ISLAMABAD —
Pakistan và Ấn Ðộ đã đồng ý về việc tiến hành các bước để bảo đảm một lệnh ngừng bắn dọc theo Ðường Kiểm Soát trong khu vực tranh chấp Kashmir. Thông tín viên Ayaz Gul tường trình từ Islamabad rằng thoả thuận đạt được tại một hội nghị vào ngày thứ Ba giữa các chỉ huy quân sự cấp cao, lần đầu tiên diễn ra một cuộc tiếp xúc như thế trong suốt 14 năm.
Hội nghị diễn ra trong hai giờ tại Wagah gần thành phố Lahore của Pakistan. Cả hai phía đều mô tả cuộc tọa đàm giữa các chỉ huy quân sự của họ là “than mật, xây dựng và hiệu quả”.
Một thông cáo chung được đưa ra sau hội nghị cho biết Thiếu tướng Pakistan Aamer Riaz và nhân vật đồng nhiệm Ấn Ðộ là Trung tướng Vinodh Bhatia, đã thảo luận về những cách thức để làm giảm căng thẳng gia tăng về Ðường Kiểm Soát (LoC), vốn chia cắt Kashmir giữa hai nuớc láng giềng có trang bị hạt nhân.
Thông cáo cũng thêm rằng các tướng lĩnh đồng thời thoả thuận về việc về việc làm cho cơ chế hiện hành hoạt động lại mạnh mẽ nhằm duy trì hòa bình và lệnh ngừng bắn ở biên giới.
Lệnh ngừng bắn ở Kashmir đã được thực thi kể từ năm 2003, thỉnh thoảng xảy ra các vụ vi phạm ở mức độ thấp. Tuy nhiên, năm nay các vụ vi phạm gia tăng. Một chuỗi những vụ đụng độ dẫn cái chết của nhiều binh sĩ ở cả hai phía và căng thẳng trong quan hệ song phương. Hai bên đổ lỗi cho nhau đã khơi mào các vụ việc.
Tuy nhiên tình trạng căng thẳng ở Kashmir phần lớn đã giảm từ khi Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif nắm quyền vào tháng Sáu và hứa sẽ cải thiện mối quan hệ với Ấn Ðộ.
Các giới chức và phân tích gia, tuy nhiên, không tiên đoán được sẽ có nối lại đối thoại gồm nhiều lãnh vực về những tranh chấp lâu nay, bao gồm cả vấn đề Kashmir, cho tới sau cuộc bầu cử ở Ấn Ðộ vào tháng Năm năm sau.
Nói với đài VOA trước hội nghị hôm thứ Ba, cố vấn quốc gia về an ninh và đối ngoại của Pakistan Sartaj Aziz, đã tường thuật tiến trình tiếp xúc song phương nhưng thừa nhận rằng đối thoại chính thức sẽ phải chờ đến sau cuộc bầu cử ở Ấn. Ông Aziz nói:
“Ðối thoại đang được nối lại về một số lĩnh vực như thương mại, mua điện (từ phía Ấn Ðộ), thoả thuận về thị thực và vài vấn đề khác nữa. Ðó là việc nối lại, tuy nhiên trước mắt, những vấn đề lớn hơn có thể sẽ phải chờ đến sau bầu cử và tôi hy vọng rằng sẽ có sự cải thiện đáng kể ở cả tiến trình đối thoại và về mối quan hệ sau cuộc bầu cử”.
Về phần mình, Ấn Ðộ rõ ràng đã tỏ ra ít hứng thú với việc nối lại các cuộc hòa đàm rộng lớn và muốn Islamabad phải đáp ứng một số điều kiện cụ thể. Những điều này bao gồm đẩy nhanh tiến độ xét xử nhiều nghi phạm Pakistan bị cáo buộc đóng vai trò quan trọng trong vụ tấn công khủng bố Mumbai năm 2008.
Trong khi đó, ông Aziz tái khẳng định rằng Ấn Ðộ và Pakistan cần phải có những bước khẩn cấp để rút lực lượng ra khỏi vùng tranh chấp sông băng Siachen. Ông nói:
“Chúng tôi đã thảo luận về Siachen với Ấn Ðộ và đã có nhiều tiến triển, nhưng mỗi lần đụng đến, trên cơ bản, một số vấn đề nhỏ thì toàn bộ sự việc bị kẹt lại. Nhưng bây giờ tôi nghĩ việc vận động hành lang môi trường ở cả Ấn Ðộ và Pakistan nên tạo áp lực lên các chính phủ để giải quyết vấn đề càng sớm càng tốt bởi vì những thiệt hại môi trường mà chúng ta gây ra ở Siachen kể từ năm 1984 là không thể khắc phục nếu chúng ta không giải quyết vấn đề nhanh chóng”.
Bế tắc về vấn đề Siachen bắt đầu từ năm 1984 khi quân đội Ấn nắm quyền kiểm soát trên khu vực sông băng không bị ngăn cấm, và Pakistan cũng đã thiết lập các vị trí của mình.
Kể từ đó, mâu thuẫn đã làm tiêu tốn hang tỉ đô-la và giết chết hang ngàn binh sĩ. Cả hai phía đều đổ lỗi thời thiết khắc nghiệt là nguyên nhân của hấu hết những cái chết.
