Tìm hiểu về công việc làm thêm của du sinh ở nước ngoài

Du học là một đề tài được đông đảo giới trẻ Việt Nam ngày nay quan tâm. Đây cũng chính là một trong những trọng tâm hàng đầu trong chương trình nghị sự của đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Michael Michalak. Rõ ràng ngày càng có nhiều người trẻ ra nứơc ngoài du học, đa số nhắm tới các nước có nền giáo dục tiên tiến phương Tây như Mỹ, Pháp, Anh, hay Đức. Cuộc sống du sinh nơi xứ lạ quê người có rất nhiều điều thú vị, mới lạ, mà chắc hẳn các bạn trẻ đang dự định du học rất muốn tìm hiểu. Trong số này phải kể tới công việc làm thêm, một phần không thể thiếu trong đời sống của du sinh Việt nơi xứ lạ. Hầu hết các bạn đều phải đi làm thêm ngoài giờ học để có thu nhập trang trải các khoản sinh hoạt phí cá nhân và đỡ gánh nặng tài chính cho ba mẹ bên nhà. Trong số ra mắt đầu tiên của Tạp chí Thanh Niên hôm nay, Trà Mi mời quý vị và các bạn cùng tìm hiểu về những công việc làm thêm của du sinh khi ra nước ngoài học tập.

Theo quy định của đa số các nước, du sinh được phép làm thêm cả trong lẫn ngoài trường, miễn không quá 20 giờ mỗi tuần. Các việc làm trong trường thường là phụ việc trong phòng máy, phòng thí nghiệm, thư viện, phòng sinh viên, căn tin, hay hiệu sách của trường. Tuy nhiên, vì số lượng công việc có hạn mà sinh viên lại đông, nên kiếm được một việc làm ngay trong trường không phải là dễ. Vì vậy, phần đông các bạn du sinh thường tìm tới các công việâc bên ngoài.

Bạn Hương, du sinh năm cuối ngành Công nghiệp hóa thực phẩm của trường đại học Agroparistech, tại Pháp cho biết:

"Phần đông sinh viên du học ở Pháp chủ yếu là làm trong các tiệm ăn Việt nam, nhà hàng Pháp, đi giao bánh pizza, đi trông trẻ. Mùa hè có nhiều bạn đi làm ở trong các nhà máy hay đi hái hoa quả, đi bán nem. Nếu đi làm cho các nhà hàng Việt Nam thì lương rất ít, 5-6 euro/giờ. Còn đi làm cho ngừơi Pháp thì khoảng 7,5 euro/giờ."

Năm ngoái, bạn Hương từng đi giữ trẻ, với mức lương 7,5 euro/giờ.

Hương kể: "Em năm ngoái trông một em 8 tuổi. Em đón nó đi học về, nấu ăn, làm bài tập và chơi với nó tới lúc bố mẹ nó đi làm về. Có khi ngày nào em cũng đến. Có tuần em chỉ đến hai ngày."

Hiện giờ, Hương đã đổi sang công việc khác là đi dạy kèm toán và lý cho một học sinh cấp ba ngừơi Pháp, với mức lương là 17 euro/giờ, tức tương đối cao so với thu nhập trung bình của du sinh làm thêm. Hương cho biết hàng tuần bạn làm gia sư từ 4-10 tiếng. Khoản tiền kiếm được giúp Hương trang trải các chi phí ăn-ở hằng tháng.

Từ Đức, bạn Xanh, sinh viên năm thứ 3 ngành y, hiện đang theo học tại trừơng đại học Hamburg cho biết thu nhập của du sinh làm thêm ở đây dao động từ 6,5 euro đến 15 euro/giờ, tùy theo tính chuyên môn màcông việc đòi hỏi. Hơn một năm nay, cứ mỗi cuối tuần, Xanh lại đến phụ việc cho y tá tại một viện dưỡng lão, mỗi ngày hơn 8 tiếng.

Xanh nói về công việc của mình: "Mỗi giờ em đựơc trả 11 euro. Có bệnh nhân không di chuyển được, mình phải mang thức ăn tới cho ngừơi ta, hướng dẫn ngừơi ta đánh răng rửa mặt, thay quần áo. Có ngừơi phải uống thuốc thì mình lấy thuốc cho họ, kiểm tra xem họ uống thuốc hay chưa. Có người mất trí nhớ, mình phải kiểm tra và nhắc chừng họ từng việc."

Xanh còn cho biết là bạn cũng phải giúp các bệnh nhân trong các sinh hoạt vệ sinh cá nhân.

Phương, một người bạn cùng khoa y và cũng học cùng trường với Xanh ở đại học Hamburg tại Đức, giới thiệu các công việc mà du sinh Việt Nam tại Đức thừơng làm thêm.

Phương nói: "Phần đông du sinh ở Đức có thể làm rất nhiều việc, từ bồi bàn, chạy quán ở những tiệm fastfood như McDonald, Burger King. Cũng có bạn đi dạy thêm, có bạn làm ở viện dữơng lão, có bạn làm trong các công ty kỹ thuật nữa. Theo quy định, du sinh đựơc làm 90 ngày làm việc/ năm, nếu làm cả ngày. Còn nếu làm nửa ngày thì được 180 ngày/năm."

