Người dân Cameroon bày tỏ quan điểm khác nhau về sự chính xác của các cuộc điều tra do tổ chức nhân quyền Ân xá Quốc tế thực hiện, sau khi một phúc trình mới đây cáo buộc quốc gia ở Trung Phi này vi phạm nhân quyền bừa bãi trong cuộc chiến chống nhóm khủng bố Boko Haram.
Cô Haja Awah, sinh viên đại học 26 tuổi, có 3 người trong gia đình bị các phần tử Boko Haram sát hại tại khu vực biên giới Mora ở phía bắc Cameroon cách đây 2 năm. Là một nạn nhân của tình trạng nổi dậy bạo động ở đây, cô cho biết là rất ngạc nhiên trước việc hội Ân xá Quốc tế tố cáo quân đội Cameroon vi phạm nhân quyền trong cuộc chiến chống Boko Haram, nhóm mà theo lời của cô là chỉ quan tâm đến giết người, hãm hiếp, hãm hại, và cướp bóc.
Cô Awah nói rằng cô có ấn tượng là hội Ân xá Quốc tế có kế hoạch phá hoại Cameroon, bởi vì Cameroon, Nigeria, Chad và Niger đều chống Boko Haram, nhưng Ân xá Quốc tế chỉ chú tâm ra phúc trình về những vi phạm nhân quyền ở Cameroon mà thôi. Cô nói Ân xá Quốc tế nên nói rõ với thế giới rằng người dân Cameroon phải chịu đựng đau khổ và chết chóc dưới bàn tay của Boko Haram và các binh sĩ Cameroon đang chật vật bảo vệ mạng sống cho họ.
Ông Enenezer Akanga, một phóng viên truyền hình Cameroon chuyên tường trình về cuộc bạo loạn của Boko Haram, nói rằng những phúc trình như vậy gây ra xáo trộn và làm mất tinh thần của quân đội đang chiến đấu để mang lại hòa bình cho đất nước đã chịu quá nhiều mất mát về nhân mạng và tài sản vì khủng bố.
Ông nói: "Một nước như Cameroon không thể chiến đấu chống một nhóm khủng bố trong khi hội Ân xá Quốc tế nghĩ việc họ có thể làm là viết phúc trình cáo buộc chính phủ tra tấn phiến quân Boko Haram. Đây là một sự hàm hồ. Ân xá Quốc tế có khi nào viết phúc trình về những sự thật là Boko Haram giết hại người Cameroon? Liệu Boko Haram có quyền giết người Cameroon? Tại sao họ không la lớn lên khi Boko Haram giết hại người dân Cameroon, mà họ chỉ làm rùm beng khi binh sĩ Cameroon hạ sát phiến quân Boko Haram? Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ binh sĩ của chúng tôi ở Cameroon, chúng tôi ủng hộ chính phủ Cameroon. Ân xá Quốc tế nên mang những thứ vô nghĩa đó đi chỗ khác."
Phúc trình nhan đề “Chính nghĩa, thực hiện sai” phổ biến hôm 14 tháng 7 nói rằng hơn 1.000 người bị tố cáo ủng hộ Boko Haram đã bị bắt bớ bừa bãi và bị giam cầm trong những điều kiện khủng khiếp, và có một số người bị tra tấn cho đến chết, còn một số người khác thì chết vì bệnh tật và thiếu dinh dưỡng. Phúc trình nói thêm rằng Cameroon bắt bớ bừa bãi hàng trăm người bị cáo buộc là theo Boko Haram, thường là có ít hoặc không có bằng chứng, và giam cầm họ một cách vô nhân đạo trong những điều kiện nguy hiểm đến tính mạng.
Nhà xã hội học Emmanuel Ossomba nói rằng hội Ân xá Quốc tế chỉ đơn thuần làm công việc của họ để giúp bảo vệ thường dân vô tội, những người có thể bị bắt bớ, giam cầm thống khổ:
"Họ chỉ đơn thuần làm công việc của họ. Họ nói về việc tôn trọng luật lệ quốc tế của Cameroon. Họ nói về điều kiện giam cầm vô nhân đạo. Thực tế là một số trại giam với thiết kế cho khoảng 300 tù nhân đã giam giữ vượt quá mức cho phép. Có thể Cameroon sẽ phải tìm những phương cách bổ sung để giải quyết tình trạng này tốt hơn."
Bộ trưởng Thông tin Cameroon Issa Tchiroma công khai chỉ trích phúc trình này là thiếu trung thực. Ông nói phương pháp của Ân xá Quốc tế thiếu khoa học. Ông tố cáo tổ chức nhân quyền này thiên vị và can thiệp vào các vấn đề an ninh của một quốc gia có chủ quyền mà không tham khảo quan điểm của chính phủ của nước đó.
Ông nói: "Tôi chưa bao giờ thấy họ liên hệ với chúng tôi và nói với ông bộ trưởng rằng chúng tôi là đại diện của hội Ân xá Quốc tế, và đây là cuộc nghiên cứu mà chúng tôi định thực hiện, còn đây là kết quả. Tôi chưa bao giờ tiếp họ tại văn phòng của tôi với đơn xin phép bởi vì họ muốn đến thực địa để điều tra."
Bà Ilaria Allegrozzi, chuyên viên khảo sát của Ân xá Quốc tế ở Trung Phi, nói rằng nhóm của bà tuân thủ phương pháp khảo sát, nhưng bà cũng nói rằng chính phủ Cameroon không hợp tác với họ vào thời điểm thực hiện cuộc nghiên cứu.
Bà Allegrozzi nói rằng sau khi ghi nhận các vụ vi phạm, họ thông báo cho giới hữu trách Cameroon. Bà cho biết nhóm của bà đã giải thích cho chính phủ Cameroon về những lo ngại của họ và họ hài lòng là vào ngày 7 tháng 7, bộ trưởng quốc phòng đã lập một ủy ban điều tra về vi phạm nhân quyền trong cuộc chiến chống nhóm Boko Haram.
Ân xá Quốc tế cũng đề nghị rằng Cameroon phải thả những người bị bắt giữ trái phép ra để giảm bớt áp lực tại các trại giam và ngưng vi phạm nhân quyền mà tổ chức này nói là đã tăng mạnh trong năm 2016.
