Ả-rập Saudi hôm thứ Bảy nói rằng nhà báo Jamal Khashoggi đã chết trong một vụ ẩu đả trong lãnh sự quán Istanbul. Đây là lời thừa nhận đầu tiên của Riyadh về cái chết của ông hai tuần sau khi đưa ra những lời phủ nhận nước này có dính líu đến việc ông mất tích.
Quốc vương Saudi Salman đã miễn nhiệm năm quan chức liên quan đến vụ việc, vốn đã khơi lên sự phẫn nộ của quốc tế và làm rối loạn quan hệ của phương Tây với cường quốc vùng Trung Đông này.
Cư ngụ ở Mỹ và chuyên viết bài cho mục bình luận của báo The Washington Post, ông Khashoggi thường hay chỉ trích con trai của Quốc vương Salman và là người cai trị Ả-rập Saudi trên thực tế, Thái tử Mohammed bin Salman.
Ả-rập Saudi không cung cấp bằng chứng nào để củng cố tường thuật của mình về hoàn cảnh dẫn đến cái chết của ông Khashoggi và không rõ liệu các chính phủ khác có hài lòng với tường thuật đó hay không.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã đặt quan hệ thân thiết với Ả-rập Saudi vào trọng tâm chính sách đối ngoại của ông, phát biểu ở bang Arizona: "Tôi nghĩ đó là bước đi tốt đầu tiên, đó là một bước đi lớn."
"Ả-rập Saudi là một đồng minh tuyệt vời. Chuyện xảy ra là không thể chấp nhận được," ông nói.
Ông cho biết ông sẽ nói chuyện với thái tử, nhưng ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của Riyadh trong việc đối đầu với Iran và tầm quan trọng của những thương vụ vũ khí khổng lồ của Mỹ với Ả-rập Saudi, nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới.
Một số nhà lập pháp Mỹ nói tường thuật của Saudi không thuyết phục.
"Nói rằng tôi hoài nghi diễn giải mới này của Saudi về ông Khashoggi là nói còn nhẹ đấy," Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Đảng Cộng hòa Lindsey Graham nói.
Ông Khashoggi mất tích sau khi bước vào lãnh sự quán vào ngày 2 tháng 10 để lấy giấy tờ cho đám cưới sắp tới của ông.
Vài ngày sau, các quan chức Thổ Nhĩ Kì cho biết họ tin rằng ông đã bị giết trong tòa nhà và thi thể của ông đã bị cưa nhỏ, một cáo buộc mà Ả-rập Saudi trước đó kịch liệt phủ nhận.
Các công tố viên Saudi hôm thứ Bảy cho biết một vụ ẩu đả đã nổ ra giữa ông Khashoggi và những người gặp ông trong lãnh sự quán, khiến ông tử vong. 18 công dân Saudi đã bị bắt, công tố viên nói trong một thông cáo.
Tuy nhiên đoạn ghi âm được nói là ghi lại những gì diễn ra bên trong lãnh sự quán mà Thổ Nhĩ Kì nói họ đã thu giữ được cho thấy những diễn biến không trùng khớp với tường thuật của Saudi.
Tờ báo thân chính phủ Thổ Nhĩ Kì Yeni Safak đã đăng tải điều mà họ nói là những chi tiết từ đoạn ghi âm đó, nói rằng những người tra tấn ông Khashoggi đã chặt các ngón tay của ông trong khi thẩm vấn và sau đó chặt đầu và phân thây ông.
Trước thông báo của Saudi, ông Trump cho biết ông có thể cân nhắc chế tài dù ông cũng đã tỏ ra ngần ngại xa lánh giới lãnh đạo Ả-rập Saudi.
Với các đồng minh phương Tây khác, một câu hỏi chính sẽ là liệu họ có tin là Thái tử Mohammed, người đã tự đánh bóng mình là một nhà cải cách, không nhúng tay vào vụ việc hay không. Quốc vương Salman đã giao nhiệm vụ quản trị Ả-rập Saudi hàng ngày cho con trai.
Anh cho biết họ đang xem xét "các bước tiếp theo" trong khi Úc nói họ đã rút khỏi một hội nghị thượng đỉnh về đầu tư đã được lên kế hoạch tại Ả-rập Saudi để phản đối vụ giết người.
Nhà Trắng cho biết họ sẽ tiếp tục hối thúc "công lí kịp thời, minh bạch, và tuân thủ mọi thủ tục pháp lí."
