Tổng thống đắc cử Donald Trump vạch ra kế hoạch di trú vào tháng 8 năm ngoái ở thành phố Phoenix.
"Bất cứ ai nhập cảnh Hoa Kỳ bất hợp pháp đều phải bị trục xuất. Quốc có quốc pháp là phải như vậy. Nếu không, chúng ta không có quốc gia."
Kể từ đó, ông Trump đã khoanh vùng ở con số 2 đến 3 triệu người nhập cư không giấy tờ với "tiền án hình sự," theo lời ông. Nhưng nhiều người vẫn không yên tâm.
Hơn 2,7 triệu người nhập cư không giấy tờ đã bị trục xuất dưới thời Tổng thống Barack Obama, và những nhà hoạt động đã xuống đường để phản đối điều mà họ lo sợ sẽ là việc chấp pháp mạnh hơn dưới thời ông Trump.
Ông Kevin De Leon là Chủ tịch Thượng viện tạm quyền bang California. Ông nói với VOA:
"Tôi công nhận ông ấy sẽ là Tổng thống trong bốn năm tới. Đó là thực tế. Chúng tôi muốn tìm kiếm lập trường chung nơi mà chúng ta có thể tìm thấy lập trường chung. Nhưng chúng tôi cũng sẵn sàng bảo vệ sự thịnh vượng của bang California."
Ông De Leon nói rằng sự thịnh vượng đó được thúc đẩy bởi chính sách thân thiện với người nhập cư của bang California.
California đã thuê cựu Bộ trưởng Tư pháp Eric Holder, giờ là luật sư tư nhân, chống lại chính quyền Trump trong các vấn đề từ nhập cư cho tới biến đổi khí hậu.
Một số thành phố, bao gồm Los Angeles, hạn chế sự hợp tác với cơ quan liên bang có tên là Cơ quan Chấp hành Di trú và Hải quan, gọi tắt là ICE.
Bà Emily Robinson, đồng giám đốc Trung tâm Di dân Trường Luật Loyola, phát biểu:
"Giờ đây, tôi nghĩ là chúng tôi đang gửi một thông điệp rằng Los Angeles đoàn kết vì quyền của người nhập cư, rằng chúng tôi sẽ vững vàng, chúng tôi sẽ không thông đồng với ICE, chúng tôi sẽ bảo vệ người của chúng tôi, rằng Los Angeles là một gia đình, một cộng đồng."
Bất chấp những lo sợ xuất phát từ những luận điệu tranh cử của ông Trump, ông Luis Quiñonez, một thành viên trong Hội đồng Cố vấn của ông Trump phụ trách cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha, khẳng định với VOA rằng những người nhập cư phạm tội và người Hồi giáo âm mưu gây hại cho nước Mỹ mới chính là những thành phần phải lo lắng.
"Chúng ta sẽ nhắm mục tiêu vào người Hồi giáo cực đoan không theo đuổi tôn giáo thực thụ hoặc không theo đuổi những giải pháp hòa bình. Bất cứ ai muốn phá hoại, không được chào đón ở đây, chúng ta sẽ truy đuổi họ."
California là một trong 12 bang cho phép cư dân không giấy tờ được lấy bằng lái, và các nhà lãnh đạo địa phương nói rằng các bang và các thành phố - nhiều nơi do phe Dân chủ kiểm soát - sẽ làm nhiều hơn nữa.
Người nhập cư hợp pháp chia rẽ quan điểm về vấn đề này. Một số người phản đối kế hoạch đẩy mạnh chấp pháp, trục xuất người nước ngoài phạm tội và xây một bức tường dọc biên giới Mỹ-Mexico. Những người khác thì ủng hộ kế hoạch này.
David Wang, người sáng lập nhóm Người Mỹ gốc Hoa ủng hộ Trump, nêu ý kiến:
"Tôi nghĩ không một cư dân hợp pháp nào muốn nhìn thấy những người nhập cư bất hợp pháp, đặc biệt là những người phạm tội, lưu lại đất nước này."
Cư dân không có giấy tờ chiếm từ 3-4 phần trăm dân số của Mỹ. Trong khi việc chấp pháp liên bang được tăng cường, giới lãnh đạo địa phương cho biết cuộc tranh luận từ Washington đã lan ra tất cả các thành phố trên nước Mỹ.
