kỳ thị chủng tộc apartheid.
Theo bà Ramphele, một nhà trí thức và là người hợp tác trước đây với nhà hoạt động chống apartheid Steve Biko, thì ANC đã không làm đủ để thay đổi đất nước và đời sống của người dân Nam Phi:
“Tôi nói là 20 năm quá lâu để chờ việc làm. 20 năm là quá lâu để chờ giáo dục có chất lượng. Đây không phải là di sản mà những nhà lãnh đạo vĩ đại của chúng ta nghĩ đến. Đây không phải là quốc gia ước mơ của Madiba (Mandela) yêu mến của chúng ta hay của Steve Biko hoặc Lillian Ngoyi.”
Bà Ramphele trình bày chương trình của bà chung quanh việc giảm bớt nghèo khó, tăng tiến hệ thống giáo dục và cũng ngăn chận tham nhũng mà bà cho là những nguyên nhân chính khiến cho đất nước rối loạn:
“Tham nhũng và một văn hóa không bị trừng trị đã lan rộng trong chính phủ và xã hội, lấy cắp sách giáo khoa trong lớp học, lấy cắp thuốc của những người bị lây nhiễm HIV và lấy cắp hàng ngàn việc làm và hàng tỉ đồng rand của đầu tư.”
Vài trăm người, hầu hết là người trẻ, tham dự buổi ra mắt đảng Agang hôm thứ Bảy. Một số được xe buýt chở đến từ tỉnh lân cận, nơi phát xuất của bà Ramphele. Bà loan báo ý định lập đảng chỉ mới cách đây 4 tháng và nhiều người ủng hộ đảng Agang là những cử tri không bằng lòng với ANC như Coleen Loyd:
“Hiện tại ANC không làm vừa lòng giới trẻ chúng ta. Chúng tôi có mặt tại đây vì giới trẻ chúng ta.”
Dù có những tai tiếng gần đây, đảng ANC vẫn được những dân Nam Phi ưa chuộng, phần lớn nhờ vai trò của đảng trong việc chấm dứt sự cai trị của thiểu số da trắng, thường được gọi là apartheid, vào những năm đầu thập niên 1990. Đảng đã cai trị Nam Phi kể từ đó, và thắng trong mỗi cuộc bầu cử.
Ông Patrick Mphaphuli nói ông không kỳ vọng Agang đánh bại ANC, nhưng ông hy vọng cuộc cạnh tranh mới có thể lay chuyển ANC và bắt đảng này phải thay đổi:
“Điều tôi trông đợi là giảm bớt con số của ANC. Và giảm bớt con số sẽ làm cho những người này tỉnh giấc để nghĩ là có thể phải bắt đầu xem xét nghiêm chỉnh những vấn đề của người dân.”
Chắc chắn Agang còn một con đường dài để đánh bại ANC, nhưng bà Ramphele có thể đã trông cậy vào sự ủng hộ của khôi nguyên Giải Nobel Hòa bình là Tổng giám mục Desmond Tutu, người đã ca ngợi bà Ramphele vì đã gia nhập đấu trường chính trị Nam Phi và thách thức đảng cầm quyền.
PRETORIA —
