“Bất động sản sa lầy”, “ngân hàng đầy nợ xấu”, “doanh nghiệp vỡ nợ, phá sản”, “thị trường chứng khoán lình xình” là các chủ đề được nói đến nhiều nhất trong vòng khoảng hai năm trở lại đây.
Điều này không lạ vì về mặt tâm lý, khi thị trường đang ở pha tăng (bull market), các tin xấu thường bị gạt qua một bên và sự hồ hởi của đám đông khiến mọi người chỉ hướng đến các tin tốt và hành động dựa trên các tin tốt. Đổi lại, khi thị trường rơi vào pha xuống (bear market), tâm lý u ám nói chung sẽ khiến công chúng “khoét sâu” vào các tin xấu và bỏ ngoài tai những tin tốt. Trong bull market, mọi người khoa trương về sự thành công của mình, còn trong bear market, mọi người than vãn về các thất bại và chơi trò đổ lỗi.
Chính vì thế, những “cáo già” tài chính thành công nhất là những nhà đầu tư giữ được cái “đầu lạnh” và hành động trên sự tỉnh táo của lý trí. Họ được gọi là những nhà đầu tư đi ngược xu hướng chung (contrarian investors). Một trong số các contrarian investors nổi tiếng thế giới đang có mặt ở Việt Nam trong thời gian gần đây là Richard Chandler, người đang nắm cổ phiếu của FPT, bệnh viện Hoàn Mỹ, và tập đoàn Masan.
Các contrarian investors đang nhắm đến các lĩnh vực gì ở Việt Nam? Nói cách khác, với những cái “đầu lạnh”, Việt Nam có còn hấp dẫn hay đã là một điểm đến đáng bị đưa vào quên lãng?
Cơn lốc đầu tư trong các lĩnh vực tiêu dùng
Trên thực tế, mặc cho các khu vực tài chính hay bất động sản đóng băng hay nổ bong bóng, đầu tư vào các lĩnh vực liên quan đến tiêu dùng đang gia tốc với tốc độ ngày càng nhanh.
Trên thị trường chứng khoán (niêm yết và OTC) các nhà đầu tư ngoại đang rất nhiệt tình “săn đón” cổ phiếu của các công ty hàng đầu trong mỗi lĩnh vực liên quan đến tiêu dùng. Sở hữu của nhà đầu tư ngoại ở một số cổ phiếu “blue chip” như Vinamilk, Kinh Đô luôn ở mức kịch trần 49%.
Từ năm 2011 đến 2013, Diageo, hãng sở hữu các thương hiệu Johnnie Walker, Smirnoff, Bailey…, đã chi trên 90 triệu USD để mua cổ phiếu cũ và mới từ tất cả các cổ đông của Halico, ngoại trừ Habeco, và sở hữu 45,5% công ty này. Carlsberg bỏ ra 1.875 tỉ để mua thêm 50%, qua đó sở hữu toàn bộ Bia Huế. KKR và TPG cũng đã đầu tư tổng cộng trên 300 triệu USD vào Masan Consumer chỉ trong vòng hơn 2 năm.
Richard Chandler bỏ ra 99 triệu USD để sở hữu 80% hệ thống bệnh viện Hoàn Mỹ.
Các dự án mới nhằm tăng cường công suất sản xuất cũng được các doanh nghiệp khẩn trương triển khai và đưa vào hoạt động. PepsiCo khai trương nhà máy 45 triệu USD có công suất 180 triệu lít/năm ở Đồng Nai vào tháng 3, 2012. Tập đoàn Tân Hiệp Phát xây dựng hai nhà máy mới tại tỉnh Hà Nam và Quảng Nam với tổng vốn đầu tư 200 triệu USD. Hai nhà máy này dự kiến sẽ đi vào sản xuất trong năm 2013.
Các ông lớn trong ngành bia như Sabeco, Habeco, Heineken, Carlsberg đều đã có kế hoạch chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh gay gắt để chiếm lấy thị phần tại Việt Nam. Ngay cả Anheuser-Busch Inbev, hãng sản xuất bia lớn nhất thế giới tại thời điểm này, cũng đang dòm ngó và dự kiến có mặt ở Việt Nam vào cuối 2014. Mới đây nhất, vào tháng 7/2013, Nestle cũng đã đưa nhà máy sản xuất cà phê hòa tan 238 triệu USD đi vào hoạt động tại Trị An, Đồng Nai.
