Chia rẽ giữa các công tố viên tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ

Tòa án tội phạm chiến tranh ở Phnom Penh lâu nay vẫn có chia rẽ về việc nên truy tố bao nhiêu cựu cán bộ Khmer Đỏ.

Công tố viên quốc tế Andrew Cayley năm ngoái đã nói ông trông đợi sẽ có không quá 10 người sẽ ra tòa vì những vai trò bị cáo buộc trong cái chết của khoảng 2 triệu người trong thời kỳ Khmer Đỏ cai trị Campuchia từ 1975 đến 1979.

Nhưng đối tác Campuchia của ông là bà Chea Leang đã phản đối việc truy tố quá 5 người. Người đầu tiên trong số này là cựu trưởng an ninh Đồng chí Duch, mà tòa án năm ngoái đã kết tội về tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại. Ông này đang kháng cáo.

Bốn người còn lại, trong Vụ số 2, là các thủ lãnh cấp cao Khmer Đỏ cuối cùng còn sống sót. Theo dự trù, phiên xử vụ này sẽ bắt đầu vào cuối năm nay.

Nhưng trong khi các vụ này đang được xúc tiến thì chính phủ Campuchia lâu nay vẫn chống đối việc truy tố các Vụ số 3 và số 4 có liên quan đến 5 nghi can còn lại.

Ban công tố có nhiệm vụ đánh giá cuộc điều tra của tòa và xác định liệu có đủ bằng chứng để xúc tiến phiên tòa hay không.

Tuần này, công tố viên quốc tế Andrew Cayley nói rõ ràng là cần phải xúc tiến thêm nhiều công tác về Vụ số 3.

Ông Cayley nói: “Nếu hỏi tôi là cần phải điều tra thêm bao nhiêu, thì tôi có thể nói đơn giản là vẫn còn cần phải điều tra “rất nhiều”về vụ đó.”

Campuchia vẫn còn là một nước độc đoán và sự chống đối của chính phủ trước các Vụ số 3 và số 4 gây tác động đáng sợ đối với ban nhân viên người Campuchia trong phiên tòa, đa số đã từ chối không công tác về các vụ này.

Tuần nay, các thẩm phán điều tra Vụ số 3 đã kết thúc cuộc điều ta và giao lại hồ sơ vụ án cho ban công tố.

Ông Andrew Cayley giải thích những công tác còn phải làm.

Ông Cayley nói thêm: “Tôi không coi cuộc điều tra đã kết thúc và tôi đã yêu cầu tiến hành thêm một số bước kể cả việc phỏng vấn các nghi can được nêu tên trong phần mở đầu trình trước tòa, và một số bước khác kể cả việc điều tra các hiện trường tội ác đã được ban công tố nêu danh trong phần mở đầu, mà chưa hề được điều tra.”

Các nhận định của ông Cayley dường như xác nhận các tin đồn lan rộng rằng các thẩm phán điều tra không xúc tiến mấy công tác trong Vụ số 3.

Nhưng đối tác của ông Cayley là Chea Leang, sau đó cã công bố một thông cáo báo chí đề nghị đóng Vụ số 3.

Bà Chea Leang cho biết bà đã xem xét hồ sợ vụ này, và quyết định rằng các nghi can không được nêu danh không phải là những thủ lãnh cấp cao và không nằm trong số những người chịu trách nhiệm nhiều nhất về các tội ác của Khmer Đỏ, hai thể loại xác định những người mà tòa có thể truy tố.

Trong tình hình công tố viên Campuchia, chính phủ và các thẩm phán điều tra đều thúc đẩy đóng Vụ số 3, các quan sát viên bên ngoài hoài nghi về việc công tố sẽ xúc tiến công tác.

Lựa chọn chót cho Công tố viên quốc tế Andrew Cayley về Vụ số 3 là khiếu nại việc đóng hồ sơ Vụ số 3 với một ban thẩm phán 5 người. 3 trong số các thẩm phán là người Campuchia và các quan sát viên phiên tòa tin rằng có phần chắc tòa sẽ bãi vụ án.