Công việc của Phương phải làm ca đêm. Phương mô tả việc làm thêm của mình: "Em đang đi làm trong một bệnh viện nghiên cứu về chứng mất ngủ. Nhiệm vụ của em là theo dõi trên màn hình vi tính xem tình trạng của bệnh nhân có ổn hay không. Công việc của em thường phải làm qua đêm. Thường em chỉ làm 2 lần/tháng. Một giờ ngừơi ta trả 8,3 euro, nhưng vì làm ca đêm nên có tiền phụ trội. Chung quy một tháng làm 2 đêm như thế em kiếm được khoảng 200 euro."

Phần đông du sinh làm thêm cho ngừơi bản xứ được trả lương bằng cách chuyển qua tài khoản như ở các nước Châu Âu, hay trả check như ở Mỹ.

Như vậy, thu nhập trên mức nhất định nào đó thì phải nộp thuế, như ở Đức quy định trên 400 euro/tháng phải đóng thuế thu nhập. Nếu các bạn làm việc cho các cửa tiệm mà người Việt Nam làm chủ thì mức lương thấp hơn vàthường đựơc trả bằng tiền mặt. Công việc phổ biến nhất đối với du sinh Việt Nam có thể nói là phục vụ bàn hay phụ bếp ở các quán ăn của ngừơi Việt. Riêng ở Mỹ, nơi kỹ nghệ làm móng tay của ngừơi Việt khá hưng thịnh, thì có nhiều du sinh còn đi làm nail sau giờ học nữa.

Nhung, du sinh năm thứ nhất ngành giáo dục của trường Cao đẳng Cộng đồng Houston tại Mỹ, hiện phụ việc cho một tiệm ăn Việt Nam ở Texas nói về thu nhập của mình:

"Ở đây tùy nhà hàng. Trung bình mỗi ngày họ trả mình 25 đô, nhưng chủ yếu tụi em nhờ tiền tip. Trung bình mỗi ngày đựơc khoảng 50 đô tiền tip."

Cùng công việc với Nhung có Nhân, sinh viên năm thứ tư, khoa quản trị kinh doanh của đại học Geneva, Thụy Sĩ. Ngoài giờ học, du sinh này còn là một phục vụ viên cho một nhà hàng Việt Nam ở thành phố Geneva, mỗi tuần trung bình 12-13 tiếng.

Nhân nói: "Em chỉ làm hai ngày cuối tuần. Lúc đầu em làm phụ bếp, sau chuyển ra chạy bàn. Thu nhập trung bình mỗi tiếng là 16 quan Thụy Sĩ."

Nhân cho biết khoản thu nhập đó đủ để bạn chi trả tiền phòng trọ. Vừa học vừa làm vất vả như thế nhưng các bạn không hề ngại khó.

Nhân nói: "Có điều kiện tài chính em cũng vẫn đi làm thêm vì nó cho mình cơ hội học hỏi nhiều, có điều kiện thực tập thêm ngoại ngữ. Ở Việt Nam chắc em không đi làm những việc này. Hồi đó em chỉ muốn đi dạy kèm thôi. Cho nên thời gian đầu em cũng bị sốc và tủi thân nhưng rồi thì từ từ cũng quen."

Xanh góp lời: "Mục đích chủ yếu qua đây là học, cho nên đi làm dù nhiều lúc cũng cảm thấy mệt nhưng cũng phải ráng không để ảnh hưởng việc học. Đôi lúc mùa đông lạnh lẽo, hoặc lúc mọi người đang ngủ mà mình đi học về phải đi làm cũng có cảm giác tủi thân nhưng cảm giác đó cũng qua rất nhanh. Thật ra thì đi du học cũng có nhiều cái rất vui nhưng cũng có nhiều khó khăn phải tự vượt qua, nhưng học được nhiều thứ và mở rộng tầm hiểu biết của mình nhiều lắm."

Đa số các du sinh cho rằng việc làm thêm không ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lựơng học tập, miễn là biết chừng mực và phân bổ thời gian hợp lý, nhưng quan trọng nhất vẫn là luôn luôn phải nỗ lực vươn lên.

Bạn Nhung tâm sự: "Mới đầu qua mình buồn, nhớ nhà, ngỡ ngàng lắm. Có nhiều khó khăn nhiều mặt lắm, nhưng ở dần rồi quen thì mình cũng thích ứng đựoc. Nếu mình đã quýêt định qua đây du học thì phải có ý chí kiên trì, vững vàng để vựơt qua những khó khăn."

Đời sống du sinh tự lập vừa học, vừa làm, không thoải mái và sung sướng như ở nhà, các bạn đang nghe đài có thấy sợ không? Nếu e ngại thì bạn Hương ở Pháp có lời khuyên dành cho các bạn đây:

"Nếu chương trình học nặng thì không nên đi làm, còn ngựơc lại thì cũng nên đi làm để có kinh nghiệm, mình gặp đựơc nhiều người, biết giao tiếp và học tiếng cũng nhanh hơn."

Các bạn có suy nghĩ như thế nào? Xin email về địa chỉ vietnamese@voanews.com để chia sẻ với chương trình nhé. Trà Mi rất mong nhận được thư của quý vị. Hẹn tái ngộ cùng quý vị và các bạn vào giờ này, tối thứ ba tuần sau.