PARIS —
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã cùng với ngoại trưởng của các nước khác ủng hộ phe đối lập với Tổng thống Syria Bashar al-Assad tại Paris hôm Chủ nhật. Các vị bộ trưởng đang nỗ lực quy tụ các thành phần dân sự và quân sự khác nhau của phong trào nổi dậy ở Syria trước cuộc hòa đàm dự trù sẽ diễn ra trong tháng này. Từ Paris, thông tín viên Scott Stearns của đài VOA gởi về bài tường trình sau đây.
Các phe đối nghịch với Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang giao tranh để chiếm quyền kiểm soát các khu vực ở thành phố Aleppo. Liên minh nổi dậy chính chiến đấu để giành lại quyền kiểm soát hiện đang trong tay của các dân quân theo chủ trương cực đoan liên kết với al-Qaida.
Tại Paris, các vị bộ trưởng ngoại giao thảo luận về các diễn biến đó trong lúc tìm cách củng cố hậu thuẫn cho một phe đối lập có chủ trương ôn hòa hơn tại Syria trước cuộc hòa đàm dự trù sẽ diễn ra tại Geneva trong tháng này. Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius nói:
“Cộng đồng quốc tế phải đồng lòng hậu thuẫn cho một lập trường duy nhất là không có giải pháp nào khác cho thảm kịch Syria ngoài một giải pháp chính trị, và không có cách nào khác để đạt được một giải pháp chính trị nếu không diễn ra các cuộc đàm phán ở Geneva.”
Nhưng các thành phần đối lập với ông Assad không bày tỏ quyết tâm với các cuộc hòa đàm đó bởi vì có những mâu thuẫn trong việc phe nào thực sự đại diện cho nhân dân Syria – theo như nhận định của ông Steve Heydemann, một phân tích gia của Viện Nghiên cứu Hòa bình Hoa Kỳ.
“Liên minh Syria cảm thấy không tin tưởng vào việc liệu họ có thể tham gia hòa đàm Geneva trong tư cách một đại diện duy nhất và hợp pháp của nhân dân Syria hay không. Có những lo ngại rằng sự tham gia của họ có thể gặp trở ngại nếu những phe nhóm không nằm trong liên minh cũng được mời đến dự để được tiếng là quy tụ mọi thành phần."
Và những vấn đề đó đang tạo ra áp lực đối với nhóm được gọi là ‘Bằng hữu của Syria’, với đa số là các chính phủ Tây phương và các nước vùng Vịnh ủng hộ phe đối lập tại Syria.
“Nếu nhóm Bằng hữu của Syria không thể quy tụ về Geneva đầy đủ các thành phần đối lập Syria để tạo được một sự đáng tin cậy cho cuộc đàm phán, thì kết quả của cuộc hòa đàm đó sẽ không bao giờ được chấp nhận, sẽ không bao giờ được các phe nhóm ở Syria xem là đại diện chính thức, nhất là các nhóm vũ trang.”
Người đứng đầu phe dân sự đối lập chính là ông Ahmad al-Jarba, đã gặp các vị ngoại trưởng tại Paris hôm Chủ nhật, và ông nói rằng nhân dân Syria đồng lòng với nhau là phải lật đổ Tổng thống Assad.
“Khía cạnh quan trọng nhất của cuộc họp hôm nay là tất cả chúng tôi đồng lòng với nhau rằng ông Assad không còn chỗ đứng trong tương lai củq Syria nữa.”
Nhưng Tổng thống Assad nói rằng ông sẽ không từ chức, và các cuộc đối thoại này sẽ tập trung vào việc chống các phần tử khủng bố, mà ông bao gồm cả nhóm đối lập có vũ trang. Ông Assad hiện đang ở vào một vị thế mạnh hơn nhiều so với cách đây một năm, theo đánh giá của cựu đại sứ Hoa Kỳ Adam Ereli. Và điều đó làm cho cuộc hòa đàm càng trở nên khó khăn hơn.
“Nếu chính tôi ngồi trong dinh tổng thống ở Damascus, thì tôi cũng sẽ nói: ‘Chuyển tiếp cái gì? Quý vị đang nói chuyện quái gì vậy? Tôi không đi đâu hết, và ai có quyền ép tôi đi?
