Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter hôm thứ Tư cho biết các nhà lãnh đạo của Ả-rập Saudi đã bảo đảm với ông rằng họ ủng hộ thỏa thuận lịch sử nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ hội kiến Quốc vương Salman, Bộ trưởng Quốc phòng Saudi Mohammed bin Salman và các quan chức khác ở Jeddah và sau đó cho báo giới biết rằng Ả-rập Saudi ủng hộ thỏa thuận với Tehran.
"Cả quốc vương và bộ trưởng tái khẳng định sự ủng hộ đối thỏa thuận hạt nhân với Iran," ông Carter nói.
Các quan chức Saudi đã không công khai lên án mà cũng không ủng hộ thỏa thuận với Iran trong tuần lễ kể từ khi nó được công bố. Tuy nhiên, tin tức trong những ngày gần đây cho biết giới chức ở Riyadh lo sợ thỏa thuận này sẽ làm tăng vị thế của Iran, đối thủ kình địch của Ả-rập Saudi ở vùng Trung Đông, và tiếp tục gây bất ổn ở khu vực đầy biến động khi mà những biện pháp chế tài kinh tế đối với Tehran được dỡ bỏ trong những tháng tới, mang về cho Iran những nguồn tiền mới.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói rằng mối quan tâm duy nhất của các nhà lãnh đạo Ả-rập lên tiếng về thỏa thuận tập trung vào khả năng của các thanh sát viên quốc tế xác minh rằng Iran tuân thủ đúng như thỏa thuận không chế tạo vũ khí hạt nhân và việc áp đặt trở lại những biện pháp trừng phạt đối với Tehran nếu họ vi phạm thỏa thuận.
Israel vẫn chống đối
Ông Carter đến Ả-rập Saudi sau khi tới Israel và Jordan trước để trấn an các đồng minh Trung Đông đầy hoài nghi, rằng Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ quân sự cho họ dù đã đạt được thỏa thuận hạt nhân mà Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc đã thương thuyết với Iran.
Hôm thứ Ba, ông Carter đã gặp gỡ binh sĩ liên quân tại một căn cứ không quân ở miền bắc Jordan, nơi phát động những chiến dịch không kích nhắm vào những mục tiêu ở Syria.
Ông bay tới Jordan từ Israel, nơi ông đã gặp gỡ Thủ tướng Benjamin Netanyahu để trấn an ông ta rằng Mỹ vẫn tiếp tục hỗ trợ an ninh. Ông Netanyahu đón tiếp ông Carter với vẻ mặt nghiêm nghị trước khi bước vào cuộc hội đàm kéo dài gần hai giờ tại văn phòng của ông ở Jerusalem.
Sau đó, ông Carter nói: "Chúng tôi không đồng ý về tất cả mọi thứ. Và Thủ tướng đã nói rõ ràng là ông không đồng ý với chúng ta về thỏa thuận hạt nhân."
Ông Netanyahu ra một thông cáo cuối ngày thứ Ba gọi thỏa thuận với Iran là "một thỏa thuận tồi" và "một sai lầm lịch sử."
"Nó sẽ đưa Iran đạt đến ngưỡng toàn bộ kho vũ khí hạt nhân trong một thập kỷ, bởi vì vào thời điểm đó thỏa thuận này cho phép Iran lắp ráp bao nhiêu máy ly tâm tùy thích và tinh chế bao nhiêu uranium tùy thích. Việc này có nghĩa là Iran có thể đột khởi trong 10 năm hoặc lâu hơn để thủ đắc hàng chục quả bom hạt nhân mà chẳng mất thời gian," nhà lãnh đạo Israel nói.
Ông Carter là quan chức cấp Nội các đầu tiên của Mỹ tới Israel kể từ khi Iran tuần trước đồng ý hạn chế chương trình vũ khí hạt nhân của mình để đổi lấy việc dỡ bỏ một phần những biện pháp trừng phạt kinh tế nhắm vào nước này.
