Quyền kiểm soát Quốc hội Mỹ cũng sẽ được định đoạt vào ngày 5/11 trong cuộc bầu cử có thể đảo chiều cả Hạ viện và Thượng viện, mặc dù Quốc hội vẫn tiếp tục bị chia rẽ giữa đảng Cộng hòa của ông Donald Trump và đảng Dân chủ của bà Kamala Harris.
Kết quả cuộc đua vào Quốc hội sẽ rất quan trọng vì nó sẽ cho thấy tổng thống kế tiếp sẽ sẽ nắm quyền thuận lợi thế nào cho đến cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm 2026.
Các phân tích gia phi đảng phái cho rằng phe Cộng hòa đang có cơ hội tốt để giành lại Thượng viện, nơi đảng Dân chủ chiếm đa số với tỷ lệ 51-49. Nhưng Đảng Cộng hòa cũng có thể mất quyền kiểm soát Hạ viện với 435 ghế, nơi mà đảng Dân chủ chỉ cần giành tthêm bốn ghế là có thể lấy lại.
Cũng như trong bầu cử tổng thống, kết quả cuộc đua vào Quốc hội có thể được xác định chỉ với một ít phiếu bầu. Cuộc chiến ở Thượng viện tùy thuộc vào bảy cuộc đua quan trọng, còn Hạ viện phải tranh nhau gần 40 ghế thực sự cạnh tranh.
“Nó sẽ hết sức sát nút,” bà Erin Covey, người phân tích các cuộc đua vào Hạ viện nhận định với Cook Political Report – một tổ chức phi đảng phái.
Cử tri Mỹ dường như không tỏ ra ưa thích một đảng nào rõ ràng. Một cuộc thăm dò hồi tháng 10 của Reuters/Ipsos cho thấy 43% cử tri đã đăng ký sẽ ủng hộ ứng cử viên Cộng hòa trong địa hạt của họ, trong khi 43% cử tri khác sẽ ủng hộ ứng cử viên Dân chủ.
Còn tại Thượng Viện, Đảng Dân chủ đang ở thế phòng thủ khi họ tìm cách giữ quyền kiểm soát với các thượng nghị sỹ phục vụ nhiệm kỳ sáu năm.
Đảng Cộng hòa chỉ cần giành được thêm hai ghế là nắm quyền kiểm soát Thượng viện, và họ được dự báo sẽ dễ dàng giành được thêm ghế đó với chiến thắng ở West Virginia, nơi Thượng nghị sỹ Joe Manchin, vốn là đảng viên Dân chủ chuyển sang độc lập, sẽ nghỉ hưu. Vị thống đốc rất được lòng dân ở bang này, ông Jim Justice, được dự báo sẽ dễ dàng giành được ghế của ông Manchin.
Đảng Cộng hòa có thể đảm bảo họ giành được đa số với chiến thắng ở Montana, nơi ứng viên Dân chủ Jon Tester đang đối mặt với cuộc đua tái tranh cử khó khăn, hoặc Ohio, nơi ứng viên Dân chủ Sherrod Brown cũng có cuộc đua sít sao
Đảng Cộng hòa có cơ hội mở rộng thế đa số tại Thượng viện hơn nữa nếu họ giành chiến thắng trong các cuộc đua ở một số bang Trung Tây mang tính cạnh tranh.
Điều đó sẽ cho phép họ ngăn chặn nhiều sáng kiến và đề cử nhân sự của bà Harris nếu bà giành được Nhà Trắng, hoặc giúp Trump thực hiện cắt giảm thuế mà ông đã hứa nếu ông giành chiến thắng. Nhưng họ khó lòng có được thế đa số 60 phiếu cần để thúc đẩy hầu hết các luật ở Thượng viện.
