Các nhân viên cứu trợ nói rằng các điều kiện tại Vanuatu sau trận bão Pam là tình huống tệ hại nhất mà họ từng chứng kiến, và môi trường tại đây đầy rẫy những nguy cơ lây lan các chứng bệnh.
Bà Aurelia Balpe, người đứng đầu Văn phòng Thái Bình Dương của Liên đoàn Quốc tế Hội Chữ thập đỏ và Hội Trăng lưỡi liềm đỏ nói bà chưa từng thấy mức độ tàn phá ở quy mô này xảy ra tại một nơi.
Giám đốc của tổ chức Oxfam ở Vanuatu, ông Colin Collett van Rooyen, nói rằng đêm thứ Sáu là trường hợp khẩn cấp đầu tiên với sự xuất hiện của bão Pam, bệnh tật là tình huống khẩn cấp thứ nhì, trong các điều kiện không có các biện pháp để cung cấp nước sạch và vệ sinh".
Giám đốc điều hành Hội Chữ thập đỏ tại Vanuatu, bà Jacqueline de Gaillarde, nói hiện đang cần lương thực cho những tuần sắp tới.
Đài VOA đã tiếp xúc với ông Derek Brien, một người ở Port Vila, thủ đô của Vanuatu, hiện đang làm việc cho Viện chính sách Công Thái Bình Dương. Ông cho biết "tất cả đều bị san bằng” và đó là "điều đáng sợ nhất bởi vì hầu hết mọi người ở đây đều phải dựa vào vườn tược của họ để có thực phẩm." Ông Brien nói tất cả các loại cây ăn quả và cây trồng đã bị phá hủy.
Tổng Thống Vanuatu Baldwin Lonsdale hôm thứ hai cho biết tình trạng khẩn cấp đã ban hành chỉ áp dụng cho Port Vila, nơi mà 90% các tòa nhà và nhà ở đã bị phá hủy hoặc bị hư hại. Ông cho biết sẽ ban hành lệnh khẩn cấp thứ nhì cho các cụm đảo khác của đảo quốc Vanuatu, một khi liên lạc được lập lại.
Tổng thống Lonsdale mô tả trận bão là một con "quái vật", ông nói nước ông sẽ phải bắt đầu lại từ con số không.
Ông Lonsdale nói: "Đây là một cơn bão khủng khiếp đã ập vào Vanuatu. Ông cho rằng đây là một con quái vật, một con quái vật đã ập vào nước Cộng hòa Vanuatu". Ông Lonsdale nói rằng đây là một bước thụt lùi đối với chính phủ và nhân dân Vanuatu. Sau những nỗ lực phát triển, tất cả những tiến bộ ấy đã bị bão quét sạch. Và điều đó có nghĩa là Vanuatu sẽ phải bắt đầu lại từ con số không."
Ông Lonsdale đang chuẩn bị để trở về nước. Ông lên tiếng ở Nhật Bản, nơi ông và các quan chức chính phủ khác tới dự một hội nghị của Liên Hiệp Quốc về vấn đề giảm thiểu rủi ro thiên tai, khi cơn bão ập vào Vanuatu.
Nhân viên cứu hộ hôm thứ hai đã phải chật vật để liên lạc lại với hơn 80 hòn đảo để xác định ảnh hưởng của cơn bão đã ập vào nơi này chiều tối thứ Sáu và thứ Bảy. Hôm chủ nhật, hàng cứu trợ đã bắt đầu đổ vào đảo quốc bị bão tác động .
UNICEF cho biết cơn bão đã tác động tới ít ra là phân nửa dân số của Vanuatu, trong đó có khoảng 54.000 trẻ em.
Một tuyên bố của Liên Hợp Quốc về cuộc gặp giữa Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon và Tổng thống Lonsdale bên lề hội nghị ở Nhật Bản dẫn lời người đứng đầu LHQ nói rằng Vanuatu "đã chịu những tác động bất lợi do biến đổi khí hậu." Ông nói "những trận bão như Pam chẳng hạn, chỉ gia tăng những thách thức mà nước này đang phải đối mặt."
Các đảo Thái Bình Dương khác cũng bị bão Pam gây thiệt hại, trong đó có đảo Kiribati và quần đảo Solomon.
