Một hoạt động ồ ạt nhằm ổn định thị trường chứng khoán Trung Quốc dường như đã yên vị vào lúc cổ phiếu tăng giá trở lại vào ngày hôm nay, với chỉ số chính ở Thượng Hải tăng gần 2,3% vào lúc thị trường đóng cửa.
Nhưng các biện pháp của chính phủ hạn chế tình trạng biến động và khích lệ đầu tư dài hạn đã hạ thấp khối lượng giao dịch một cách đáng kể.
Một số chuyên gia coi sự can thiệp của chính phủ là kèm theo rủi ro gây thiệt hại trong khi muốn cứu vãn thị trường.
Theo tin của Bloomberg, giao dịch các hợp đồng giao sau các thương phẩm trên Chỉ số CS1300 – một tập hợp các công ty lớn nhất trong nước, đã sụt xuống khoảng 34 ngàn trong ngày hôm qua từ con số hơn 3,2 triệu hồi tháng 6.
Ông Fraser Howie, đồng tác giả cuốn sách có tựa là Red Capitalism: The Fragile Financial Foundation of China’s Extraordinary Rise, xin tạm dịch là Chủ nghĩa Tư bản đỏ: Nền tảng mong manh cho sự trỗi dậy bất thường của Trung Quốc nói rằng sự kiện đang xảy ra trong thị trường thương phẩm có thể lan qua thị trường chứng khoán.
Ông Howie giải thích: “Mọi người sẽ nói, tôi sẽ không đầu tư vào thị trường chứng khoán Trung Quốc bởi vì giao dịch trong thị trường đó quá gay go. Chẳng những thế, chính phủ lại định ra chính sách một cách vội vàng và vài ngày lại thay đổi luật lệ.”
Các biện pháp an toàn
Mỗi tuần lại có những thông báo mới về chính sách giao dịch, rồi sau đó có khi lại thay đổi.
Thay đổi về chính sách mới nhất được đề xuất cho thị trường chứng khoán có thể hạn chế thêm biên độ chứng khoán có thể được giao dịch mỗi ngày.
Chứng khoán Trung Quốc vốn áp dụng mức giới hạn lên xuống là 10% để hạn chế những dao động lớn trong một thị trường bị chế ngự bởi các nhà đầu tư nhỏ. Chính quyền nay đang cứu xét việc đình chỉ giao dịch trong 1 ngày mỗi khi các cổ phiếu công ty trong chỉ số CS1300 trồi sụt ở mức 7%. Khi chính chỉ số lên hay xuống 5%, giao dịch sẽ bị đình chỉ trong 30 phút.
Ông Oliver Rui, giám đốc Trung tâm Trung Quốc thuộc trường Kinh doanh ở Trung Quốc, nói các biện pháp đó có thể có tác động xoa dịu trong một thị trường nằm dưới sự thống trị của các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm.
Ông Rui nói, “Tôi nghĩ biện pháp an toàn dứt khoát góp phần giảm thiểu sự biến động và ổn định hóa thị trường trong những tình hình bất thường này.”
Bất chấp sự tập trung cao độ của chính phủ vào việc quản lý các dao động từng ngày của thị trường, ông Tony Hsu, trưởng ban đầu tư của Công ty Quản lý Tư bản OTS ở Hong Kong, cho rằng các biện pháp đó có phần chắc sẽ không thay đổi bao nhiêu về lâu về dài.
Ông Hsu nói, “Các lực lượng thị trường thường mạnh hơn so với các nhà hoạch định trung ương.”
Các biện pháp an toàn không phải là bất thường, nhưng trong đa số các trường hợp, chúng được áp dụng để hạn chế chiều đi xuống của các chỉ số chứng khoán. Tại Hoa Kỳ, các biện pháp an toàn áp dụng cho mọi thị trường thường được áp dụng khi chỉ số S&P sụt xuống dưới mức 7% và một lần nữa khi xuống tới mức 13%.
Nhưng với mức giới hạn 10% đã áp dụng, các biện pháp mới sẽ chỉ siết chặt thêm biên độ giao dịch theo cả hai chiều, kéo chậm thời gian để thị trường cuối cùng ổn định lại.
Ông Howie nói, “Tất cả những gì dường như họ làm nói cho đúng là ngăn chặn giao dịch khi xảy ra những vụ lên xuống trôi nổi này.”
Tăng thêm quyền kiểm soát
Về nhiều mặt, sự can thiệp mạnh của chính phủ vào thị trường đã diễn ra vào một trong những thời điểm khó khăn nhất. Thay vì can thiệp khi thị trường sụt mạnh, các chuyên gia phân tích nói các giới chức lẽ ra đã phải can thiệp khi thị trường tăng giá.
Ông Howie giải thích: “Trung Quốc đã chị đựng trong vài tháng qua một tình trạng bong bóng vỡ, bởi vì họ không chịu kiểm soát đúng đắn một thị trường được nâng giá cao lên mãi và đây là hậu quả của việc ấy.”
Ông nói chính phủ lẽ ra nên tập trung vào việc tăng cường tính minh bạch của các tổng công ty trong nước và các tập quán giao dịch. Lẽ ra còn phải có những dấu hiệu cảnh báo từ phía các nhà điều hành thị trường khi giá cổ phiếu cao một cách vô lối.
Theo công ty Goldman Sachs, nhóm được gọi là “tập thể quốc gia” của chính phủ được đưa vào để nâng đỡ thị trường vốn đã chi ra hơn 230 tỷ đôla trong các biện pháp kích hoạt.
Vai trò thị trường trong cuộc chuyển tiếp kinh tế của Trung Quốc
Thị trường chứng khoán Trung Quốc vẫn là một phần chủ yếu trong sự phát triển kinh tế của nước này, và đó là lý do vì sao chính quyền nhất quyết cứu thị trường này ra khỏi tình trạng tuột dốc.
Ông Oliver Rui nói ngay lúc này, các công ty Trung Quốc có được hơn 90 phần trăm nguồn tài chính từ các ngân hàng. Chưa đầy 3 phần trăm xuất phát từ thị trường chứng khoán. Giới hữu trách muốn thay đổi đáng kể tình trạng đó, để biến các thị trường tài chính thành một cỗ máy kinh tế hữu hiệu hơn cho sự tăng trưởng.
Ông Rui nói, “Đó là lý do vì sao, cho dù có xảy ra chuyện gì, thì chính phủ vẫn muốn cứu vãn và xây dựng lại lòng tin để tiếp tục đà động năng của thị trường giao dịch chứng khoán.