Ngoài vấn đề phe đối lập ở Syria, còn có vấn đề là liệu Iran có dự phần trong cuộc hòa đàm Geneva hay không , và trong tư cách nào. Ðó là trọng điểm trong các cuộc đàm phán tại Paris giữa Ngoại trưởng Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong ngày hôm nay, thứ Hai.
Các phe đối nghịch với Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang giao tranh để chiếm quyền kiểm soát các khu vực ở thành phố Aleppo. Liên minh nổi dậy chính chiến đấu để giành lại quyền kiểm soát hiện đang trong tay của các dân quân theo chủ trương cực đoan liên kết với al-Qaida.
Tại Paris, các vị bộ trưởng ngoại giao thảo luận về các diễn biến đó trong lúc tìm cách củng cố hậu thuẫn cho một phe đối lập có chủ trương ôn hòa hơn tại Syria trước cuộc hòa đàm dự trù sẽ diễn ra tại Geneva trong tháng này. Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius nói:
“Cộng đồng quốc tế phải đồng lòng hậu thuẫn cho một lập trường duy nhất là không có giải pháp nào khác cho thảm kịch Syria ngoài một giải pháp chính trị, và không có cách nào khác để đạt được một giải pháp chính trị nếu không diễn ra các cuộc đàm phán ở Geneva.”
Nhưng các thành phần đối lập với ông Assad không bày tỏ quyết tâm với các cuộc hòa đàm đó bởi vì có những mâu thuẫn trong việc phe nào thực sự đại diện cho nhân dân Syria – theo như nhận định của ông Steve Heydemann, một phân tích gia của Viện Nghiên cứu Hòa bình Hoa Kỳ.
“Liên minh Syria cảm thấy không tin tưởng vào việc liệu họ có thể tham gia hòa đàm Geneva trong tư cách một đại diện duy nhất và hợp pháp của nhân dân Syria hay không. Có những lo ngại rằng sự tham gia của họ có thể gặp trở ngại nếu những phe nhóm không nằm trong liên minh cũng được mời đến dự để được tiếng là quy tụ mọi thành phần."
Và những vấn đề đó đang tạo ra áp lực đối với nhóm được gọi là ‘Bằng hữu của Syria’, với đa số là các chính phủ Tây phương và các nước vùng Vịnh ủng hộ phe đối lập tại Syria.
“Nếu nhóm Bằng hữu của Syria không thể quy tụ về Geneva đầy đủ các thành phần đối lập Syria để tạo được một sự đáng tin cậy cho cuộc đàm phán, thì kết quả của cuộc hòa đàm đó sẽ không bao giờ được chấp nhận, sẽ không bao giờ được các phe nhóm ở Syria xem là đại diện chính thức, nhất là các nhóm vũ trang.”
Người đứng đầu phe dân sự đối lập chính là ông Ahmad al-Jarba, đã gặp các vị ngoại trưởng tại Paris hôm Chủ nhật, và ông nói rằng nhân dân Syria đồng lòng với nhau là phải lật đổ Tổng thống Assad.
“Khía cạnh quan trọng nhất của cuộc họp hôm nay là tất cả chúng tôi đồng lòng với nhau rằng ông Assad không còn chỗ đứng trong tương lai củq Syria nữa.”
Nhưng Tổng thống Assad nói rằng ông sẽ không từ chức, và các cuộc đối thoại này sẽ tập trung vào việc chống các phần tử khủng bố, mà ông bao gồm cả nhóm đối lập có vũ trang. Ông Assad hiện đang ở vào một vị thế mạnh hơn nhiều so với cách đây một năm, theo đánh giá của cựu đại sứ Hoa Kỳ Adam Ereli. Và điều đó làm cho cuộc hòa đàm càng trở nên khó khăn hơn.
“Nếu chính tôi ngồi trong dinh tổng thống ở Damascus, thì tôi cũng sẽ nói: ‘Chuyển tiếp cái gì? Quý vị đang nói chuyện quái gì vậy? Tôi không đi đâu hết, và ai có quyền ép tôi đi?
Ngoài vấn đề phe đối lập ở Syria, còn có vấn đề là liệu Iran có dự phần trong cuộc hòa đàm Geneva hay không , và trong tư cách nào. Ðó là trọng điểm trong các cuộc đàm phán tại Paris giữa Ngoại trưởng Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong ngày hôm nay, thứ Hai.
