Chuyên gia phụ trách giải đáp thắc mắc y học kỳ này là bác sĩ Hồ văn Hiền, chuyên khoa nhi và y khoa tổng quát, có phòng mạch và đang làm việc cho các bệnh viện ở Bắc Virginia.
Thính giả tên là Hai Trần ở thành phố Seattle trong tiểu bang Washington có nêu thắc mắc và được bác sĩ Hồ văn Hiền giải đáp:
Bịnh nhân dùng Tylenol 3 để trị đau nhức do viêm khớp và sợ biến chứng trên bao tử và ruột.
Tylenol 3 là tên thương mãi của thuốc gồm hai chất acetaminophen và codein.
1) Acetaminophen: ở Mỹ thường có tên thương mãi là Tylenol, được bán không cần toa. Acetaminophen được dùng nhiều cho trẻ em để trị sốt. Xin nhắc ở đây là gần đây Hàn lâm viện nhi khoa Mỹ (AAP) vừa nhắc nhở với phụ huynh là cơn sốt cũng có vai trò giúp cơ thể đề kháng với nhiễm khuẩn, và mục đích của việc dùng thuốc giảm nóng như acetaminophen là để cho các cháu thoải mái hơn, chứ không phải để kéo nhiệt độ xuống mức bình thường.
Phản ứng phụ (side effect) quan trọng nhất là gây độc cho gan. Nếu cơ năng gan bình thường (không bị viêm gan, không bị xơ gan, ung thư gan, không uống rượu, không uống thuốc khác có khả năng độc gan) thì liều tối đa là 4000 mg (4 gram trong 24 giờ) cho người lớn ở Mỹ.
2) Codein là một chất ma túy nhẹ (opioid), vào cơ thể được gan biến thành morphine, mạnh hơn codein nhiều. Một số ít người (1% dân Á đông) uống codein liều bình thường vào có thể bị ngộ độc (thở yếu, lú lẩn) vì lượng morphin trong máu tăng quá nhanh. Lý do là gan của họ biến codein ra morphin quá nhanh. Người mẹ mới sanh cho con bú và cùng lúc uống Tylenol 3 cho đỡ đau, nếu gặp trường hợp biến dưỡng nhanh (ultra rapid metabolizer) như vậy có thể gây ngộ độc nguy hiểm cho người mẹ lẫn trẻ sơ sinh.
Biến chứng tiêu hóa khác: buồn nôn, đau bụng, ói mửa, bón.
Khác với Tylenol 3, các thuốc giảm đau loại NSAID (Non Steroid Anti Inflammatory Drugs) như ibuprofen, naproxen, diclofenac dễ gây loét và xuất huyết đường tiêu hóa hơn, nhất là ở người già. Năm 2009, Hội Lão Khoa Hoa kỳ không còn khuyên ưu tiên dùng NSAIDS cho các bịnh đau nhức của người già nữa, mà khuyên dùng acetaminophen cho những chứng đau nhẹ và vừa, cũng như dùng opioid (ma túy) cho những chứng đau vừa và nặng nếu thấy cần.
Nói tóm lại, Tylenol 3 ít có triệu chứng phụ về ruôt và bao tử nhưng phải cẩn thận vì có thể hại gan nếu quá liều. Các thuốc giảm viêm loại NSAID như ibuprofen (Motrin, Advil), Naproxen (Aleve), (hoặc những thuốc mới hơn như Celebrex ít hại bao tử hơn), ngoài khả năng gây loét bao tử và ruột, còn có thể gây biến chứng phụ về tim mạch.
Chúc bịnh nhân may mắn.
Cảm ơn bác sĩ Hồ văn Hiền.
Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi Đáp Y Học này.
Chúng tôi vẫn dành đường dây điện thoại miễn phí để tiếp nhận các thắc mắc khác của quý thính giả về sức khỏe và y học thường thức. Số điện thoại miễn phí dành cho mục Hỏi Đáp Y Học là 202-205-7890, xin nhắc lại, 202-205-7890, ngày giờ nhận câu hỏi là thứ ba và thứ năm mỗi tuần, từ 8 giờ 30 đến 9 giờ 30 tối, giờ Việt Nam. Chúng tôi sẽ chuyển các thắc mắc của quý vị cho các bác sĩ chuyên khoa phân tích và giải thích và sẽ thông báo ngày giờ giải đáp để quý vị tiện theo dõi.