Đó là chưa kể hàng loạt các cái tên nổi tiếng khác đã hoặc đang thâm nhập thị trường hàng tiêu dùng Việt Nam như Starbucks, McDonalds (Mỹ), San Miguel, Jolibee (Philippines), Asahi, Sapporo (Nhật), v.v… Trong khi đó, tại khu vực bán lẻ, Lotte liên tục xây thêm các siêu thị mới với 2 siêu thị ở Bình Dương và Bình Thuận trong khi sắp khai trương siêu thị ở Hà Nội.
Tiềm năng tăng trưởng lớn
Mọi chuyện đều có nguyên do. Bỏ qua sự “than vãn” và “cầu cứu” nhiều khi là quá trớn ở một số lĩnh vực đang bị sa lầy, các nghiên cứu về thị trường tiêu dùng ở Việt Nam đều cho thấy một kết quả giống nhau là sức bật mạnh mẽ của các lĩnh vực này trong thời gian qua cũng như triển vọng tươi sáng của chúng trong tương lai.
Báo cáo cập nhật Quý 1/2013 về thị trường Thực phẩm & Đồ uống Việt Nam của hãng nghiên cứu BMI đã đánh giá rất lạc quan về tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn. Theo BMI, động lực chính cho sự tăng trưởng này là dân số xấp xỉ 90 triệu người, trong đó nhóm tuổi dưới 30 chiếm đến 52%. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người đang tăng lên nhanh chóng, dự báo đạt 4.444 đô la Mỹ vào năm 2020.
Trong lĩnh vực bán lẻ, doanh số bán hàng qua các kênh bán lẻ có tổ chức (siêu thị, cửa hàng tiện ích…) chỉ chiếm 15% toàn thị trường, thấp hơn rất nhiều so với mức 40%-70% của các nước khác trong khu vực Đông Nam Á. (còn tiếp)
* Blog của Tiến sĩ Trần Vinh Dự là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Điều này không lạ vì về mặt tâm lý, khi thị trường đang ở pha tăng (bull market), các tin xấu thường bị gạt qua một bên và sự hồ hởi của đám đông khiến mọi người chỉ hướng đến các tin tốt và hành động dựa trên các tin tốt. Đổi lại, khi thị trường rơi vào pha xuống (bear market), tâm lý u ám nói chung sẽ khiến công chúng “khoét sâu” vào các tin xấu và bỏ ngoài tai những tin tốt. Trong bull market, mọi người khoa trương về sự thành công của mình, còn trong bear market, mọi người than vãn về các thất bại và chơi trò đổ lỗi.
Chính vì thế, những “cáo già” tài chính thành công nhất là những nhà đầu tư giữ được cái “đầu lạnh” và hành động trên sự tỉnh táo của lý trí. Họ được gọi là những nhà đầu tư đi ngược xu hướng chung (contrarian investors). Một trong số các contrarian investors nổi tiếng thế giới đang có mặt ở Việt Nam trong thời gian gần đây là Richard Chandler, người đang nắm cổ phiếu của FPT, bệnh viện Hoàn Mỹ, và tập đoàn Masan.
Các contrarian investors đang nhắm đến các lĩnh vực gì ở Việt Nam? Nói cách khác, với những cái “đầu lạnh”, Việt Nam có còn hấp dẫn hay đã là một điểm đến đáng bị đưa vào quên lãng?
Cơn lốc đầu tư trong các lĩnh vực tiêu dùng
Trên thực tế, mặc cho các khu vực tài chính hay bất động sản đóng băng hay nổ bong bóng, đầu tư vào các lĩnh vực liên quan đến tiêu dùng đang gia tốc với tốc độ ngày càng nhanh.
