Đối mặt với sự lựa chọn có thể xảy ra giữa ông Donald Trump của Đảng Cộng hòa hoặc ông Joe Biden của Đảng Dân chủ trong cuộc đua tổng thống năm 2024, nhiều người Mỹ đang khao khát những gương mặt trẻ hơn, ít gây chia rẽ hơn.
Một thị trường rộng lớn và có tiềm năng mang lại kết quả cho các ứng cử viên bên thứ ba - một thị trường chưa từng thấy kể từ những năm 1990 - là một lời nhắc nhở rõ ràng rằng ở ông Trump và ông Biden, hai đảng lớn có khả năng sẽ đề cử những ứng cử viên không được ưa chuộng một cách bất thường.
Cuộc tái đấu tiềm năng của họ diễn ra khi đất nước đang vật lộn với nỗi lo kinh tế, sự chia rẽ chính trị sâu sắc, cuộc tấn công gây tranh cãi của Israel vào Gaza và những lời kêu gọi rộng rãi về một thế hệ lãnh đạo mới của Mỹ.
Theo một cuộc thăm dò gần đây của Viện Gallup, khoảng 63% người trưởng thành ở Hoa Kỳ đồng ý với tuyên bố rằng Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ “kém cỏi” trong việc đại diện cho người dân Mỹ đến mức “cần có một đảng lớn thứ ba”. Tỷ lệ này tăng 7 điểm phần trăm so với một năm trước và là mức cao nhất kể từ khi Viện Gallup lần đầu tiên đặt câu hỏi vào năm 2003.
Cả ông Biden và ông Trump đều phải đối mặt với những thách thức chính nhưng dự kiến sẽ trở thành ứng cử viên của đảng họ vào năm 2024, bất chấp những lo ngại sâu sắc về tuổi tác của ông Biden và hàng loạt cáo trạng hình sự liên bang và tiểu bang mà ông Trump đang đối mặt.
Chưa có ứng cử viên bên thứ ba nào giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ thời hiện đại, mặc dù đôi khi họ đóng vai trò là kẻ phá hoại bằng cách lấy phiếu bầu từ các ứng cử viên của các đảng lớn.
Năm 1992, doanh nhân tỷ phú Ross Perot đã giành được 19% số phiếu bầu, được cho là đã chuyển Toà Bạch Ốc sang ứng viên đảng Dân chủ Bill Clinton thay vì Tổng thống đương nhiệm George H.W. Bush.
Nhà hoạt động chính trị Ralph Nader giành được ít hơn 3% sự ủng hộ vào năm 2000 nhưng đã lấy đủ số phiếu từ ứng cử viên Đảng Dân chủ Al Gore ở Florida để mang lại chiến thắng cho George W. Bush ở bang này và cùng với đó là Tòa Bạch Ốc.
Giờ đây, một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos cho thấy Robert F. Kennedy Jr., hậu duệ của triều đại Đảng Dân chủ, người đã phát động cuộc tranh cử tổng thống độc lập vào tháng 10, có thể giành được 20% trong cuộc cạnh tranh tay ba với ông Biden và ông Trump.
Ông Kennedy được hỗ trợ bởi SuperPac “American Values 2024”, tổ chức đã huy động được hơn 17 triệu đô cho nỗ lực tranh cử của ông từ một số nhà tài trợ có túi tiền dồi dào, bao gồm cả một người ủng hộ ông Trump trước đây.
“American Values 2024” hôm 14/11 đã tổ chức một sự kiện nhắm đến các cử tri Da đen và La tinh ở Manhattan, thu hút khoảng 40 người, trong đó có một số người không biết các chính sách cốt lõi của ông Kennedy nhưng nói rằng họ đánh giá cao tiềm năng đột phá của ông.
“Chúng tôi tìm kiếm một kẻ nổi loạn kể từ thời ông Barack Obama. Chúng tôi nghĩ ông ấy là một kẻ nổi loạn, sau đó chúng tôi nghĩ ông Bernie Sanders là một kẻ nổi loạn. Sau đó, chúng tôi nghĩ ông Trump là một kẻ nổi loạn. Bây giờ, tất nhiên, chúng tôi biết, ông RFK là một kẻ nổi loạn,” ông Larry Sharpe, cựu ứng cử viên Đảng Tự do cho chức thống đốc New York, người đã tham dự sự kiện này, nói.
