Đại sứ Ả Rập Xê Út tại Hoa Kỳ gọi chiến dịch không kích do Ả Rập Xê Út lãnh đạo nhắm vào phiến quân Houthi người Shia ở Yemen là một ‘cuộc chiến tranh cần thiết’ chứ không phải là một cuộc chiến tranh đánh mướn chống lại Iran. Ông Adel al-Juberi nói bất chấp quyết định của Liên đoàn Ả Rập muốn thành lập một lực lượng can thiệp chung của Ả Rập, không có kế hoạch cấp thời để đưa bộ quân vào Yemen. Thông tín viên VOA Victor Beattie ghi nhận chi tiết.
Đại sứ Ả Rập Xê Út Adel al-Jubeir nói một mục tiêu của chiến dịch không kích là bảo về dân chúng và chính phủ Yemen chống lại phe Houthi, mà ông mô tả là một tổ chức cực đoan có liên hệ với Iran và Hezbollah. Ông cũng nói chiến dịch của Ả Rập Xê Út được phát động hôm thứ năm theo lệnh của chính phủ hợp pháp Yemen dưới quyền lãnh đạo của ông Abd Raboou Mansur Hadi và nhắm mục đích đem hòa bình và ổn định trở lại cho lân quốc phía nam của Ả Rập Xê Út.
Phát biểu hôm thứ sáu với Quốc vương Salman của Ả Rập Xê Út, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama nhấn mạnh đến sự hỗ trợ của Mỹ đối với quyết định của Riyadh và các đối tác ở Yemen, và nói rằng cả hai đều đồng ý rằng mục tiêu là sự ổn định lâu dài của Yemen thông qua một giải pháp chính trị được thương nghị.
Xuất hiện trong chương trình Face the Nation của đài truyền hình CBS hôm chủ nhật, Nhà ngoại giao của Ả Rập Xê Út tuyên bố các cuộc không kích, có sự tham gia của hơn 10 quốc gia, sẽ tiếp tục cho đến khi đạt được các mục tiêu. Ông gọi đó là một cuộc chiến tranh do nhu cầu, chứ không phải là một cuộc chiến tranh đánh mướn giữa Ả Rập Xê Út của người Sunni với Iran của người Shia. Ông Jubeir nói:
“Chúng tôi không có chọn lựa. Chúng tôi đã thử nhiều cách để tránh chiến tranh. Người Yemen đã tìm mọi cách để tránh chiến tranh. Các thỏa thuận được thực hiện, và mọi thỏa thuận đạt được với phe Houthi, nói chính xác là 67 thỏa thuận, phe Houthi đều không thực hiện. Vì thế, họ tiếp tục chiếm đóng đất nước, và khi họ thực sự sắp chiếm lĩnh thành phố cảng Aden với cùng với tổng thống Abd Rabbou Mansur Hadi, thì chúng tôi phải can thiệp để đáp lại yêu cầu của chính phủ hợp pháp.”
Ông nói không có kế hoạch đưa bộ quân vào Yemen, nhưng một giới chức quân đội Ả Rập Xê Út là Thiếu tướng Ahmed Asseri nói một số cuộc tấn công bằng trọng pháo xuyên qua biên giới đã được thực hiện nhắm vào các mục tiêu của phe Houthi ở miền bắc Yemen.
Ông Jubeir cáo buộc Iran là can dự quá sâu vào việc hỗ trợ cho phe Houthi.
“Phe Houthi có liên kết về chủ thuyết với Iran. Người Iran đã cung cấp vũ khí cho họ. Người Iran đã cung cấp các cố vấn cho họ và người Iran đã cung cấp tiền bạc cho họ.”
Iran phủ nhận vũ trang cho phiến quân Houthi. Thượng nghị sĩ Richard Burr, chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Hoa Kỳ, nói với cùng cử tọa truyền hình rằng Iran có liên quan và liên minh Ả Rập Xê Út không thể để cho Iran chiếm lợi thế ở Yemen. Thượng nghị sĩ Burr nói:
“Chúng ta gọi họ là Houthi, nhưng đây chính là Iran. Họ đã tài trợ cho phe này. Họ đã cố vấn chop he này. Họ đã gửi vũ khí, và sự kiện là các quốc gia vùng Vịnh, liên minh này, sẽ không đứng yên mà đầu hàng.”
Ông Burr nói thiếu sự hiện diện của Hoa Kỳ, khủng bố đã phát triển ở Trung Đông và đang lan ra Bắc Phi và Trung Á.
Chấm dứt hội nghị thượng đỉnh 2 ngày ở Sharm-el-Sheikh của Ả Rập hôm chủ nhật, Tổng thư ký Liên đoàn Ả Rập Nabil Elaraby cảnh báo rằng Yemen đang “ở bờ vực của mê lộ đòi hỏi hành động hữu hiện của Ả Rập và quốc tế nhằm chấm dứt điều ông gọi là cuộc đảo chính Houthi và phục hồi tính hợp pháp. Ông nói Liên đoàn đồng ý, trên nguyên tắc, thành lập một lực lượng can thiệp chung của Ả Rập để đối phó với những thách thức khu vực và ‘duy trì lai lịch quốc gia Ả Rập.”
Chuyên gia khu vực Amin Saikal thuộc trường Đại học Australia tin rằng sẽ phải mất nhiều tháng để các nước tham gia Liên đoàn Ả Rập thành lập một lực lượng như thế.
“Tôi nghĩ đây là một điều mà Tổng thống Abdel Fattah el Sissi của Ai Cập vẫn mong muốn, trong tư cách là cựu tướng lãnh quân đội và nay ông đã được sự đồng thuận của Liên đoàn Ả Rập, nhưng dĩ nhiên không dứt khoát rõ ràng rằng tất cả 22 nước Ả Rập đều tham gia việc thành lập lực lượng này.”
Ông Saikal nói sự thiếu đoàn kết trong các quốc gia thành viên đã gây khó khăn cho các nỗ lực trước đây nhằm thành lập một lực lượng như vậy. Ông nói chưa rõ ai sẽ tài trợ, thiết bị hay cung cấp nhân lực cho một lực lượng như thế.
Trong một chương trình khác là Meet the Press của đài NBC, ông Jubeir nói liệu Ả Rập Xê Út và Iran có thể chung sống trong hòa bình hay không tùy thuộc vào Tehran. Ông nói nước ông đã từng là nạn nhân của nhiều vụ xâm lược của Iran và những đề nghị hòa bình của Ả Rập Xê Út đã bị bác bỏ.
Ông Jubeir nói vương quốc Ả Rập Xê Út ủng hộ một thỏa thuận hạt nhân với Iran, nhưng đó phải là một thỏa thuận vững chắc không dành cho Iran quyền thủ đắc vũ khí hạt nhân và là một thỏa thuận có thể kiểm chứng được.
Còn về việc nước ông muốn theo đuổi các loại vũ khí đó nếu một thỏa thuận không ngăn được Iran thủ đắc bom hạt nhân, thì ông Jubeir chỉ nói rằng mọi nước đều phải tự bảo vệ quyền lợi của mình và bảo vệ người dân của mình. Ông nói một sự đánh giá về mối đe dọa phải được thực hiện và một quyết định phải được đưa ra về cách thức đối phó với mối đe dọa đó.
