Công tố viên ICC lên án chính phủ Kenya cản trở vụ án Kenyatta

Triển vọng đưa Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta ra Tòa án Tội phạm Quốc tế (ICC) dường như ngày càng lu mờ, với các công tố viên lên án chính phủ Kenya là cản trở nỗ lực của họ trong việc thu thập các tài liệu chủ chốt. Thông tín viên VOA Lisa Schlein ghi nhận thêm chi tiết về tiến trình ở toà án La Haye, nơi ông Kenyatta bị truy tố về vai trò trong các cuộc bạo động sau bầu cử năm 2008 ở Kenya.

Trong phiên xử tại ICC hôm thứ Tư, công tố viên Benjamin Gumpert thừa nhận toán của ông đã tận dụng mọi điều ông gọi là “triển vọng hợp lý” để truy tố Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta. Ông nói chính phủ Kenya đang cản trở các nỗ lực tiếp cận hồ sơ tài chính của ông Kenyatta. Ban công tố nói những hồ sơ đó có thể cho thấy vai trò của ông ta trong việc cung cấp tài chính cho các cuộc bạo động sau bầu cử cách đây sáu năm khiến hơn 1.000 người thiệt mạng.

Ông Gumpert nói: “Chúng tôi đã đi đến quyết định rằng sự thiếu vắng các hồ sơ tài chính mà chúng tôi đề cập đến, những viên đá còn lại chưa được lật lên được mô tả đúng nhất là những viên cuội và triển vọng mà họ sẽ hé lộ bằng chứng kết cục là rất ít.”

Ông Kenyatta và Phó tổng thống William Ruto của ông đều phải đối mặt với các tội ác chống lại nhân loại trong một phiên xử riêng có liên quan đến bạo lực sau bầu cử năm 2008 ở Kenya. Cả hai đều nói là vô tội.

Vụ xử ông Kenyatta tại ICC đã bị hoãn nhiều lần. Ban công tố thừa nhận họ hiện thiếu bằng chứng đầy đủ để xúc tiến. Ban công bố nói các nhân chứng đã bị hối lộ và đe dọa và hai nhân chứng then chốt đã bỏ cuộc.

Họ cũng nói chính phủ Kenya đã không chịu hợp tác trong cuộc điều tra – không riêng về hồ sơ tài chính của ông Kenyatta, mà còn bằng cách ngăn trở việc tiếp cận đầy đủ các hồ sơ quan trọng về các cú điện thoại mà họ cần để hỗ trợ cho lý lẽ của mình.

Luật sư biện hộ cho ông Kenyatta Steven Kay lập luận rằng vụ kiện tổng thống đơn thuần là đã sụp đổ.

“Chúng ta đã đến giai đoạn mà lý luận trình bầy cho thấy đây không phải là một vụ án, rằng đây là một vụ án với những cáo buộc dựa trên sự kiện không có thật. Ban công tố biết điều đó; họ biết là không có sự tranh cãi về vấn đề đó.”

Các vụ xét xử ở ICC kiện ông Kenyatta và ông Ruto đã gây căm phẫn ở châu Phi. Giới chỉ trích cho rằng tòa án đã nhắm riêng và người Phi châu để kiện tụng. Ðối với ICC, xúc tiến vụ xét xử ông Kenyatta là điều quan trọng cho sự khả tín của tòa, theo các quan sát viên, bởi lẽ một số những vụ khác đã sụp đổ.

Ðối với luật sư bênh vực cho các nạn nhân, ông Fergal Gaynor, bãi nại ông Kenyatta sẽ làm tiêu tan những mối hy vọng rằng ICC có thể đem lại công lý ở Kenya và những nơi khác.

Ông Gaynor nói: “Các nạn nhân trong vụ này có một kỳ vọng chính đáng là tòa án sẽ làm tất cả những gì có thể được để bộc lộ sự thật về những hành vi tàn ác đã bao trùm Naivasha và Nukuru hồi tháng 1 năm 2008. Sẽ là một điều không thể chấp nhận được nếu bỏ rơi hàng ngàn nạn nhân trong vụ này ở trong tình trạng này, trước khi họ được nghe nói về thậm chí chỉ là một ngày xét xử duy nhất.”

Các luật sư của ông Kenyatta đã yêu cầu tòa án bãi các cáo trạng đối với ông. Hôm thứ Tư, các quan tòa đã không đưa ra phán quyết về các yêu cầu của cả ban công tố lẫn bị can.