Chính phủ sắp lên nắm quyền ở Đài Loan đã nhận lời mời đến quan sát hội nghị thường niên của Tổ chức Y tế Thế giới, bất chấp một qui định mới đòi đảo quốc tự trị này đến dự hội nghị như một phần của đối thủ chính trị Trung Quốc. Thông tín viên Ralph Jennings của đài VOA tường thuật từ Đài Bắc.
Chính phủ của bà Thái Anh Văn, được hậu thuẫn bởi một đảng không tin tưởng Bắc Kinh, đầu tuần này đã nhận lời mời của Tổ chức Y tế Thế giới để quan sát Hội nghị Y tế Thế giới tổ chức tại Geneve từ ngày 23 đến ngày 28 tháng 5.
Lời mời này đi kèm với điều kiện được đưa ra lần đầu tiên là Đài Loan đến dự như một phần của Trung Quốc, là nước hội viên của tổ chức quốc tế này.
Bà Thái Anh Văn không tán đồng nguyên tắc một nước Trung Hoa và muốn cho Đài Loan được tự trị nhiều hơn.
Trung Quốc đòi chủ quyền đối với Đài Loan và khăng khăng cho rằng đôi bên rốt cuộc phải thống nhất, bằng vũ lực nếu cần. Bắc Kinh thường xuyên sử dụng ảnh hưởng của mình để ngăn các tổ chức quốc tế, như các cơ quan của Liên Hiệp Quốc, thừa nhận Đài Loan như một quốc gia. Đôi bên đã nằm dưới sự cai trị của hai chính phủ riêng biệt kể từ khi cuộc nội chiến ở Trung Quốc kết thúc vào cuối thập niên 1940.
Chính phủ của bà Thái Anh Văn sẽ lên nắm quyền vào ngày 20 tháng này. Một người phát ngôn của bà Thái, ông Đổng Chấn Nguyên, cho biết Đài Loan đã nhận lời mời vì muốn duy trì vị thế của một đối tác quốc tế và thấu hiểu những vấn đề y tế toàn cầu.
Theo lịch trình đã định, hội nghị của tổ chức gồm 194 thành viên này sẽ bàn về những sách lược để ứng phó với bệnh AIDS, bệnh viêm gan và các chứng bệnh hoa liễu tại hội nghị năm nay.
Ông Đổng Chấn Nguyên nói Đài Loan vẫn bác bỏ nguyên tắc một nước Trung Hoa.
"Sức khoẻ và tất cả các quyền của người dân Đài Loan được tham gia cộng đồng quốc tế tuyệt đối không thể bị hạn chế bởi bất kỳ khuôn khổ chính trị nào. Do đó, chúng tôi nghĩ rằng không có quan hệ nào giữa cơ sở một nước Trung Hoa trong thư mời của Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới với việc Đài Loan đến dự Hội nghị Y tế Thế giới."
Chính phủ Đài Loan do Quốc Dân Đảng lãnh đạo đã gác qua một bên những sự bất đồng chính trị với Bắc Kinh vào năm 2008 và một năm sau đó họ nhận được lời mời đầu tiên đến dự Hội nghị Y tế Thế giới.
Năm 2008, đôi bên đã đồng ý đối xử với nhau như một phần của một nước Trung Hoa nhưng có sự giải thích riêng về nội dung của một nước như vậy. Thoả thuận này thường được gọi là sự đồng thuận năm 1992, khi đại diện của đôi bên gặp nhau tại Singapore.
Các nhà phân tích và các giới chức chính phủ Đài Loan cho biết Tổ chức Y tế Thế giới năm nay đã ghi thêm điều kiện một nước Trung Hoa trong thư mời vì Đảng Dân Tiến của bà Thái Anh Văn không chấp nhận sự đồng thuận năm 1992.
Tại cuộc họp báo ngày 10 tháng 5 vừa qua, Thủ tướng Đài Loan Trương Thiện Chính phát biểu như sau.
"Theo lời Tổng thống Mã Anh Cửu, Đài Loan đã có thể tham dự các cuộc hội nghị hàng năm của Tổ chức Y tế Thế giới một cách suôn sẻ trong 7 năm qua vì đôi bên chấp nhận sự đồng thuận năm 1992. Chính phủ của Đảng Dân Tiến nói rằng quyền sức khoẻ con người là một giá trị phổ cập và cần phải được tách khỏi các yếu tố chính trị. Điều đó đúng trên nguyên tắc, nhưng thật tình mà nói, trên thực tế sự việc không phải là như vậy."
Bà Thái Anh Văn đã đắc cử hồi tháng giêng một phần là vì bà chủ trương áp dụng một đường lối thận trọng hơn đối với Trung Quốc trong lúc cử tri Đài Loan cảm thấy lo ngại đối với việc chính phủ của Tổng thống Mã Anh Cửu xích lại quá gần với Bắc Kinh. Dân chúng ở Đài Loan cũng bất mãn đối với việc Trung Quốc ngăn đảo quốc này tham dự các sự kiện quốc tế và tham gia các tổ chức quốc tế.
