Hội đồng Chuyển tiếp Libya sẽ xét vụ thủ phạm vụ đánh bom máy bay PanAm

Ngoại trưởng Clinton nói bà chia sẻ nỗi phẫn nộ của gia đình của hơn 200 người Mỹ bị sát hại trong cuộc tấn công khủng bố do Libya hậu thuẫn.

Tuy nhiên bà cưỡng lại những lời kêu gọi đến từ Quốc hội Hoa Kỳ, đòi chính phủ Mỹ tiếp tục giữ các tài sản của Libya đang bị phong tỏa, và không hoàn lại các tài sản này cho Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya, trừ phi Megrahi bị tống giam.

Hồi năm 2001, một tòa án đặc biệt của Scotland ở Hà Lan đã kết tội viên cựu nhân viên tình báo Libya này là đã giật dây vụ đánh bom ở Lockerbie.

Trong một quyết định bị Hoa Kỳ lên án, nhà chức trách Scotland phóng thích Megrahi cách đây 2 năm vì tin rằng ông ta không còn sống bao lâu nữa vì chứng bệnh ung thư, cho phép Megrahi về nước, để được chính phủ của ông Moammar Gadhafi nghênh đón như một vị anh hùng.

Ngoại trưởng Clinton nêu lên trường hợp của Meghrahi trong một buổi họp với các thành viên cao cấp của Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya, gọi tắt là NTC, bên lề hội nghị “Những người bạn của Libya” ở Paris hôm qua.

Tại cuộc gặp gỡ báo chí vào lúc kết thúc hội nghị, Ngoại trưởng Clinton nói ông Megrahi, mà theo lời thân nhân đang trong tình trạng nghiêm trọng ở Tripoli, nên bị đưa trở lại vào tù, và rằng Hoa Kỳ muốn được tiếp cận với tất cả những người Libya nào từng dính líu trong vụ tấn công năm 1988.

Bà Clinton nói giới lãnh đạo Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya đã hứa sẽ sớm xét tới ca này, tuy nhiên bà không liên kết vụ này với việc hoàn trả những tài sản của Libya đã bị Hoa Kỳ phong tỏa.

Ngoại trưởng Clinton nói: “Chúng tôi thừa nhận tầm quan trọng của tất cả các vấn đề mà Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya (NTC) đang phải đương đầu. Chúng tôi biết NTC sẽ phải thiết lập an ninh trật tự, một chế độ pháp quyền, và một guồng máy cai trị tốt. Nhưng cùng lúc, họ đã trấn an chúng tôi rằng họ hiểu tính nhạy cảm liên quan tới vụ này, và sẽ cứu xét vụ việc theo đúng tầm quan trọng của nó, trong thời hạn sớm nhất có thể được.”

Phát biểu tại Paris, Ngoại trưởng Clinton nói Hoa Kỳ đã chuyển giao cho NTC khoảng 1,5 tỉ đôla trích ra từ các tài sản của Libya bị phong tỏa, ngân khoản này đã được ủy ban đặc trách cấm vận của Liên hiệp quốc chấp thuận cho giải ngân hồi tuần trước.

Chính phủ của Tổng Thống Obama đã phong tỏa các tài sản của Libya trị giá tổng cộng hơn 30 tỉ đôla, theo tinh thần các lệnh cấm vận do Liên hiệp quốc áp đặt chống chế độ cai trị của ông Gadhafi, tuy nhiên phần lớn các tài sản này là dưới hình thức địa ốc và các tài sản không phải là tiền mặt.

Một nhóm các nhà lập pháp Mỹ thuộc cả hai chính đảng do Thượng nghị sĩ Charles Schumer của bang New York dẫn đầu, đã yêu cầu Ngoại trưởng Clinton liên kết việc giải ngân các ngân khoản này với việc đưa Megrahi trở lại nhà tù.

Trong số những người bị thiệt mạng trong cuộc tấn công chiếc máy bay Mỹ, có nhiều người là sinh viên đại học đến từ New York.

Ngoại trưởng Clinton, cũng từng đại diện bang New York tại Thượng viện Hoa Kỳ, nói bà chưa bao giờ thay đổi quan điểm, rằng lẽ ra không bao giờ nên phóng thích Megrahi, và bà nhấn mạnh Bộ Tư Pháp vẫn tiếp tục mở hồ sơ vụ Lockerbie.

Tổng cộng có tất cả 270 người bị giết chết trong vụ đánh bom năm 1988, kể cả hành khách trên chuyến bay PanAm và những nạn nhân trên mặt đất ở Scotland.

Trong khi không nhận trách nhiệm về vụ tấn công này, chế độ của ông Gadhafi hồi năm 2003 đã đồng ý bồi thường 2,5 tỉ đôla cho gia đình các nạn nhân, trong một nỗ lực nhằm chấm dứt tình trạng cô lập của chính quyền Libya. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền này chưa đến tay của một số người liên hệ.

Trong một bức thư gửi cho Ngoại trưởng Clinton hôm qua, 6 dân biểu Hạ viện Mỹ nói rằng nên trích những món tiền còn thiếu từ các tài sản của Libya đang bị Hoa Kỳ phong tỏa.

Họ còn nói rằng nên dành riêng một số ngân khoản lớn hơn nữa, cho các nạn nhân người Mỹ của các cuộc tấn công khủng bố khác mà chính quyền của ông Gadhafi bị quy là đã bảo trợ.