Tại bang Nebraska, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Deb Fischer phải đối mặt với đối thủ mạnh mẽ đáng kinh ngạc là một ứng cử viên độc lập, ông Dan Osborn, người không nói liệu ông có đồng hành với đảng Dân chủ tại Thượng viện nếu ông giành được ghế hay không. Đảng Cộng hòa cũng đang ở thế phòng thủ ở Texas, nơi Thượng nghị sĩ Ted Cruz phải đối mặt với thách thức từ dân biểu Dân chủ Colin Allred để giành chiếc ghế Thượng nghị sỹ mà đảng Cộng hòa đã nắm giữ trong ba thập kỷ.
Tình hình ít rõ ràng hơn ở Hạ viện, nơi mà phe Cộng hòa giữ thế đa số sít sao với tỷ lệ 220-212. Các nhà phân tích cho rằng đảng Dân chủ có thể dễ dàng giành đủ số ghế để nắm quyền kiểm soát Hạ viện, mặc dù không có dấu hiệu của một làn ‘sóng’ Dân chủ, giống như hồi năm 2018 hoặc 2010, vốn dẫn đến một sự thay đổi mang tính quyết định trong cán cân quyền lực.
Với mỗi đảng đang có ít nhất 200 ghế an toàn, Đảng nào chiến thắng ở Hạ viện có thể sẽ có thế đa số sát nút vốn có thể khiến việc vận hành ở Hạ viện trở nên khó khăn. Điều này đã thể hiện rõ trong hai năm qua khi những màn đấu đá nội bộ của đảng Cộng hòa đã dẫn đến các cuộc bỏ phiếu thất bại và hỗn loạn ở hàng ngũ lãnh đạo và làm suy yếu nỗ lực của đảng này nhằm cắt giảm chi tiêu và thắt chặt nhập cư.
Các cuộc đua sít sao ở các bang thiên về đảng Dân chủ mạnh mẽ là New York và California có thể quyết định quyền kiểm soát Hạ viện, mặc dù công chúng có thể không biết kết quả cuối cùng sau vài ngày vì bang California có thể mất nhiều ngày để kiểm phiếu, và việc kiểm phiếu lại và các cuộc đua sít sao có thể tổ chức thêm vòng hai – những điều này có thể mất thêm vài tuần.
Hai cuộc đua ở Virginia có thể cho thấy dấu hiệu sớm về cuộc đua tổng thể sẽ như thế nào. Một chiến thắng của đảng Cộng hòa tại địa hạt số 7, vốn bao gồm một vùng ngoại ô Washington, có thể là dấu hiệu cho thấy đảng Cộng hòa vẫn có sức hút ở các địa hạt cạnh tranh bất chấp việc họ bị lao đao trong hai năm qua. Một chiến thắng của đảng Dân chủ địa hạt số 2, với trọng tâm là thành phố Virginia Beach, có thể báo hiệu Đảng Dân chủ sắp sửa giành chiến thắng lớn, phân tích gia Covey thuộc Cook Political Report's Covey nhận định.
Địa hạt số 1 thuộc vùng nông thôn ở bang North Carolina, hiện do dân biểu Dân chủ Don Davis nắm giữ, cũng có thể là cuộc đua mang tính báo hiệu, bà nói.
Các cử tri ở Delaware dự kiến sẽ bầu nghị sỹ chuyển giới đầu tiên vào Quốc hội, khi ứng viên Dân chủ Sarah McBride đang trên đà giành được ghế dân biểu liên bang duy nhất của bang. McBride đang tranh chiếc ghế bị bỏ trống sau khi dân biểu Dân chủ Lisa Blunt Rochester ra tranh cử vào Thượng viện.
Bà Blunt Rochester cũng có thể làm nên lịch sử - nếu bà giành chiến thắng và ứng viên đồng đảng Angela Alsobrooks cũng giành chiến thắng trong cuộc đua vào Thượng viện vốn mang tính cạnh tranh hơn ở bang Maryland kế cận. Họ sẽ trở thành những phụ nữ Da đen đầu tiên cùng lúc có mặt trong Thượng viện.
Diễn đàn