Trên thị trường chứng khoán (niêm yết và OTC) các nhà đầu tư ngoại đang rất nhiệt tình “săn đón” cổ phiếu của các công ty hàng đầu trong mỗi lĩnh vực liên quan đến tiêu dùng. Sở hữu của nhà đầu tư ngoại ở một số cổ phiếu “blue chip” như Vinamilk, Kinh Đô luôn ở mức kịch trần 49%.
Từ năm 2011 đến 2013, Diageo, hãng sở hữu các thương hiệu Johnnie Walker, Smirnoff, Bailey…, đã chi trên 90 triệu USD để mua cổ phiếu cũ và mới từ tất cả các cổ đông của Halico, ngoại trừ Habeco, và sở hữu 45,5% công ty này. Carlsberg bỏ ra 1.875 tỉ để mua thêm 50%, qua đó sở hữu toàn bộ Bia Huế. KKR và TPG cũng đã đầu tư tổng cộng trên 300 triệu USD vào Masan Consumer chỉ trong vòng hơn 2 năm.
Richard Chandler bỏ ra 99 triệu USD để sở hữu 80% hệ thống bệnh viện Hoàn Mỹ.
Các dự án mới nhằm tăng cường công suất sản xuất cũng được các doanh nghiệp khẩn trương triển khai và đưa vào hoạt động. PepsiCo khai trương nhà máy 45 triệu USD có công suất 180 triệu lít/năm ở Đồng Nai vào tháng 3, 2012. Tập đoàn Tân Hiệp Phát xây dựng hai nhà máy mới tại tỉnh Hà Nam và Quảng Nam với tổng vốn đầu tư 200 triệu USD. Hai nhà máy này dự kiến sẽ đi vào sản xuất trong năm 2013.
Các ông lớn trong ngành bia như Sabeco, Habeco, Heineken, Carlsberg đều đã có kế hoạch chuẩn bị cho cuộc cạnh tranh gay gắt để chiếm lấy thị phần tại Việt Nam. Ngay cả Anheuser-Busch Inbev, hãng sản xuất bia lớn nhất thế giới tại thời điểm này, cũng đang dòm ngó và dự kiến có mặt ở Việt Nam vào cuối 2014. Mới đây nhất, vào tháng 7/2013, Nestle cũng đã đưa nhà máy sản xuất cà phê hòa tan 238 triệu USD đi vào hoạt động tại Trị An, Đồng Nai.
Đó là chưa kể hàng loạt các cái tên nổi tiếng khác đã hoặc đang thâm nhập thị trường hàng tiêu dùng Việt Nam như Starbucks, McDonalds (Mỹ), San Miguel, Jolibee (Philippines), Asahi, Sapporo (Nhật), v.v… Trong khi đó, tại khu vực bán lẻ, Lotte liên tục xây thêm các siêu thị mới với 2 siêu thị ở Bình Dương và Bình Thuận trong khi sắp khai trương siêu thị ở Hà Nội.
Tiềm năng tăng trưởng lớn
Mọi chuyện đều có nguyên do. Bỏ qua sự “than vãn” và “cầu cứu” nhiều khi là quá trớn ở một số lĩnh vực đang bị sa lầy, các nghiên cứu về thị trường tiêu dùng ở Việt Nam đều cho thấy một kết quả giống nhau là sức bật mạnh mẽ của các lĩnh vực này trong thời gian qua cũng như triển vọng tươi sáng của chúng trong tương lai.
Báo cáo cập nhật Quý 1/2013 về thị trường Thực phẩm & Đồ uống Việt Nam của hãng nghiên cứu BMI đã đánh giá rất lạc quan về tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn. Theo BMI, động lực chính cho sự tăng trưởng này là dân số xấp xỉ 90 triệu người, trong đó nhóm tuổi dưới 30 chiếm đến 52%. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người đang tăng lên nhanh chóng, dự báo đạt 4.444 đô la Mỹ vào năm 2020.
Trong lĩnh vực bán lẻ, doanh số bán hàng qua các kênh bán lẻ có tổ chức (siêu thị, cửa hàng tiện ích…) chỉ chiếm 15% toàn thị trường, thấp hơn rất nhiều so với mức 40%-70% của các nước khác trong khu vực Đông Nam Á. (còn tiếp)
* Blog của Tiến sĩ Trần Vinh Dự là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
