Bộ Nội vụ Campuchia đang xúc tiến kế hoạch thu hồi giấy tờ tùy thân của gần 70.000 người, đa phần là gốc Việt, đang sinh sống tại Campuchia.
Tờ Phnom Pehnh Post dẫn lời chính quyền tại Phnom Penh nói rằng giấy tờ về quyền công dân của những người này "không đúng quy định," và dưa vào đó, nhóm “người di dân” này đã được cấp quốc tịch một cách nhầm lẫn.
Trong một cuộc họp hôm 4/10, Bộ trưởng Nội vụ Campuchia Sar Kheng nói:
"Có người nước ngoài sở hữu giấy tờ không hợp pháp, giấy tờ được cấp không đúng với quy định."
Ông Kheng giải thích là do thiếu chính sách đồng bộ trên cả nước về vấn đề này. ông nói thêm:
“Đây là do vấn đề quốc gia, chứ không phải do một cá nhân nào. Do dó, chúng ta cần phải xử lý vấn đề này.”
Tuy nhiên, trong một bài báo mang tựa đề “Người nước ngoài cư trú bất hợp pháp bị nhắm mục tiêu,” tờ Khmer Times trích lời bộ trưởng nội vụ Sar Kheng, dọa rằng sẽ dùng hành động pháp lý để buộc tội những viên chức đã cấp giấy tờ không đúng quy định.
Ông Kheng phát biểu như vậy trong lúc đang chủ trì một buổi họp tại Bộ Nội vụ, trong đó ông loan báo kế hoạch thu hồi các giấy tờ sai qui định.
Ông Sok Phal, Vụ trưởng Vụ Xuất nhập cảnh, nói rằng các giới chức vi phạm sẽ bị "trừng phạt" và rằng tiểu nghị định có liên quan sẽ được thực hiện trong những tháng tới.
Ông Phal nói thêm: "Người sở hữu loại giấy tờ này cũng phải chịu trách nhiệm, nhưng nếu chúng tôi bắt tất cả những người này, thì sẽ không có đủ nhà tù để tống họ vào."
Ông Phal nói có khoảng 70.000 người được cấp giấy tờ công dân bất hợp pháp.
Vụ trưởng Vụ Xuất nhập cảnh Campuchia thừa nhận rằng hầu hết những người vi phạm là người gốc Việt sinh ra ở Campuchia, và không có quốc tịch nào khác.
Ông Phal cho biết một tiểu nghị định đã được thông qua vào tháng 8, cho phép chính quyền hủy bỏ các giấy tờ như chứng minh nhân dân và hộ chiếu, và như thế, chính thức thu hồi quyền công dân của hàng ngàn người.
Ông Phal nói:
"Chúng tôi không xóa bỏ quyền công dân của họ, họ là người Việt Nam. Chúng tôi chỉ thu hồi giấy tờ do Campuchia cấp."
Ông Phal nói với tờ Phnom Penh Post rằng những đối tượng này sẽ bị liệt vào thành phần nhập cư bất hợp pháp, nhưng trấn an rằng họ sẽ không bị buộc phải rời lãnh thổ Campuchia bằng bạo lực.
Tuy nhiên, tờ Khmer Times trích lời ông Phal nói rằng những người sở hữu các loại giấy không đúng qui định, sẽ bị trục xuất trong tương lai.
Chỉ ở riêng ở thủ đô Phnom Penh, Bộ Nội vụ đã xác định được 7.501 trường hợp giấy khai sinh không chính xác, và 305 hộ chiếu bị lỗi.
Ông Phal nói:
"Chúng tôi không có chính sách như Lon Nol hay Pol Pot, dùng vũ lực buộc người ta di tản hoặc giết người... Họ có thể hồi hương về lại quốc gia của họ. Mặt khác, vì họ đã sống ở đây lâu rồi, thì họ có thể nộp đơn lên cơ quan chức năng để xác định xem mình có quy chế nhập cư hay không."
Ông Phal cho biết, 70.000 người này là người gốc Việt Nam, Lào, Trung Quốc, Thái Lan và Bangladesh, nhưng phần lớn là người Việt.
Gần đây chính phủ Campuchia đã tăng cường thực thi luật nhập cư, đàn áp người không có giấy tờ, thị thực và giấy phép lao động hợp lệ.
Ông San Chey, giám đốc điều hành Mạng lưới trách nhiệm Xã hội Campuchia, nói với tờ Khmer Times rằng người nước ngoài không có giấy tờ hợp lệ không tôn trọng pháp luật Campuchia, và là mối đe doạ đối với xã hội.
Ông Chey nói:
"Tôi kêu gọi chính quyền tịch thu đất đai do bất kỳ người nước ngoài dùng giấy tờ không hợp lệ mua trước đây. Chúng ta cũng phải trục xuất họ ra khỏi Campuchia."
Ông Chey hối thúc ông Kheng tiến hành thực hiện lời cảnh cáo sẽ trừng phạt các giới chức cấp giấy tờ không đúng quy định.
Báo Phnom Phenh Post nhận định rằng tư tưởng bài Việt Nam vẫn luôn ngấm ngầm trên chính trường và trong xã hội Campuchia.
Cựu Thủ tướng Lon Nol cầm quyền khi xảy ra các vụ thảm sát người gốc Việt. Các lãnh tụ Khmer Đỏ còn sống đang bị xét xử về tội diệt chủng đối với người Việt.
Trong khi đó, Đảng Cứu Quốc Campuchia, đảng đối lập, trong quá khứ thường dùng những lập luận đả kích người Việt, để kích động các ủng hộ viên.
Ông Phil Robertson, phó giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đặc trách châu Á, nói chính sách này, nếu được xúc tiến, "vi phạm nghiêm trọng các quyền con người."
Trong một email gửi cho tờ Phnom Penh Post, ông Robertson viết:
"Một kế hoạch như vậy sẽ là một sự vi phạm trắng trợn Công ước LHQ năm 1954 về Người Không quốc tịch, bởi vì những người này không có nơi nào khác để đòi quyền công dân. Tôi có thể bảo đảm rằng làm như vậy sẽ khiến tình trạng buôn người ở Campuchia trở nên tồi tệ hơn nhiều."
Nguồn: Phnom Penh Post, Khmer Times