Sông bang nằm ở mũi phía bắc của biên giới Kashmir. Các giới chức Pakistan tin rằng Siachen là vấn đề dễ nhất của tất cả các tranh chấp trong quan hệ song phương. Nhưng các giới chức của Islamabad được báo cáo nói rằng New Delhi muốn giải quyết vấn đề như là một phần của việc giải quyết tổng thể tranh chấp Kashmir.
Hội nghị diễn ra trong hai giờ tại Wagah gần thành phố Lahore của Pakistan. Cả hai phía đều mô tả cuộc tọa đàm giữa các chỉ huy quân sự của họ là “than mật, xây dựng và hiệu quả”.
Một thông cáo chung được đưa ra sau hội nghị cho biết Thiếu tướng Pakistan Aamer Riaz và nhân vật đồng nhiệm Ấn Ðộ là Trung tướng Vinodh Bhatia, đã thảo luận về những cách thức để làm giảm căng thẳng gia tăng về Ðường Kiểm Soát (LoC), vốn chia cắt Kashmir giữa hai nuớc láng giềng có trang bị hạt nhân.
Thông cáo cũng thêm rằng các tướng lĩnh đồng thời thoả thuận về việc về việc làm cho cơ chế hiện hành hoạt động lại mạnh mẽ nhằm duy trì hòa bình và lệnh ngừng bắn ở biên giới.
Lệnh ngừng bắn ở Kashmir đã được thực thi kể từ năm 2003, thỉnh thoảng xảy ra các vụ vi phạm ở mức độ thấp. Tuy nhiên, năm nay các vụ vi phạm gia tăng. Một chuỗi những vụ đụng độ dẫn cái chết của nhiều binh sĩ ở cả hai phía và căng thẳng trong quan hệ song phương. Hai bên đổ lỗi cho nhau đã khơi mào các vụ việc.
Tuy nhiên tình trạng căng thẳng ở Kashmir phần lớn đã giảm từ khi Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif nắm quyền vào tháng Sáu và hứa sẽ cải thiện mối quan hệ với Ấn Ðộ.
Các giới chức và phân tích gia, tuy nhiên, không tiên đoán được sẽ có nối lại đối thoại gồm nhiều lãnh vực về những tranh chấp lâu nay, bao gồm cả vấn đề Kashmir, cho tới sau cuộc bầu cử ở Ấn Ðộ vào tháng Năm năm sau.
Nói với đài VOA trước hội nghị hôm thứ Ba, cố vấn quốc gia về an ninh và đối ngoại của Pakistan Sartaj Aziz, đã tường thuật tiến trình tiếp xúc song phương nhưng thừa nhận rằng đối thoại chính thức sẽ phải chờ đến sau cuộc bầu cử ở Ấn. Ông Aziz nói:
“Ðối thoại đang được nối lại về một số lĩnh vực như thương mại, mua điện (từ phía Ấn Ðộ), thoả thuận về thị thực và vài vấn đề khác nữa. Ðó là việc nối lại, tuy nhiên trước mắt, những vấn đề lớn hơn có thể sẽ phải chờ đến sau bầu cử và tôi hy vọng rằng sẽ có sự cải thiện đáng kể ở cả tiến trình đối thoại và về mối quan hệ sau cuộc bầu cử”.
Về phần mình, Ấn Ðộ rõ ràng đã tỏ ra ít hứng thú với việc nối lại các cuộc hòa đàm rộng lớn và muốn Islamabad phải đáp ứng một số điều kiện cụ thể. Những điều này bao gồm đẩy nhanh tiến độ xét xử nhiều nghi phạm Pakistan bị cáo buộc đóng vai trò quan trọng trong vụ tấn công khủng bố Mumbai năm 2008.
Trong khi đó, ông Aziz tái khẳng định rằng Ấn Ðộ và Pakistan cần phải có những bước khẩn cấp để rút lực lượng ra khỏi vùng tranh chấp sông băng Siachen. Ông nói:
“Chúng tôi đã thảo luận về Siachen với Ấn Ðộ và đã có nhiều tiến triển, nhưng mỗi lần đụng đến, trên cơ bản, một số vấn đề nhỏ thì toàn bộ sự việc bị kẹt lại. Nhưng bây giờ tôi nghĩ việc vận động hành lang môi trường ở cả Ấn Ðộ và Pakistan nên tạo áp lực lên các chính phủ để giải quyết vấn đề càng sớm càng tốt bởi vì những thiệt hại môi trường mà chúng ta gây ra ở Siachen kể từ năm 1984 là không thể khắc phục nếu chúng ta không giải quyết vấn đề nhanh chóng”.
Bế tắc về vấn đề Siachen bắt đầu từ năm 1984 khi quân đội Ấn nắm quyền kiểm soát trên khu vực sông băng không bị ngăn cấm, và Pakistan cũng đã thiết lập các vị trí của mình.
Kể từ đó, mâu thuẫn đã làm tiêu tốn hang tỉ đô-la và giết chết hang ngàn binh sĩ. Cả hai phía đều đổ lỗi thời thiết khắc nghiệt là nguyên nhân của hấu hết những cái chết.
Sông bang nằm ở mũi phía bắc của biên giới Kashmir. Các giới chức Pakistan tin rằng Siachen là vấn đề dễ nhất của tất cả các tranh chấp trong quan hệ song phương. Nhưng các giới chức của Islamabad được báo cáo nói rằng New Delhi muốn giải quyết vấn đề như là một phần của việc giải quyết tổng thể tranh chấp Kashmir.
