Ba chục năm trước, “Sunny California” là đôi con chữ thường thấy in trên bưu thiếp bên cạnh những thiếu nữ tóc vàng mặc bikini ôm ván trượt nước chạy trên bãi biển cát trắng.
Những tấm bưu thiếp của thập niên 1980 đã là món quà nhỏ rất phổ thông gửi cho bạn bè, người thân trong những chuyến du lịch. Không biết nay còn có mấy ai mua bưu thiếp gửi cho bạn bè hay giữ làm kỉ niệm vì bây giờ đi đến bất cứ góc bể chân trời nào, hình ảnh sinh hoạt chỉ trong tích tắc đã có thể chuyển qua mạng xã hội cho mọi người xem.
Sunny California, mà người mình gọi là “Cali nắng ấm”, là phản ảnh vẻ đẹp của tiểu bang vàng. Khi vừa đặt chân đến Mỹ định cư sau biến cố tháng 4/1975, hơn một trăm nghìn người Việt tị nạn sống rải rác ở nhiều tiểu bang vì có đến bốn trại đón tiếp được mở ra trong nội địa Hoa Kỳ, từ California, Arkansas sang đến Florida, Pennsylvania. Từ những trại tạm cư này, người Việt được bảo trợ ra những thành phố lân cận để bắt đầu đời sống mới trên đất Mỹ.
Sau mùa đông buốt giá đầu tiên ở những tiểu bang miền đông bắc, nhiều gia đình rủ nhau tây tiến về Cali vào mùa hè năm 1976. Về đây để được gần đồng hương, gần quê nhà hơn. Về Cali có biển xanh, nắng ấm.
Nhưng biển xanh nắng ấm cũng tùy nơi, không trải dài cả trên 1300 cây số bờ biển từ San Diego giáp biên giới Mexico lên đến Redding chạm đất với tiểu bang Oregon.
Ở miền nam, từ vùng Los Angeles trở xuống, nắng Cali ấm hơn vì nằm ngay cạnh sa mạc Mojave và có dòng nước nóng từ xích đạo cuộn lên hòa vào nước biển nên khí hậu ở đây ấm áp và có thể tắm biển quanh năm. Vùng đất này cũng ít mưa, vì thế đã có ca khúc “It never rains in southern California” của Albert Hammond và Mike Hazlewood vang danh thời đầu thập niên 1970.
Diễn hành Hoa hồng vào Tết Dương lịch cũng được tổ chức ở nam Cali và chẳng mấy khi trời mưa, dù tiết trời đang là giữa mùa đông. Sinh hoạt đón Tết của người Việt nhộn nhịp nhất cũng là ở Little Saigon với diễn hành, hội chợ hàng năm.
Lên phía bắc có vùng Vịnh San Francisco sát biển, có vùng đồi núi Lake Tahoe chập chùng, tuyết trắng, thông xanh. Hè mát và đông lạnh. Diễn hành Tết, gọi là Chinese New Year Parade, do người Hoa tại San Francisco tổ chức hai tuần sau ngày Tết mà nhiều năm gặp mưa dầm, gió buốt. Si,nh hoạt Tết ta của người Việt ở San Jose năm nào cũng cầu Trời cho được những ngày nắng ấm.
Nhưng mùa hè San Francisco thường đánh lừa du khách. Ra cầu Golden Gate chơi vào tháng Tám mà không mang theo áo ấm là sẽ co ro vì nhiều hôm giữa trưa sương mù từ biển kéo vào, phủ trắng che khuất cả hai cột cầu cao. Nhìn lên cột cầu mầu đỏ khi ẩn khi hiện giữa màn sương bay mà có cảm tưởng như cầu đang nghiêng ngả. Đứng trên cầu, giữa trưa lúc sương, lúc nắng mà lạnh run. Những cửa hàng bán áo ấm ở San Francisco như thế lại đắt hàng vào mùa hè.
Biển xanh Cali có thể xuống tắm được là ở miền nam. Còn miền bắc thì không vì dòng nước lạnh từ vùng băng giá Alaska kéo xuống, ra biển chỉ đứng nhìn sóng nước, ngắm hoàng hôn nơi chân trời xa thẳm, ở đó có quê nhà. Những ai thực sự mê lướt gió hay trượt nước mới mặc áo da phóng mình ra biển vui chơi.
Leo lên mạn núi, miền bắc có công viên quốc gia Yosemite và Lake Tahoe là nơi chơi tuyết mùa đông hay vui bên suối hồ, thác nước trong ngày hè. Nhưng bốn năm nay hạn hán, thác suối cạn, nước sông hồ xuống thấp.
Hè này mực nước Lake Tahoe thấp chưa từng thấy. Chưa năm nào đỉnh núi trơ trọi toàn đá xám như năm nay. Bình thường, dù mùa hè nhưng trên đỉnh núi quanh hồ vẫn còn nhiều mảng tuyết trắng.
Những cây cầu gỗ từ bờ hồ dẫn ra trước đây ngồi chơi có thể dùng đôi chân quậy nước trong xanh mát lạnh. Nay cầu gỗ trơ ra những cột trụ cao và nước hồ đã bỏ bờ thật xa. Mực nước năm nay là khoảng 8 feet (2.5 mét) thấp hơn bình thường, theo lời một thiếu nữ có thuyền cho thuê.
Như thế là ít đi biết bao nhiêu triệu mét khối nước uống cung cấp cho miền đồng bằng phía dưới. Lake Tahoe là hồ lớn nhất tiểu bang, có chu vi hơn 100 kilômét, nằm trên đỉnh núi ở độ cao 8 nghìn bộ,
Chỉ cách San Francisco 3 giờ lái xe, nơi đây là trung tâm của những trò chơi tuyết vào mùa đông và trò chơi nước mùa hè. Nhiều du khách thích lên đây cắm trại trong rừng thông, bất kể mùa nào.
Năm 1960 khu vực Lake Tahoe đã là nơi tổ chức Winter Olympic. Nay còn lại dấu tích làng thể thao ở Squaw Valley và Alpine Meadows và cũng vẫn là khu trượt tuyết nổi tiếng cho những ai yêu thích thể thao mùa đông.
Cách đây vài năm đã có đề nghị đưa khu vực này đi đăng ký tổ chức Winter Olympic 2022, nhưng các nhà khoa học về thời tiết đưa ra tiên đoán về sự bất thường của mức độ tuyết rơi vào mùa đông ở đây nên đề nghị đã không được tiến hành.
Vì những thay đổi của khí hậu, nhiều năm trở lại đây mức tuyết rơi trên Lake Tahoe mỗi năm mỗi ít hơn. Bốn năm qua California bị hạn hán nên mùa đông thiếu mưa, trên núi thiếu tuyết. Như thế khoa học đã chứng minh khá chính xác.
Mấy mùa đông qua không có nhiều ngày tuyết rơi trên Lake Tahoe nên dung lượng nước của hồ nay xuống thấp nhất từ trước đến nay. Biển xanh và nắng ấm vẫn còn, nhưng Cali hiện nóng hơn vì cháy rừng khắp nơi và đang có hạn hán kéo dài.
Những nông dân trồng cây trái ở thung lũng trung phần, những người sinh sống bằng nghề cho thuê dụng cụ trượt tuyết mùa đông, cho thuê thuyền mùa hè trên vùng đồi núi Lake Tahoe đang gặp khó khăn và dân Cali đang cần nước. “Lạy Trời mưa xuống, lấy nước tôi uống…”
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
