Chính quyền TT Trump xác định là Trung Quốc đã phạm tội “diệt chủng và những tội chống nhân loại” trong việc đàn áp người Hồi Giáo Uighur tại vùng Tân Cương, Ngoại trưởng Mike Pompeo nói ngày 19/1, đưa ra một đòn giáng gây choáng váng đối với Bắc Kinh một ngày trước khi Tổng thống tân cử Joe Biden nhậm chức.
Các giới chức Mỹ thuyết trình cho các nhà báo về hành động này nói trong một cuộc điện đàm là “việc thu thập tin tức rộng rãi về chính sách, sự thi hành và bạo ngược của Trung Quốc tại Tân Cương” ông Pompeo thấy được đã khiến ông có quyết định là những hành động như thế đã được thực hiện ít nhất là kể từ tháng 3/2017.
“Sau khi xem xét cẩn thận những sự kiện có được, tôi quyết định là Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc, dưới chỉ thị và kiểm soát của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã phạm tội diệt chủng chống lại đa số người Hồi Giáo Uighur và những sắc tộc thiểu số và tôn giáo khác tại Tân Cương,” ông Pompeo nói trong một tuyên bố.
"Tôi tin là việc diệt chủng này đang tiến hành, và chúng ta đang chứng kiến âm mưu có hệ thống hủy diệt người Uighur bởi đảng và nhà nước Trung Quốc,” ông nói thêm.
Hành động này chắc chắn làm căng thẳng thêm tình hình vốn đã căng thẳng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, hiện đã xuống đến mức thấp nhất trong nhiều thập niên vào năm ngoái dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Quyết định hiếm có này tiếp theo những cuộc thảo luận trong nội bộ sau khi Quốc hội thông qua vào ngày 27/12 yêu cầu chính quyền xác định trong vòng 90 ngày là liệu lao động cưỡng bách và những tội bị cáo buộc khác chống lại người Uighur và những sắc tộc Hồi Giáo thiểu số khác là tội phạm chống nhân loại hay tội diệt chủng hay không.
“Đây là một quyết định mà chúng tôi không xem nhẹ,” một trong những giới chức Mỹ trong cuộc điện đàm nói. “ Quyết định này đã qua nhiều tiến trình và nhiều cuộc phân tích. Ngoại trưởng đưa ra quyết định trong vai trò của ông… là đây là công cụ chúng tôi cần triển khai vào lúc này để tiến tới lý tưởng quan trọng thiết yếu này.”
Trung Quốc bị lên án rộng rãi vì những trại phức hợp tại Tân Cương được mô tả là những “trung tâm huấn nghệ” để dẹp chủ nghĩa khủng bố và cho người dân những kỷ năng mới, nhưng những người khác gọi là trại tập trung. Bắc Kinh bác bỏ những cáo buộc vi phạm nhân quyền.
Chiến dịch tranh cử của ông Biden tuyên bố, trước cuộc bầu cử 3/11, là diệt chủng đang xảy ra tại vùng Tân Cương, phía tây Trung Quốc.
Quyết định của Mỹ không tự động biến thành chế tài, nhưng có nghĩa là các nước cần suy nghĩ kỹ về việc cho phép các công ty làm ăn với Tân Cương, vùng cung cấp bông hàng đầu trên thế giới. Tuần trước Mỹ cấm các sản phẩm bông vải và cà chua đến từ Tân Cương.
