Burkina Faso đã có một nhà lãnh đạo mới sau 24 giờ rối loạn. Quân đội ngày thứ Bảy công bố một tuyên cáo xác nhận Trung tá Yacouba Isaac Zida chịu trách nhiệm trong thời gian chuyển tiếp.
Tướng Pingrenoma Zagré đọc tuyên cáo này. Ông nói giới lãnh đạo quân đội Burkina Faso thông báo cho toàn dân biết là “Trung tá Zida được nhất trí đề cử lãnh đạo đất nước trong thời kỳ chuyển tiếp.” Tướng Zagré nói thêm là “cơ cấu và thời hạn của việc chuyển tiếp này sẽ được quyết định sau.”
Tuyên cáo đã đánh tan những nghi ngờ về những tin tức cho biết có sự tranh giành quyền lực trong quân đội. Tuyên cáo nói bất cứ “việc mơ hồ” và “trái ngược nào” chỉ là sản phẩm của những biến cố nhanh chóng sẽ dần đần lộ rõ.
Tổng thống Compaore từ chức vào ngày thứ Sáu giữa những cuộc biểu tình tiếp tục. Cả hai ông Zida và tổng tư lệnh quân đội Tướng Honore Traore vào lúc đó đều tuyên bố là người nắm quyền. Tuy nhiên ngày thứ Bảy, chính tướng Traore ký tuyên cáo này.
Tổng thống Compaore rời khỏi nước sau 27 năm cầm quyền và 4 ngày biểu tình lớn nhất và dữ dội nhất chưa bao giờ xảy ra tại Burkina Faso. Nhiều người vui mừng trên đường phố nói rằng điều quan trọng nhất là ông Compaore không còn nữa.
Một người đàn ông nói: “Tổng thống ra đi rồi. Chúng tôi rất sung sướng. Từ đây chúng tôi có thể sống trong hòa bình.” Ngày thứ Bảy, những người trẻ tự tổ chức và dọn dẹp đường phố Ouagadougou theo yêu cầu của xã hội dân sự, một nỗ lực nhằm phục hồi trật tự sau thời kỳ nổi dậy.
Tuy nhiên các nhà phân tích cảnh báo về những xáo trộn trước mắt. Thời gian ông Comparore cầm quyền là dưới một chế độ bán chuyên chế và ông giữ không cho bất cứ người kế vị nào xuất hiện trong giới chính trị. Hơn một nửa dân số sinh ra sau khi ông Compaore lên cầm quyền vào năm 1987. Oâng là Tổng thống duy nhất họ biết đến.
Người Burkina Faso xem đây như là một cuộc cách mạng của quần chúng nhưng họ xem quân đội như giới lãnh đạo chuyển tiếp.
Trung tá Zida được xem như có sự ủng hộ của những người biểu tình trên đường phố-kể cả sự ủng hộ của tổ chức xã hội dân sự “Cái chổi của Công dân” một công cụ của phong trào biểu tình.
Trung tá Zida nói: “Quyền hành thuộc về người người dân can đảm và tranh đấu của Burkina Faso. Không ai-Tôi nhắc lại-không ai giật lấy chiến thắng này của chúng ta.”
Đám đông hoan nghênh ông Zida khi ông lần đầu tiên tuyên bố trước công chúng hôm thứ Sáu.
Tuy nhiên nhiều người tụ tập tại cùng quảng trường này ngày thứ Bảy nói với Đài VOA là họ lo ngại về những mối liên hệ của ông Zida với cựu tổng thống. Ông Zida là người đứng hàng thứ hai trong lực lượng bảo vệ tổng thống tinh nhuệ của ông Compaore. Lực lượng bảo vệ tổng thống ngày thứ Năm đã bắn vào những người biểu tình làm ít nhất một người thiệt mạng.
Ông Zida ngưng áp dụng hiến pháp. Oâng đã ra lệnh giới nghiêm và đóng cửa biên giới. Ông đưa ra ít chi tiết tiết về tương lai, chỉ nói rằng ông sẽ thành lập một cơ quan chuyển tiếp với sự tham dự của tất cả các bên để tổ chức những cuộc bầu cử dân chủ. Oâng nói mục đích là trở lại trật tự hiến pháp “càng sớm càng tốt” dù ông không thể nói khi nào.
Thắng lợi của nhân dân
Các lãnh tụ đối lập và xã hội dân sự Burkina Faso bác bỏ việc quân đội chiếm quyền sau khi tổng thống lâu năm của nước này bị lật đổ.
Trong một tuyên cáo ngày thứ Bảy, những người này gọi việc từ chức của tổng thống Blaise Compaore giữa lúc quần chúng nổi dậy là một “thắng lợi” thuộc về nhân dân và cũng nói việc chuyển tiếp phải là “dân chủ và dân sự” và việc quản lý không nên bị quân đội “tịch thu.”
Tuyên cáo được đưa ra chỉ vài giờ sau khi ông Yacouba Isaac Zida, vị chỉ huy đứng hàng thứ hai trong lực lượng bảo vệ tổng thống, loan báo là ông đảm nhận trọng trách lãnh đạo đất nước.
Để ủng hộ ông Zida, quân đội công bố một tuyên cáo với chữ ký của tổng tư lệnh quân đội, Tướng Honore Traore. Oâng này cũng tuyên bố lãnh đạo việc chuyển tiếp.
Trong khi đó ông Compaore được biết có mặt tai nước láng giềng Côte d’Ivoire. Ngày thứ Bảy khi loan báo lãnh đạo Burkina Faso, ông Zida cũng kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.
Ông nói: “Trong khi chờ đợi một sự đồng thuận, với tất cả các đảng phái chính trị và những tổ chức xã hội dân sự, về nội dung và khung cảnh của việc chuyển tiếp dân chủ trong ôn hoà này, ngày hôm nay tôi đảm nhận trách nhiệm là người đứng đầu giai đoạn chuyển tiếp và là nguyên thủ quốc gia để đảm bảo sự liên tục của đất nước. Tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế, đặc biệt là những quốc gia bè bạn và đồng minh của Burkina Faso, nhất là Liên Hiệp Châu Phi và ECOWAS, chứng tỏ sự hiểu biết và ủng hộ người dân chúng tôi trong thời điểm khó khăn này.”
Trước khi ông Zida được xác nhận, Bộ Ngoại giao Mỹ công bố một cảnh báo không nên du hành đến Burkina Faso và nói tình trạng của một chính phủ chuyển tiếp vẫn không rõ ràng. Cảnh báo nêu lên “những vụ hôi của” tại thủ đô Ouagadougou và những nơi khác trong nước.
Tổng thống Compaore từ chức sau khi những người biểu tình xông vào Quốc hội và đốt toà nhà này. Ông đã lên cầm quyền sau cuộc đảo chánh năm 1987.
Xáo trộn bùng phát vào ngày thứ Năm khi các nhà lập pháp chuẩn bị bỏ phiếu về việc sửa đổi hiến pháp cho phép ông Compaore ra tranh cử một nhiệm kỳ nữa. Chính phủ rút lui đề nghị tu chính hiến pháp sau khi những cuộc biểu tình trở nên bạo động.
Khi rời khỏi nhiệm sở vào ngày thứ Sáu, ông Compaore kêu gọi cần có một thời kỳ chuyển tiếp 90 ngày dẫn đến các cuộc bầu cử.
