LONDON —
Cuộc nội chiến tại Syria vẫn tiếp tục, với những nỗ lực ngoại giao đạt ít kết quả, và theo như Liên Hiệp Quốc, hơn 60.000 người đã thiệt mạng. Các chuyên gia không thấy có giải pháp nhanh chóng nào, và tin rằng ngay cả khi phe nổi dậy thành công trong việc lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad, bạo động sẽ vẫn tiếp tục, và có thể còn tệ hại hơn nữa. Thông tín viên Al Pessin Đài VOA tường trình từ London.
Giao tranh kéo dài tại Syria và phe nổi dậy lẫn các lực lượng chính phủ cũng không thể nào có được một chiến thắng quyết định. Tuy nhiên các chuyên gia nói những gì sẽ đến còn tệ hại hơn nữa.
Ông Alia Brahimi, chuyên gia về Trung Đông tại trường Kinh tế London nói:
“Lẽ dĩ nhiên, trường hợp tệ hại tại Syria không phải là tưởng tượng nhưng có thể xảy ra. Điều có thể xảy ra là nếu chế độ sụp đổ, sẽ có một kịch bản xấu nhất là những vụ giết hại để trả thù và bạo động giữa các cộng đồng với nhau. Và có thể thế giới sẽ chứng kiến những tranh chấp bạo động về quyền hành bên trong phe đối lập chiến thắng, và sau đó dĩ nhiên là các nước trong vùng sẽ nhập cuộc để ủng hộ người của mình.”
Đây là một kịch bản ảm đạm, nhưng không gây ngạc nhiên. Syria chia thành nhiều phe phái, người Hồi giáo Sunni và người Hồi giáo Shia, các thị tộc và giáo phái khác nhau, những phần tử chủ chiến Hồi giáo và những người cấp tiến.
Ông Brahimi nói:
“Cuộc khủng hoảng tại Syria có thể không giải quyết được trong những năm tới, chính xác là vì nằm trong những tranh chấp giáo phái và những thế lực trong vùng.”
Ông Brahimi đề cập đến Iran, một cường quốc Shia ủng hộ các nhà lãnh đạo Shia của Syria, thuộc giáo phái Alawite - những người này lại giúp làm dễ dàng cho ảnh hưởng của Iran tại Libăng - và Ả Rập Saudi và các nước khác Vùng Vịnh muốn thấy có một nước Syria do Sunni lãnh đạo và một Iran yếu đi.
Ngoài ra, các cường quốc Tây phương muốn thấy một quốc gia Syria tự do, dân chủ, trong khi Nga quyết định bảo vệ ảnh hưởng của họ tại quốc gia này.
Tuy nhiên các chuyên gia như ông Chris Doyle tại Hội đồng Hiểu biết Ả Rập-Anh nói một cuộc nội chiến Syria lan rộng không phải không tránh được nếu những người tham dự quốc tế cũng như quốc nội có thể được thuyết phục là quyền lợi của họ sẽ được bảo vệ.
Ông Doyle nói:
“Nếu chế độ sụp đổ ngay bây giờ thì sẽ có một cuộc tranh chấp quyền lực lớn lao tại Syria. Tuy nhiên nếu có một giải pháp chính trị nào đó, một tiến trình chuyển tiếp rất rõ ràng, thì có cơ may là Syria có thể ra khỏi cuộc khủng hoảng đáng sợ với những việc có thể làm ở phía trước.”
Nhưng việc này đòi hỏi phải có sự thỏa thuận về vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất - hoặc là Tổng thống Assad phải từ chức ngay tức thì hoặc là ông ở lại ít nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp. Không bên nào lay chuyển về vấn đề này.
Ông Brahimi nói:
“Có thể giải quyết được vấn đề này. Nhưng chỉ không có ai thực sự muốn giải quyết vào lúc này.”
Và điều này có nghĩa là người Syria sẽ phải đối mặt với nhiều tháng nếu không muốn nói là nhiều năm chiến tranh - dù ông Assad đi hay ở.
Giao tranh kéo dài tại Syria và phe nổi dậy lẫn các lực lượng chính phủ cũng không thể nào có được một chiến thắng quyết định. Tuy nhiên các chuyên gia nói những gì sẽ đến còn tệ hại hơn nữa.
Ông Alia Brahimi, chuyên gia về Trung Đông tại trường Kinh tế London nói:
“Lẽ dĩ nhiên, trường hợp tệ hại tại Syria không phải là tưởng tượng nhưng có thể xảy ra. Điều có thể xảy ra là nếu chế độ sụp đổ, sẽ có một kịch bản xấu nhất là những vụ giết hại để trả thù và bạo động giữa các cộng đồng với nhau. Và có thể thế giới sẽ chứng kiến những tranh chấp bạo động về quyền hành bên trong phe đối lập chiến thắng, và sau đó dĩ nhiên là các nước trong vùng sẽ nhập cuộc để ủng hộ người của mình.”
Đây là một kịch bản ảm đạm, nhưng không gây ngạc nhiên. Syria chia thành nhiều phe phái, người Hồi giáo Sunni và người Hồi giáo Shia, các thị tộc và giáo phái khác nhau, những phần tử chủ chiến Hồi giáo và những người cấp tiến.
Ông Brahimi nói:
“Cuộc khủng hoảng tại Syria có thể không giải quyết được trong những năm tới, chính xác là vì nằm trong những tranh chấp giáo phái và những thế lực trong vùng.”
Ông Brahimi đề cập đến Iran, một cường quốc Shia ủng hộ các nhà lãnh đạo Shia của Syria, thuộc giáo phái Alawite - những người này lại giúp làm dễ dàng cho ảnh hưởng của Iran tại Libăng - và Ả Rập Saudi và các nước khác Vùng Vịnh muốn thấy có một nước Syria do Sunni lãnh đạo và một Iran yếu đi.
Ngoài ra, các cường quốc Tây phương muốn thấy một quốc gia Syria tự do, dân chủ, trong khi Nga quyết định bảo vệ ảnh hưởng của họ tại quốc gia này.
Tuy nhiên các chuyên gia như ông Chris Doyle tại Hội đồng Hiểu biết Ả Rập-Anh nói một cuộc nội chiến Syria lan rộng không phải không tránh được nếu những người tham dự quốc tế cũng như quốc nội có thể được thuyết phục là quyền lợi của họ sẽ được bảo vệ.
Ông Doyle nói:
“Nếu chế độ sụp đổ ngay bây giờ thì sẽ có một cuộc tranh chấp quyền lực lớn lao tại Syria. Tuy nhiên nếu có một giải pháp chính trị nào đó, một tiến trình chuyển tiếp rất rõ ràng, thì có cơ may là Syria có thể ra khỏi cuộc khủng hoảng đáng sợ với những việc có thể làm ở phía trước.”
Nhưng việc này đòi hỏi phải có sự thỏa thuận về vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất - hoặc là Tổng thống Assad phải từ chức ngay tức thì hoặc là ông ở lại ít nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp. Không bên nào lay chuyển về vấn đề này.
Ông Brahimi nói:
“Có thể giải quyết được vấn đề này. Nhưng chỉ không có ai thực sự muốn giải quyết vào lúc này.”
Và điều này có nghĩa là người Syria sẽ phải đối mặt với nhiều tháng nếu không muốn nói là nhiều năm chiến tranh - dù ông Assad đi hay ở.
