Một ca khúc chủ đề kêu gọi người dân Philippines tự mình đứng dậy chống lại Trung Quốc vang lên vào lúc khoảng 500 người biểu tình đi tuần hành dưới trời nóng cháy trên con đường phía trước lãnh sự quán Trung Quốc ở Manila.
Những người biểu tình tự xưng là “Đồng nhất ủng hộ Chủ quyền Philippines” muốn các tàu trinh sát của Trung Quốc và những tàu vét bùn để xây đảo ra khỏi vùng đặc khu kinh tế 370 kilomet bao quanh bờ biển Philippines.
Trung Quốc đòi chủ quyền gần như toàn bộ vùng biển giàu tài nguyên này. Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Đài Loan cũng có những khẳng định chủ quyền chồng chéo nhau.
Tổng thư ký Đảng Liên minh Mới, ông Renato Reyes, nói Trung Quốc phải “ngưng gây phương hại” đến chủ quyền của Philippines.
“Chúng tôi có thể là một nước nhỏ, nhưng người dân chúng tôi sẽ chống trả, sẽ đứng lên chống lại mọi hình thức can thiệp của nước ngoài dù là Hoa Kỳ hay Trung Quốc. Chúng tôi muốn một nước Philippines độc lập thực sự, một nước không chịu sự chỉ huy hay gây phương hại của bất cứ lực lượng nước ngoài nào”.
Bắc Kinh đang sử dụng hàng chục tàu thuyền công nghiệp để vét bùn trong Biển Đông, xây lên các hòn đảo nhân tạo có thể dùng làm sân đáp máy bay và căn cứ cho các tiền đồn quân sự. Các hành động này đã khơi ra sự chỉ trích gay gắt từ phía các giới chức Hoa Kỳ và Philippines đã lên tiếng bày tỏ sự quan ngại rằng Bắc Kinh có thể có hành động hạn chế quyền tự do đi lại của tàu bè trong vùng nước cấp thiết cho hàng hải quốc tế.
E dè về liên minh chống Trung Quốc
Các chuyên gia phân tích nói đa số công chúng Philippines tán thành việc duy trì quan hệ với Hoa Kỳ trước sự hiện diện ngày càng hung hãn của Trung Quốc ngoài biển. Nhưng các nhóm như của ông Reyes vẫn e dè về những liên minh như vậy và chống đối hiệp ước phòng thủ chung của Manila với Washington. Ông Reyes đặt sự tin tưởng vào vụ kiện trọng tài của Manila chống lại Bắc Kinh, nêu nghi vấn về điều mà Manila gọi là “những khẳng định quá đáng” của Bắc Kinh trong vùng biển.
Trung Quốc bác bỏ việc trọng tài và không tham gia vào vụ việc còn đang chờ được xét xử. Trung Quốc nói họ có “chủ quyền không tranh cãi được” trong hải phận này và hàng trăm bãi cạn của họ.
Ông Roilo Golez, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines, đứng đầu một nhóm khác có tên là “Không lệ thuộc,” đi theo sau một cuộc biểu tình trước đó tại lãnh sự quán. Nhóm người biểu tình này đang vận động thành lập các liên minh với những nước giúp củng cố lập trường của Manila.
Ông Golez nói không có thứ gọi là chính sách đối ngoại độc lập, như nhóm kia kêu gọi, nhất là khi Philippines với ngân sách quân sự tí hon, “phải đối đầu với một nước khổng lồ”.
“Và trong một tình huống như thế này, khi chúng ta có những lợi ích chung thì điều bình thường là thành lập các liên minh. Lợi ích chung là chúng ta muốn Biển Đông là một khu vực chung, chứ không phải là một cái hồ riêng của Trung Quóc. Phải có sự tự do đi lại của tàu bè ở đó. Họ không được xâm phạm đặc khu kinh tế của chúng ta”.
Giới hữu trách ở Manila tuần này cũng công bố một tài liệu 3 phần về Biển Đông nhắm mục đích bênh vực chủ quyền của họ trong vùng nước giàu có về sinh vật biển và tài nguyên năng lượng.
