Các trường học Kampuchea khơi lại vết thương lịch sử

Trong khoảng thời gian từ năm 1975 tới năm 1979, có tới 2 triệu người Kampuchea bị giết hại, bị bỏ đói, hoặc bị cưỡng bách lao động cho đến chết khi chế độ Cộng Sản cực đoan Khmer Đỏ tìm cách xây dựng một xã hội nông nghiệp đẹp đẽ nhưng hoang tưởng.

Nhiều người Kampuchea lớn tuổi vẫn còn bị ám ảnh bởi những ký ức sống động về thời gian này.

Nhưng đối với những người trẻ tuổi chiếm hầu hết dân số nước này, việc tìm hiểu lịch sử của giai đoạn này là chuyện khó làm vì cho tới nay sách vở nhà trường không đề cập đến chuyện đó.

Một trường trung học tại thị trấn miền nam Kampong Trach - lần đầu tiên - đang đi tiên phong trong nỗ lực dạy về câu chuyện Khmer Đỏ. Trường này sử dụng một sách giáo khoa mới có tựa đề “Lịch Sử Kampuchea Dân Chủ (1975-1979)”.

Giáo viên dạy sử, ông Bin Cheat [pron: Boon Chit], nói rằng, học sinh của ông chỉ biết chút ít về Khmer Đỏ qua cha mẹ của họ, nhiều người trong số này đã chịu nhiều thống khổ dưới chế độ này.

Ông Bin Cheat nói rằng, học sinh rất thích thú các lớp học mới này .

Khi còn là một thiếu niên, ông đã bị nhét vào một cái túi và bị các binh sĩ Khmer Đỏ đánh gần chết chỉ vì hành động xì hơi một bánh xe ô tô .

Ông nói rằng, điều quan trọng là cho các học sinh biết về thời kỳ Khmer Đỏ - và những mẩu chuyện như câu chuyện của chính ông - trước khi nó bị quên lãng.

Cuốn sách giáo khoa mới được soạn thảo bởi Trung Tâm Tài Liệu Kampuchea, một tổ chức bất vụ lợi đã thực hiện công tác ghi lại các sự kiện về những năm tàn sát tập thể dưới chế độ Khmer Đỏ.

Giám đốc trung tâm này, ông Youk Chhang, nói rằng, những sách giáo khoa cũ đã không đả động tới thời kỳ Khmer Đỏ, ngoại trừ một cuốn chỉ đề cập vắn tắt tới giai đoạn này. Ông nói:

“Học sinh được học về giai đoạn từ 1945 tới 1975 và rồi sang giai đoạn 1990. Họ bỏ qua giai đoan1975 đến 1990. Sau một cuộc tranh luận công khai lâu dài, họ đã cho đưa vào sách một tấm hình Pol Pot với vỏn vẹn hai dòng chữ Khmer rằng: Pol Pot chịu trách nhiệm về cái chết của 3 triệu 3 trăm ngàn người Kampuchea. Chỉ có thế thôi.”

Ông Youk Chhang nói rằng, phải mất 13 năm từ khi ý niệm về cuốn sách mới này được thành hình năm 1996, đến nay sách mới được đưa vào trường học.

Việc phân phối sách bắt đầu cuối năm ngoái và theo kế hoạch thì phải có 1 triệu cuốn sách để cung cấp cho các trường học và phải huấn luyện 3.200 giáo viên để sử dụng những sách đó vào cuối năm nay.

Ông nói rằng, cuộc vận động cho cuốn sách này được chấp nhận đã gặp trở ngại vì sự kiện là hầu hết các cựu thành viên Khmer Đỏ vẫn không bị trừng phạt và hiện nay họ vẫn có mặt trong tất cả mọi tầng lớp xã hội và chính trị.

Ông Youk Chhang cho biết tiếp:

“Tôi có thể đoan chắc với quý vị rằng, tại lớp học, ít nhất cũng có 30% học sinh là con của các cựu thành viên Khmer Đỏ, và 70% học sinh còn lại là con của các nạn nhân. Tôi cũng có thể đoan chắc với quý vị rằng trong số ba ngàn giáo viên vừa kể thì gần 25% tới 30% lại là các cựu thành viên Khmer Đỏ. Đây là một xã hội tan vỡ, một xã hội rất mong manh, vì thế tôi nghĩ rằng chúng tôi phải sống cho tương lai, theo đuổi tương lai, dạy dỗ vì tương lai.”

Tại trường vừa kể, học sinh Ny Pagnavuth [Nee Pa-nya-voot], 17 tuổi, nói rằng em không biết gì nhiều về Khmer Đỏ.

Nee Pagnavuth nói rằng em rất bàng hoàng khi biết rằng lúc Khmer Đỏ nắm quyền, dân chúng thủ đô Phnom Penh đã bị lùa hết ra khỏi thủ đô trước họng súng, và hằng triệu người, kể cả người già và người bệnh, đã bị đưa về vùng quê để canh tác đất đai.

Đã từ lâu, câu chuyện về cuộc cưỡng bách di tản này được dạy trên khắp thế giới như là màn giáo đầu tàn bạo cho giai đoạn kinh hoàng của chế độ Khmer Đỏ.

Và cuối cùng thì giờ đây học sinh Kampuchea, có thể được học hỏi đầy đủ về lịch sử nước họ.