Úc tố cáo Trung Quốc là tài trợ cho những dự án xây dựng cơ sở hạ tầng “vô dụng” trên khắp khu vực Nam Thái Bình Dương. Bộ trưởng đặc trách phát triển quốc tế và các vấn đề Thái Bình Dương của Úc, bà Concetta Fierravanti-Wells, nói rằng trong nhiều chuyến đi thăm các đảo quốc ở Nam Thái Bình Dương, bà đã thấy nhiều dự án do Trung Quốc xây dựng trong tình trạng không được bảo trì, hoặc không được sử dụng đúng mức. Trung Quốc lập tức phản đối chính thức với chính phủ Úc.
Những con đường chẳng dẫn tới đâu và những “tòa nhà vô dụng” là một phần của nền “ngoại giao ngân phiếu” của Trung Quốc ngay tại sân sau của nước Úc, theo bà Concetta Fierravanti-Wells, Bộ trưởng đặc trách phát triển quốc tế của Úc. Bà Wells bày tỏ lo ngại về sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc tại Nam Thái Bình Dương.
Trong mấy năm gần đây, Fiji đã xích lại gần hơn với Bắc Kinh, và Papua New Guinea đã ký một loạt thỏa thuận với Trung Quốc trong khuôn khổ sáng kiến “Một vành đai, Một Con Đường” của nước này.
Các giới chức ở Canberra trong vòng riêng tư tố cáo Bắc Kinh là tìm cách lấy lòng bằng cách tài trợ cho các dự án mà mục đích là để tuồn tiền trực tiếp vào túi các nhà lãnh đạo trong khu vực.
Tuy nhiên ông Stephen Howes, Giám Đốc Trung tâm Phát triển Chính sách tại Đại học Quốc gia Úc (ANU) nói rằng viện trợ của Trung Quốc cho khu vực Thái Bình Dương có kết quả lẫn lộn.
“Chúng tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát về tính hiệu quả của viện trợ Trung Quốc cho một số nước Thái Bình Dương. Chúng tôi xem xét 4 nước nhận viện trợ Trung Quốc: Samoa, Cook Islands, Tonga và Vanuatua.
Ở Samoa và quần đảo Cook, viện trợ hoạt động khá tốt và mang lại kết quả khả quan, trong khi tại hai nước kia, là Tonga và Vanuatu, thì viện trợ Trung Quốc kém thành công hơn.”
Tuy nhiên ông Howes lập luận rằng tình trạng thiếu hiệu quả của viện trợ một phần do khả năng lãnh đạo kém tại hai đảo quốc ở Nam Thái Bình Dương vừa nêu.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản bác rằng những bình luận của Bộ trưởng Phát triển quốc tế Úc “đầy dẫy định kiến và thiếu hiểu biết.”
Trung Quốc đã trao công hàm chính thức phản đối.
Viện nghiên cứu Lowy, một thinktank có trụ sở ở Sydney, ước tính rằng trong 12 năm qua, Trung Quốc đã chuyển giao gần 2 tỉ đôla cho các nước đang phát triển tại vùng Nam Thái Bình Dương.
Các chính khách đối lập ở Canberra nói quyết định của Úc cắt giảm ngân sách viện trợ nước ngoài, đã cho phép Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng trong khu vực.
