Dịch virus corona ở Mỹ có thể gây ra tác động kinh tế “nghiêm trọng hơn rất nhiều” so với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và cần một gói cứu trợ kịp thời, quyết liệt để tránh nguy cơ lâm vào suy thoái, một chuyên gia tài chính tại Mỹ nhận định.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết số người nhiễm virus corona tại Mỹ đã vượt trên 12 ngàn người với ít nhất 200 người thiệt mạng.
Nhà chức trách đã khuyến nghị người dân ở nhà và tránh tụ tập đông người trong khi khắp nước Mỹ, các trường học, nhà hàng, và các cơ sở kinh doanh phải đóng cửa trong ít nhất 15 ngày để hạn chế sự lây lan của virus.
Trong một dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh đối với nền kinh tế, số người nộp đơn khai thất nghiệp ở Mỹ tăng lên mức cao nhất trong hai năm rưỡi qua là 281.000 đơn vào tuần trước, Bộ Lao động Mỹ cho biết hôm 19/3 trong khi các nhà hàng, quán bar và khách sạn ồ ạt sa thải nhân viên vì hoạt động kinh doanh đình trệ.
Chính quyền Trump đang thúc đẩy một gói kích thích kinh tế trị giá 1 ngàn tỉ đôla để giúp đất nước vượt qua khủng hoảng kinh tế vì COVID-19. Số tiền này có thể bao gồm ngân khoản hỗ trợ trực tiếp 1.000 đô cho mỗi một người Mỹ cùng với 50 tỉ đô khoản vay dành cho các hãng hàng không bị ảnh hưởng nặng nề có nguy cơ phá sản.
Giáo sư-Tiến sĩ Khương Hữu Lộc, một chuyên gia tài chính-kinh tế ở bang Texas, nói những diễn biến hiện thời liên quan tới dịch virus corona cho thấy quy mô và mức độ nghiêm trọng của nó đối với nền kinh tế, có thể vượt qua cả cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
“Nó nghiêm trọng hơn nhiều,” ông nói, đồng thời chỉ ra rằng kinh tế của Liên hiệp châu Âu và Trung Quốc đã lâm vào tình trạng “điêu đứng” vì dịch bệnh hoành hành.
“Số tiền giải cứu các ngân hàng lớn năm 2008 không đến 1 ngàn tỉ nhưng mà lần này [ảnh hưởng] lan rộng hơn, là tại vì số tiền này sẽ đưa nhiều nhất vào các hãng hàng không, nhà hàng và doanh nghiệp nhỏ.”
Tiến sĩ Lộc giải thích rằng tiêu thụ chiếm ba phần tư tỉ trọng nền kinh tế của Mỹ và trong số này 75% tập trung trong lĩnh vực dịch vụ. Các ngành hàng không, du lịch và khách sạn-nhà hàng là những ngành đang chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất vì việc đi lại đã suy giảm mạnh và vì lệnh cấm tụ tập đông người của nhà chức trách nhằm kìm hãm sự lây lan của virus.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng điều quan trọng là phần lớn khoản tiền cứu trợ phải được đưa trực tiếp tới người dân bình thường để thúc đẩy tiêu thụ, từ đó tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong nền kinh tế.
“Mỗi một đồng tiêu thụ của người dân Hoa Kỳ có ảnh hưởng năm đồng trong kinh tế quốc gia,” ông lý giải. “Khi mà người dân tiêu thụ thì sẽ có multiplier effect [hiệu ứng số nhân], có nghĩa là ảnh hưởng dây chuyền năm lần.”
Tiến sĩ Lộc đưa ra một ví dụ minh họa:
“Tôi có 1.000 đôla. Tôi mua gạo cơm, nước, thịt bò. Tiêu thụ thịt bò sẽ thúc đẩy sản xuất từ các nhà chăn nuôi bò. Hoạt động sản xuất gia tăng thì các nhà chăn nuôi sẽ mướn nhiều nhân viên. Nhân viên có tiền họ cũng tiêu xài, càng kích thích nền kinh tế hơn nữa.”
Theo chuyên gia kinh tế này, biện pháp cấp bách nhất mà chính phủ Mỹ cần thực hiện bây giờ là cung cấp gói cứu trợ 1 ngàn tỉ đó, nhưng ông lưu ý chính phủ cần xác định kĩ lưỡng những công ty nào thực sự cần được hỗ trợ để tránh “phí phạm” nguồn ngân quỹ.
“Nền kinh tế hiện giờ đang đi xuống vòng xoắn,” ông nói. “Phải giảm bớt tốc độ vòng xoắn đó lại nên vì vậy gói kích thích này phải đi vào đúng chỗ. Nên đưa vào những chỗ người dân cần nhiều để họ tiêu thụ và để không khủng hoảng lòng tin của người tiêu thụ.”
Chủ tịch Thượng viện Hoa Kỳ hôm 19/3 giới thiệu một dự luật khẩn cấp nhằm kìm chế những hệ quả kinh tế tiêu cực do đại dịch virus corona gây ra. Các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hoà và Dân chủ đã đồng ý hội họp trong ngày 20/3 để tìm kiếm sự đồng thuận.
Gói cứu trợ hơn 1 ngàn tỉ đô sẽ bao gồm hỗ trợ tài chính trực tiếp cho người Mỹ, các khoản vay ứng cứu doanh nghiệp nhỏ, các bước nhằm bình ổn nền kinh tế cũng như hỗ trợ mới cho những nhân viên chăm sóc y tế và bệnh nhân COVID-19, Chủ tịch Mitch McConnell nói.
