Ngoại trưởng các nước Asean và Trung Quốc đã sẵn sàng để chính thức thông qua một “thỏa thuận khung về Quy tắc ứng xử giữa các bên trên Biển Đông” trong cuộc họp sắp tới ở Manila ngày 6 tháng 8, nhật báo Philippine Daily Inquirer dẫn lời Bộ Ngoại giao nước này cho biết.
Mục đích của văn kiện này là tránh để các tuyên bố chủ quyền chồng chéo trên Biển Đông bùng nổ thành xung đột bạo lực,
Đây sẽ là cơ sở hướng dẫn các cuộc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử (COC). Như vậy là phải mất 15 năm sau khi Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông ra đời hồi năm 2002 (DOC), các nước liên quan mới đạt được một bước tiến quan trọng về COC.
Do mang tính ràng buộc pháp lý nên COC được cho là đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ hòa bình và ổn định trên Biển Đông, trong khi DOC chỉ là tuyên bố thể hiện ý chí chính trị của các bên.
Cuộc họp quy tụ các ngoại trưởng diễn ra trong khuôn khổ tuần lễ kỷ niệm 50 năm Asean, với các cuộc họp của các quan chức Asean dưới sự chủ trì của Philippines từ ngày 2 đến ngày 8/8.
“Chúng tôi mong đợi các ngoại trưởng Asean và Trung Quốc sẽ thông qua bản khung về Quy tắc ứng xử tại cuộc họp hôm Chủ nhật”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Robespierre Bolivar nói hôm 1/8.
Ông Bolivar nói việc thông qua khung COC sẽ “củng cố cam kết” của các bên liên quan, muốn đạt COC để tránh xung đột quân sự trên Biển Đông.
Hiện chưa rõ chi tiết của văn bản khung này. Theo Bộ Ngoại giao Philippines thì chi tiết của văn bản này sẽ không được công bố. Sau khi các ngoại trưởng thông qua thì văn bản này sẽ được trình lên các lãnh đạo tại một hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11.
Tờ Sun Star Manila dẫn lời ông Bolivar nói trong một cuộc họp báo:
“Bản khung về cơ bản sẽ đưa ra đề cương của Bản Quy tắc Ứng xử. Sau khi được thông qua và chuẩn thuận, chúng tôi hy vọng các cuộc thảo luận về một bộ Quy tắc ứng xử thật sự sẽ bắt đầu một cách nghiêm túc.”
Theo Tân Hoa Xã, cơ quan ngôn luận của nhà nước Trung Quốc, thì tháng 5 vừa rồi, quan chức các nước Asean đã đạt được đồng thuận về dự thảo khung COC tại một cuộc họp ở thành phố Quý Dương, thuộc tỉnh Quý Châu của Trung Quốc. Cuộc họp này diễn ra dưới sự đồng chủ trì của Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân và người đồng cấp Singapore Chee Wee Kiong.
Tại cuộc họp lúc đó, Thứ trưởng Lưu nói với báo chí rằng theo bản lộ trình thì các nước dự kiến sẽ hoàn tất tham vấn về văn bản khung cuối cùng của COC trong nửa đầu năm 2017.
