Hôm nay, Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Eric Holder cho biết vấn đề khôi nguyên giải Nobel hòa bình năm nay, nhân vật bất đồng chính kiến Trung Quốc Lưu Hiểu Ba, đã được đưa ra thảo luận, nhưng đó không phải là vấn đề bao trùm các cuộc hội đàm của ông với các giới chức Trung Quốc.
Ông Holder nói Trung Quốc và Hoa Kỳ bất đồng về cách đối xử dành cho ông Lưu Hiểu Ba hiện đang bị giam giữ và về các vấn đề nhân quyền khác, nhưng ông cũng nhấn mạnh đến tiềm năng hợp tác Trung-Mỹ.
Ông Holder nói: “Vấn đề đó có được đề cập đến, và đây là một lãnh vực mà Hoa Kỳ và Trung Quốc có sự bất đồng cơ bản. Tổng thống Obama đã xác định rõ lập trường của ông đối với vấn đề này. Chúng tôi tin rằng Trung Quốc nên tôn trọng các quyền cơ bản của mọi công dân Trung Quốc, trong đó có ông Lưu Hiểu Ba.”
Washington đã hoan nghênh giải thưởng và kêu gọi Bắc Kinh phóng thích ông Lưu, người bị kết án 11 năm tù sau khi đòi cải cách chính trị.
Chính phủ Trung Quốc gọi ông Lưu là một kẻ tội phạm.
Bộ trưởng Holder nói các nỗ lực quảng bá pháp trị qua đối thoại đã ngưng trệ vào lúc cuộc Đối thoại giữa các Chuyên gia Pháp lý Hoa Kỳ và Trung Quốc còn chưa bắt đầu.
Ông Holder cho biết: “Tôi đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng mà Hoa Kỳ đặt vào vấn đề này và hối thúc các chuyên gia triệu tập hội nghị vào năm tới. Một sự cam kết với nền pháp trị, thực thi bởi các luật sư được đào tạo thuần thục và các thẩm phán độc lập, là điều cấp thiết cho công tác chống tham nhũng và bảo đảm một xã hội ổn định và thịnh vượng.”
Ông Holder nói mặc dầu thế, hai chính phủ vẫn trông đợi hợp tác thêm trong lãnh vực thực thi luật pháp, kể cả trong phạm vi chống tội phạm xuyên quốc gia, khủng bố và buôn lậu ma tuý. Ngoài các cuộc đàm phán với các giới chức cấp cao nhất trong ngành thi hành công lực, ông Holder còn gặp cả Ngoại trưởng Dương Khiết Trì của Trung Quốc.
Một trọng điểm của chuyến thăm này là vấn đề bảo vệ tác quyền trí thức. Trung Quốc là nguồn đứng đầu về các hàng nhái bất hợp pháp, từ nhu liệu điện toán cho đến các linh kiện xe hơi. Hiện tượng đánh cắp tác quyền đã gây thiệt hại hàng tỷ đôla mỗi năm cho các công ty ở Hoa Kỳ.
Ông Holder tỏ ý phấn khởi trước kế hoạch của Trung Quốc về một chiến dịch 6 tháng nhằm cắt giảm tình trạng vi phạm tác quyền.
Ông Holder cũng xác nhận rằng chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc sẽ đi thăm Hoa Kỳ vào tháng giêng năm tới.
Chuyến đi này sẽ nhấn mạnh thêm đến sự tan băng trong bang giao giữa hai nước sau một năm căng thẳng vì thương mại và các vấn đề khác.
Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ tuyên bố Washington và Bắc Kinh có cam kết gia tăng hợp tác về các vấn đề an ninh nhưng vẫn còn những bất đồng cơ bản về vấn đề nhân quyền. Từ thủ đô Trung Quốc, nơi ông Eric Holder sắp kết thúc chuyến thăm 2 ngày, thông tín viên VOA Peter Simpson ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.