Cả hai đảng đều bày tỏ lo ngại về nỗ lực của ông Kennedy. Đảng Dân chủ lo ngại giòng họ nổi tiếng của ông và các chính sách ủng hộ môi trường, chống doanh nghiệp sẽ gây được tiếng vang với một số cử tri của họ. Đảng Cộng hòa lo ngại quan điểm chống vắc-xin và sự nổi tiếng của ông trên các nền tảng bảo thủ có thể thu hút sự ủng hộ của cử tri.
Cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos và những cuộc thăm dò khác cho thấy ông Kennedy thu hút khá ngang bằng các đảng viên Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ trong cuộc đua ba bên. Tuy nhiên, đảng Dân chủ không xem nhẹ chuyện gì cả.
Ông Matt Bennett, người đồng sáng lập tổ chức trung tả Dân chủ Third Way, nói: “Quan điểm chung của chúng tôi là bất cứ điều gì gây chia rẽ liên minh chống Trump đều là xấu. Và vì vậy, bất kỳ lựa chọn nào bạn đưa ra cho những cử tri đơn giản là không thể bỏ phiếu cho ông Trump, ngoài Joe Biden, đều có vấn đề”.
Ông Tony Lyons, người đồng sáng lập “American Values 2024” nói với Reuters rằng ông Kennedy không nên bị coi là mối nguy hiểm đối với chỉ ông Biden hay chỉ ông Trump. Ông Lyons nói tại sự kiện ở Manhattan: “Ông ấy là mối nguy hiểm cho hệ thống hai đảng tham nhũng đang không làm những việc để giúp đỡ những người trong căn phòng này”.
Phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của ông Trump, Steven Cheung, nói: “Các cuộc thăm dò cho thấy Tổng thống Trump hoàn toàn đè bẹp ông Joe Biden ngay cả khi có các ứng cử viên khác có mặt, cả trên toàn quốc và ở các tiểu bang chiến trường.”
Chiến dịch tranh cử của ông Biden từ chối bình luận.
‘Mọi người muốn có lựa chọn tốt hơn’
Trong khi tiền đang chảy vào các lựa chọn thứ ba, ông Biden và ông Trump thậm chí còn huy động được nhiều hơn. Tổng thống và các đồng minh của ông đã thu về 71 triệu đô la trong quý vừa qua và ông Trump đã huy động được 45,5 triệu đô la.
No Labels, một nhóm chính trị bên thứ ba, đã huy động được 60 triệu đô la cho năm 2024 và đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu ở 12 tiểu bang, bao gồm cả các tiểu bang chiến trường Arizona, Nevada và North Carolina – mà không có ứng cử viên nào tại chỗ.
Ông Ryan Clancy, chiến lược gia trưởng của No Labels, một nhóm lưỡng đảng đang nỗ lực tranh cử tổng thống đầu tiên sau vài năm ủng hộ các ứng cử viên ôn hoà trong Quốc hội, nói: “Chúng tôi đã cố gắng nắm bắt nhịp đập của cử tri trong hai năm qua và vẫn là một điều rằng mọi người muốn có những lựa chọn tốt hơn”.
Nhóm này đang ve vãn cựu Thống đốc Đảng Cộng hòa Larry Hogan của Maryland và Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Joe Manchin, một đảng viên Đảng Dân chủ bảo thủ đến từ Tây Virginia, người gần đây đã tuyên bố sẽ không tái tranh cử vào Thượng viện.
Khi được hỏi liệu ông có cân nhắc việc vào Toà Bạch Ốc hay không, ông Manchin ngày 15/11 nói với NBC News: “Tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để giúp đỡ đất nước của mình”.
Ông Clancy cho biết No Labels lên kế hoạch tổ chức đại hội đề cử vào tháng 4 và sẽ chọn một liên danh tổng thống nếu trận tái đấu Biden-Trump là không thể tránh khỏi và nếu họ tin rằng các ứng cử viên của mình có thể giành chiến thắng.
Các ứng cử viên bên thứ ba khác được coi là ít đe dọa hơn. Ông Cornel West, một triết gia và nhà lãnh đạo xã hội Da đen, cũng đang tranh cử với tư cách là một người độc lập và hy vọng thương hiệu chính trị tiến bộ trực tiếp của ông sẽ ảnh hưởng đến cuộc tranh luận năm 2024.
Bà Jill Stein gần đây đã thông báo rằng bà sẽ một lần nữa tranh cử vào Toà Bạch Ốc với tư cách là ứng cử viên Đảng Xanh. Cả ông West và bà Stein đều dự kiến sẽ nhận được một tỷ lệ phiếu bầu không đáng kể và sẽ phải vật lộn để có tên trong danh sách phiếu bầu của các tiểu bang.
Diễn đàn